Không để tư duy thỏa mãn, bằng lòng trong xây dựng nông thôn mới

Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn vừa có cuộc họp khẩn để đôn đốc thực hiện Phong trào Xây dựng nông thôn mới (NTM) vì nhiều nơi có biểu hiện bằng lòng, thỏa mãn khiến phong trào có dấu hiệu chững lại.

Huyện Vĩnh Cửu đang nỗ lực đạt chuẩn huyện nông thôn mới nâng cao vào năm 2025. Trong ảnh: Tuyến đường kiểu mẫu tại xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Cửu. Ảnh: B.Nguyên

Giai đoạn 2021-2025, tuy gặp khó khăn trong xây dựng NTM nhưng với những kết quả đã đạt được, Đồng Nai vẫn giữ vị trí tốp đầu cả nước trong xây dựng NTM. Đạt được kết quả này nhờ Đồng Nai luôn quyết tâm cao, nhất là trong công tác chỉ đạo, lãnh đạo triển khai chương trình.

Nhiều khó khăn trong giai đoạn mới

Cả nước hiện có 6.320 xã (đạt tỷ lệ 77,4%) được công nhận đạt chuẩn NTM; có 2.182 xã (34,6%) đạt chuẩn NTM nâng cao và 480 xã (7,6%) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Về đơn vị cấp huyện, cả nước có 296 đơn vị của 58 tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ NTM (chiếm gần 46% tổng số đơn vị cấp huyện của cả nước). Trong đó có 11 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao.

Theo đăng ký của các địa phương, đến cuối năm 2024, cả nước dự kiến có từ 79-79,5% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó 38% đạt chuẩn NTM nâng cao và 10% đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM có thể đạt 47%, với khoảng 18 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Ngoài ra, có thể sẽ có thêm từ 1-2 tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Đây là những mục tiêu cao cần sự nỗ lực rất nhiều để đạt được.

Chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương Ngô Trường Sơn cho biết, tình hình xây dựng NTM quốc gia vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Kết quả đạt chuẩn xã NTM của một số vùng vẫn còn khoảng cách, chênh lệch lớn. Phong trào Xây dựng NTM ở một số địa phương có dấu hiệu chững lại, thỏa mãn với kết quả đã đạt được. Sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội ở một số địa phương chưa thực sự quyết liệt nên ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các nội dung, tiêu chí của chương trình. Đặc biệt, tác động của thiên tai vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề về tài sản, con người và ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân, gây ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả đạt chuẩn NTM của nhiều địa phương.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Đức Giang cho hay, tỉnh Thanh Hóa hiện có 14 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Tỉnh đạt kết quả cao với 116 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 27 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, đang dẫn đầu nhiều chỉ tiêu về phát triển nông thôn. Tuy nhiên, huyện Mường Lát của tỉnh vẫn là một trong những khu vực “trắng” xã NTM do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và ảnh hưởng của thiên tai nên địa phương rất mong được hỗ trợ để hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM.

Đồng Nai tiếp tục giữ vị trí tốp đầu cả nước trong xây dựng NTM. Năm 2019, Đồng Nai đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM và hiện là một trong 5 tỉnh của cả nước được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Đồng Nai cũng đạt kết quả cao trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu khi đến nay, toàn tỉnh có 110/120 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, 30/120 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 57 khu dân cư kiểu mẫu và 1 huyện hoàn thành NTM nâng cao. Ngoài ra, Đồng Nai đang trình Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn thẩm định 2 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao; 2 huyện đang được các sở, ngành xem xét, đánh giá hồ sơ đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2024.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn LÊ MINH HOAN, các địa phương phải tập trung, quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình Xây dựng NTM ở tất cả các cấp, ngành để hoàn thành các mục tiêu đề ra. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện chương trình ở các cấp. Tiếp tục đẩy mạnh các hình thức truyền thông về NTM và các chương trình chuyên đề; có giải pháp nhân rộng các điển hình, những cách làm hay trong Phong trào Thi đua chung sức xây dựng NTM.

Đồng Nai đặt quyết tâm cao

9 tháng của năm 2024, tình hình sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản của Đồng Nai phát triển ổn định. Giá trị sản xuất nông - lâm - thủy sản 9 tháng của năm 2024 đạt hơn 38,6 ngàn tỷ đồng, tăng 3,36% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều tiêu chí trong xây dựng NTM vượt so với kế hoạch đề ra như: tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM nâng cao, xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Tuy nhiên, để hoàn thành mục tiêu đề ra đến năm 2025, toàn tỉnh có 100% xã đạt chuẩn NTM nâng cao, ít nhất 5 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao và huyện Xuân Lộc đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là thách thức không nhỏ của Đồng Nai.

Theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Văn Gọi, thách thức trong xây dựng NTM nâng cao hiện nay là Bộ tiêu chí quốc gia NTM giai đoạn 2021-2025 có nhiều chỉ tiêu tăng thêm và yêu cầu cao hơn, khiến cho việc triển khai gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, những xã còn lại phấn đấu về đích NTM nâng cao đều là những xã còn nhiều khó khăn, điểm xuất phát thấp hơn so với những xã đã hoàn thành trước đó. Đặc biệt, những huyện vùng sâu, miền núi gặp khó khăn về đầu tư hạ tầng nông thôn. Đặc thù như huyện miền núi Tân Phú có địa bàn rộng, các tuyến đường cần đầu tư đều là những tuyến dài, cần nguồn vốn đầu tư lớn. Địa phương này mật độ dân cư thưa thớt khiến mức đóng góp trên mỗi hộ dân khá cao, trong khi thu nhập của người dân thấp hơn so với bình quân chung của cả tỉnh.

Với những địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh như huyện Trảng Bom cũng đang bị chững lại trong triển khai Phong trào Xây dựng NTM. Đến nay, Trảng Bom mới có 12/16 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 1 xã NTM kiểu mẫu. Những xã đang phấn đấu đạt NTM nâng cao còn nợ nhiều tiêu chí và nếu không có sự quyết tâm cao thì khó hoàn thành đến năm 2025. Vì nhiều tuyến đường giao thông trên địa bàn huyện xuống cấp, một số xã đạt thấp về tiêu chí đầu tư hạ tầng như: đường giao, trường học…

Tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Đồng Nai về thực hiện nhiệm vụ năm 2024 và cho cả nhiệm kỳ 2021-2025, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh chỉ đạo các huỵện, thành phố trên địa bàn tỉnh còn nợ tiêu chí NTM phải khắc phục và không cho nợ tiêu chí trong xây dựng NTM. NTM là giá trị để nâng tầm chất lượng sống cho người dân, để nợ nhiều tiêu chí làm cho bản chất xây dựng NTM không đúng. Đặc biệt, những yếu tố quan trọng phải được đảm bảo như: không gian công cộng, thoát nước đô thị, chống ngập, nước sạch, đường giao thông, điện… Bí thư Tỉnh ủy đề nghị năm 2025, các địa phương còn nợ nhiều tiêu chí trong xây dựng NTM của tỉnh cần được bố trí ngân sách nhiều hơn để có nguồn lực trả nợ đầu tư.              

Bình Nguyên