Giữ vững đạo đức nghề báo

Làm báo dễ hay khó?

Rất dễ, nếu người viết báo chọn cách chỉ đưa tin hội nghị, viết tin bài từ các báo cáo, "cắt, dán" thông tin trên mạng và "hô biến" thành của mình.

Làm báo dễ hay khó?

Rất dễ, nếu người viết báo chọn cách chỉ đưa tin hội nghị, viết tin bài từ các báo cáo, “cắt, dán” thông tin trên mạng và “hô biến” thành của mình.

Ngược lại, sẽ rất khó khăn, đầy gian nan vất vả, thậm chí nguy hiểm nếu nhà báo chọn con đường dấn thân vào đời sống thực tế của xã hội, phản ảnh những tiêu cực, bảo vệ công lý và lẽ phải, thực hiện sứ mệnh của người làm báo.

Chọn lối đi nào, đó là quyền của các nhà báo. Nhưng chắc chắn rằng, công chúng và bạn đọc - những người móc tiền túi mua báo luôn rất tinh tế, sẽ chỉ chọn những nhà báo chân chính chứ không phải những tay “thợ viết”.

Có lẽ chưa bao giờ người làm báo phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi truyền thông, mạng xã hội bùng nổ thông tin, “người người làm báo, nhà nhà làm báo” như hiện nay. Thực tế cuộc sống đòi hỏi rất nhiều điều ở nhà báo: chuyên môn, nghiệp vụ giỏi, kiến thức sâu rộng, có kỹ năng về ngoại ngữ và công nghệ thông tin... Nhưng quan trọng nhất, đó là đòi hỏi về đạo đức của người làm báo.

Hội Nhà báo Việt Nam đã công bố 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam. Một trong 10 điều quy định ấy là người làm báo phải “hành nghề trung thực, khách quan, công tâm, không vụ lợi”. Chỉ 4 cụm từ mà bao quát rất nhiều vấn đề.

Trong làng báo hiện nay đang tồn tại vấn nạn “cắt, dán” thông tin, “biến của người thành của mình”. Một nhà báo chân chính tốn bao nhiêu công sức mới có được tin, bài, vừa đưa lên mạng lập tức 1-2 phút sau đã được “nhân bản” tràn lan. Nhiều “nhà báo” thản nhiên sao chép, chiếm đoạt trí tuệ, thành quả của đồng nghiệp. Hành vi phi đạo đức ấy vẫn diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong sự bất lực của các cơ quan báo chí lẫn quản lý nhà nước, là “ung nhọt” gây nhức nhối trong làng báo.

Nhưng hành vi ấy vẫn chưa thấm vào đâu so với “báo chí bất lương” - cụm từ của Bộ trưởng Bộ Thông tin - truyền thông Trương Minh Tuấn để nói về sự câu kết giữa báo chí với doanh nghiệp nhằm đưa ra những thông tin không đúng sự thật, hoặc sự thật bị bóp méo, cắt xén phục vụ cho việc cạnh tranh không lành mạnh, làm méo mó môi trường kinh doanh, gây hại cho người tiêu dùng. Vụ đưa tin sai sự thật về nước mắm nhiễm thạch tín hay các hành vi “tống tiền”, “ký sinh” vào doanh nghiệp để mưu lợi cá nhân của những “nhà báo bất lương”.

Những vấn nạn này đã và đang làm xấu xí đi hình ảnh của người làm báo trong mắt công chúng, dẫn đến giảm niềm tin, mất uy tín của cả giới báo chí. Điều gì sẽ xảy ra nếu giới báo chí với sứ mệnh phản biện cuộc sống bị công chúng hoài nghi, mất niềm tin? Báo chí thường được ví von là “quyền lực thứ 4”, nhưng quyền lực này chỉ có được khi công chúng tin vào báo chí, tin vào sự trung thực của nhà báo. Nếu niềm tin này mất đi, báo chí chỉ còn là những con chữ, trang viết vô hồn.

Kể từ khi ra đời cách đây 92 năm, nền báo chí cách mạng nước ta luôn đồng hành cùng dân tộc trong sự nghiệp bảo vệ đất nước. Biết bao tấm gương nhà báo đã làm vẻ vang cho nghề báo, cho người làm báo ngày nay tự hào về trách nhiệm, sứ mệnh của mình. Đứng trước những yêu cầu mới, báo chí cách mạng Việt Nam luôn kiên định mục tiêu lý tưởng của Đảng, thực hiện tốt chức năng báo chí là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, tổ chức xã hội và là diễn đàn của nhân dân. Trong đó, đạo đức nhà báo chính là nền tảng góp phần tạo nên các giá trị nhân văn cốt lõi trong đời sống xã hội. Kỷ niệm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam cũng là dịp các cơ quan báo chí tự soi rọi để hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, các nhà báo giữ vững hơn nữa đạo đức người làm báo.

Thanh Thúy