Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc tăng sinh tế bào một cách mất kiểm soát. Những tế bào này có khả năng xâm lấn các mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến những bộ phận khác trong cơ thể (thường gọi là di căn).
Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc tăng sinh tế bào một cách mất kiểm soát. Những tế bào này có khả năng xâm lấn các mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến những bộ phận khác trong cơ thể (thường gọi là di căn).
 |
| Một bệnh viện trong tỉnh tổ chức khám phụ khoa miễn phí cho phụ nữ trên địa bàn. Ảnh: N.N |
BS Hồ Thị Hồng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, ở phụ nữ, có 3 loại ung thư thường gặp là: ung thư vú (UTV), ung thư buồng trứng (UTBT), ung thư cổ tử cung (UTCTC).
* Ung thư vú
UTV là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Đây là loại ung thư phát triển từ các tế bào vú, thường bắt đầu ở các tuyến, ống dẫn sữa hoặc các thùy tuyến vú nằm bên trong vú; một khối u ác tính có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng nguy cơ mắc bệnh tăng theo tuổi.
Để phát hiện sớm bệnh UTV, phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên sàng lọc hằng năm hoặc 2 năm/lần bằng chụp phim X-quang vú. Nếu UTV được phát hiện sớm, khối u chưa lan rộng, việc điều trị sẽ dễ dàng hơn, giảm tỷ lệ tử vong. UTV nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời, các tế bào ung thư sẽ có nguy cơ di căn qua đường máu hoặc hạch bạch huyết đến các cơ quan khác như phổi, gây viêm phế quản; di căn đến ruột già gây nên các vấn đề về tiêu hóa. Khi tấn công cơ thể, tế bào ung thư dễ gây nên tình trạng thiếu sắt dẫn tới thiếu máu khiến cơ thể người bệnh suy kiệt.
Những phụ nữ có nguy cơ cao bị UTV là tiền sử gia đình có chị gái/em gái/mẹ bị UTV; do đột biến gen hoặc các yếu tố nguy cơ khác.
* Ung thư cổ tử cung
Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm trên thế giới có khoảng 500 ngàn ca mắc UTCTC mới và khoảng 250 ngàn ca tử vong do bệnh này. Tính riêng tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 5 ngàn phụ nữ mắc bệnh UTCTC và khoảng 2 ngàn trường hợp tử vong.
UTCTC là một khối u ác tính trong các mô của cổ tử cung. 2 loại bệnh UTCTC chính là ung thư tế bào vảy và ung thư tuyến.
Các dấu hiệu nhận biết bệnh UTCTC gồm: chảy máu âm đạo giữa các kỳ kinh; chảy máu sau khi quan hệ tình dục; đau trong lúc quan hệ tình dục; âm đạo tiết dịch bất thường; âm đạo chảy máu sau khi mãn kinh; mệt mỏi quá độ, đau hoặc sưng chân; đau lưng dưới.
Nguyên nhân dẫn đến UTCTC là do nhiễm một số type virus HPV, một loại virus gây u nhú ở người. Ngoài ra, việc nhiễm HPV có thể thông qua tiếp xúc da, như có quan hệ tình dục qua âm đạo, hậu môn hoặc qua đường miệng với người mang virus. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm: hút thuốc lá, suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng chlamydia, thừa cân, điều trị nội tiết…
Để phòng bệnh UTCTC, cần tiêm vaccine HPV cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9-26 tuổi. Thực hiện khám sàng lọc thường xuyên để giúp phát hiện sớm những thay đổi ở cổ tử cung và điều trị bệnh ở giai đoạn sớm (nếu có). Ngoài ra, phụ nữ cần tránh xa khói thuốc lá, sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, quan hệ tình dục an toàn.
* Ung thư buồng trứng
UTBT là tình trạng xuất hiện các khối u ác tính ở buồng trứng. Tế bào trong những khối u này là những tế bào thất thường, chúng có thể xâm lấn và phá hủy các mô xung quanh.
UTBT chiếm khoảng 10% trong những bệnh ung thư thường gặp ở phụ nữ. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong do bệnh UTBT gây ra rất cao vì bệnh nhân phát hiện bệnh khi ở giai đoạn muộn.
Phụ nữ ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc UTBT, nhưng tỷ lệ mắc bệnh tăng theo tuổi. Những phụ nữ không sinh con hoặc sinh con đầu sau 35 tuổi, có tiền sử gia đình có người mắc UTBT, UTV có nguy cơ mắc UTBT cao hơn. Có cả những trường hợp mắc UTBT dù không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào.
Hạnh Dung (ghi)
