Liên kết khai thác tiềm năng về logistics

Là khu vực có lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu lớn nhất cả nước nên các tỉnh, thành trong vùng Đông Nam bộ (ĐNB) chiếm tới 50% số lượng doanh nghiệp (DN) làm dịch vụ logistics và đảm nhận 45% tổng khối lượng hàng hóa, hơn 60% khối lượng hàng container thông qua hệ thống cảng biển Việt Nam.

Khu vực kho ngoại quan nơi lưu giữ hàng hóa đã làm thủ tục hải quan và chờ xuất khẩu tại ICD Tân Cảng Long Bình (TP.Biên Hòa). Ảnh: V.Gia

Tiềm năng và quy mô lớn nhưng quá trình ấy vẫn đang gặp nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ. Tại Diễn đàn Liên kết phát triển logistics - động lực tăng trưởng kinh tế vùng ĐNB vừa được tổ chức ngày 8-9, nhiều chuyên gia, DN đã cùng hiến kế để phát triển logistics.

* DN đông nhưng tính kết nối chưa cao

Hiện tại, vùng ĐNB có khoảng 14,8 ngàn DN cung ứng dịch vụ logistics, chiếm gần 50% tổng số DN logistics cả nước. Đây là một tỉ trọng rất cao, trong đó tập trung chủ yếu tại TP.HCM với hơn 11 ngàn DN, Bình Dương gần 1,7 ngàn DN và Đồng Nai hơn 1,2 ngàn.

Vùng ĐNB có những lợi thế đặc thù để phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có lĩnh vực logistics, nhưng Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị đã chỉ ra một hạn chế của vùng ĐNB là "Mạng lưới kết cấu hạ tầng cấp vùng, liên vùng, nhất là hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng còn thiếu, yếu, chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến sự phát triển và sức lan tỏa của vùng".

Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho rằng, hiện các DN trong ngành Logistics đã có sự đầu tư khá tốt về hạ tầng và công nghệ. Tuy nhiên, DN không thể tự kết nối hạ tầng giữa các tỉnh, thành trong vùng, giữa khu sản xuất chế biến, khu công nghiệp với cảng, sân bay và giữa vùng với các thị trường. Các DN có thể đầu tư vào chính cơ sở của mình như: kho, bãi, cảng... nhưng về kết nối thì DN chưa làm được.

Phó chủ tịch Hiệp hội DN Dịch vụ logistics Việt Nam Đặng Vũ Thành nhìn nhận, về tính liên kết, tại Bà Rịa - Vũng Tàu nói riêng, các hoạt động cảng biển, LCD, kho bãi, kho vận… đang tương đối độc lập nhất định, thiếu đi việc liên kết với nhau. Do đó, việc liên kết vùng lại càng hạn chế hơn, như liên kết các địa phương TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai - nơi có lượng nhà máy sản xuất lớn, nguồn hàng hóa dồi dào - vẫn còn chậm. Vùng ĐNB là đầu tàu kinh tế, hạ tầng gần như tốt nhất của quốc gia và cần phải tận dụng lợi thế đó để làm tốt hơn, nhanh hơn nữa. Tính liên kết cần thúc đẩy mạnh hơn, đồng thời có chính sách đồng bộ để có được hệ sinh thái cho hoạt động liên kết logistics.

* Đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ phát triển

Không chỉ riêng các DN trong lĩnh vực logistics mà để hỗ trợ phát triển thì cần đồng bộ các giải pháp. Đối với lĩnh vực hải quan, tại các cục hải quan vùng ĐNB, Tổng cục Hải quan đã phê duyệt kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa các cục hải quan đến năm 2025. Mục tiêu tổng quát tại kế hoạch của các cục hải quan luôn được xác định là xây dựng cục hải quan tỉnh, thành phố chính quy, hiện đại, là một trong những đơn vị dẫn đầu các cơ quan nhà nước trên địa bàn quản lý nhà nước về hải quan trong thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính.

Các cục hải quan trong vùng từng bước triển khai hải quan số hướng tới hải quan thông minh; tự động hóa trong thực hiện thủ tục hải quan trên môi trường hải quan số, cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN… Điều này sẽ góp phần quan trọng vào thúc đẩy và phát triển thương mại xuyên biên giới, thu hút đầu tư trên địa bàn vùng. Đây cũng là cơ hội quan trọng, đồng thời cũng là sự đóng góp rất lớn cho phát triển và liên kết phát triển dịch vụ logistics.

Cụm cảng khu vực Cái Mép - Thị Vải có năng lực logistics lớn nhưng cần có thêm giải pháp kết nối đồng bộ với nguồn hàng trong khu vực Đông Nam bộ

Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa (Bộ GT-VT) Bùi Thiên Thu nhấn mạnh, về sự kết nối giữa các địa phương trong vùng với bộ, ngành trung ương trong quá trình xây dựng, điều chỉnh chính sách liên quan đến phát triển logistics; đặc biệt đối với các nội dung như: tiêu chuẩn kỹ thuật, kiểm dịch, thuế, hải quan…, nếu sự phối hợp giữa bộ, ngành và các địa phương không tốt sẽ có những chính sách ảnh hưởng đến mục tiêu của ngành Logistics.

Phó chủ tịch Hội Xuất nhập khẩu Đồng Nai Nguyễn Duy Hưng cho rằng, một trong những vấn đề cần sớm được giải quyết là sự thông suốt của giao thông kết nối trong vùng. Điều này rất quan trọng bởi tình trạng kẹt xe vẫn đang thường xuyên xảy ra trên địa phận TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương và các khu vực cửa ngõ của các cảng biển, cảng cạn… Sự đồng bộ của các giải pháp, trong đó giải bài toán điểm nghẽn luân chuyển sẽ giúp ích tích cực cho sự phát triển dịch vụ logistics đáp ứng nhu cầu xuất, nhập khẩu hàng hóa đang gia tăng nhanh.

Văn Gia