Giáo dục giới tính cho trẻ: Càng sớm càng tốt

Trẻ cần được giáo dục giới tính càng sớm càng tốt để có kiến thức, kỹ năng nhằm xác lập hành vi tình dục an toàn. Điều này giúp trẻ biết cách tự bảo vệ mình, tránh bị xâm hại hoặc có hành vi tình dục sớm, tình dục không an toàn và nhiều hệ lụy khác.

Trẻ cần được giáo dục giới tính càng sớm càng tốt để có kiến thức, kỹ năng nhằm xác lập hành vi tình dục an toàn. Điều này giúp trẻ biết cách tự bảo vệ mình, tránh bị xâm hại hoặc có hành vi tình dục sớm, tình dục không an toàn và nhiều hệ lụy khác.

BS Nguyễn Minh Tiến, Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch chia sẻ về giáo dục giới tính cho trẻ với giáo viên, phụ huynh Trường tiểu học Nguyễn An Ninh (TP.Biên Hòa)

Trong khi đó, các bậc cha mẹ còn khá e ngại, hay tránh né khi trao đổi với con về vấn đề giới tính, tình dục. Đây là điều cần phải được thay đổi.

* Ngại nói chuyện giáo dục giới tính

Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn An Ninh (TP.Biên Hòa) Hoàng Thị Ngọc chia sẻ, ở tuổi dậy thì, nhiều trẻ có xu hướng giấu sự khác biệt của bản thân, không chia sẻ với cha mẹ, thầy cô. Trẻ không biết xử lý các vấn đề của bản thân trong khi cha mẹ lại xem nhẹ hoặc bỏ qua những dấu hiệu khác thường trong quá trình phát triển của trẻ. Khi thầy cô phát hiện và chia sẻ với phụ huynh thì lại gặp rào cản ở chính phụ huynh.

“Nhiều phụ huynh cho rằng còn quá sớm để nói chuyện về giáo dục giới tính với con ở độ tuổi tiểu học. Trong khi đó, ở độ tuổi tiểu học, nhiều trẻ đã bắt đầu dậy thì và quan tâm đến “chuyện người lớn”. Điều này khiến bản thân giáo viên không khỏi lúng túng khi xử lý vấn đề” - cô Ngọc thẳng thắn chia sẻ.

Về vấn đề này, bác sĩ - chuyên gia tâm lý  Nguyễn Minh Tiến, Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), cho rằng trước hết, cha mẹ, thầy cô cần xem dậy thì là một giai đoạn phát triển bình thường của trẻ. Chắc chắn cha mẹ, thầy cô sẽ gặp những khó khăn nhất định trong quá trình trao đổi, giáo dục giới tính cho trẻ nhưng cần có thái độ bình tĩnh, khách quan và thẳng thắn, không nên né tránh khi nói về vấn đề giới tính, tình dục.

Cũng theo BS Nguyễn Minh Tiến, khi phát hiện trẻ viết “thư tình” hoặc có sự biểu lộ tình cảm đặc biệt với bạn khác phái thì cha mẹ, thầy cô không nên phản ứng gay gắt. “Không nên xem đó là hành vi sai trái mà nên xem đó là  cơ hội để chia sẻ, góp ý, giúp trẻ nhận diện và phân biệt được tình bạn, tình yêu…” - BS Tiến cho hay.

Một phụ huynh thắc mắc, trong trường hợp vô tình phát hiện con thủ dâm thì nên xử lý như thế nào. BS Tiến cho rằng, trước hết, phụ huynh cần hiểu đó là hành vi bình thường, là một phần trong quá trình phát triển của trẻ. Tuy nhiên, nếu trẻ thường thủ dâm thì có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp áp lực nào đó trong cuộc sống. Mặt khác, chuyên gia này cũng cho rằng phụ huynh nên tạo không gian riêng cho trẻ và tôn trọng không gian riêng đó. Khi muốn vào phòng của con cần phải gõ cửa hoặc có dấu hiệu báo trước để tránh gặp phải những tình huống khó xử.

* Quan tâm sức khỏe sinh sản trẻ vị thành niên

Hiện nay, trẻ vị thành niên (VTN) quan hệ tình dục và mang thai sớm đang có xu hướng tăng. Điều này tạo nên rất nhiều hệ lụy cho chính trẻ VTN và cả gia đình, xã hội.

Việc mang thai sớm của trẻ VTN đã ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lý và cuộc sống của trẻ cũng như gia đình. Tại Đồng Nai chưa có nghiên cứu nào về tình trạng trẻ VTN làm mẹ sớm. Vì vậy, BS Nguyễn Mạnh Hoan (Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai) và các cộng sự đã tiến hành nghiên cứu về “Tỷ lệ và đặc điểm của trẻ VTN đến sinh tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai năm 2019-2020”. Nghiên cứu nhằm mục tiêu xác định tỷ lệ sản phụ tuổi VTN đến sinh con tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai; mô tả một số đặc điểm của sản phụ tuổi VTN đến sinh tại bệnh viện.

Theo đó, nhóm đã tiến hành khảo sát và nghiên cứu trong khoảng thời gian từ ngày 1-5-2019 đến 30-9-2020. Theo ghi nhận của nhóm nghiên cứu, trong số hơn 17,1 ngàn thai phụ đến sinh con tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, có 60 sản phụ độ tuổi VTN (chiếm 0,4%). Trong đó, độ tuổi từ 14-18 là cao nhất (38 em), chiếm hơn 63%. Đa phần các em có học vấn THCS (44 em, chiếm 73%).

Đa số các trường hợp mang thai là ngoài ý muốn và do thiếu kiến thức. Các em hầu hết không được giáo dục về giới tính do bỏ học quá sớm. Phụ huynh, giáo viên còn e ngại khi nói đến các vấn đề liên quan đến giới tính, điều này làm cho các em có suy nghĩ sai hướng. Theo kết quả khảo sát của nhóm, có đến hơn 43% thai phụ tuổi VTN không được giáo dục giới tính, 73% không hiểu biết về các biện pháp tránh thai.

Trẻ VTN thường có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe thai kỳ như: thiếu máu, tiền sản giật, thai suy dinh dưỡng, trẻ thiếu sữa mẹ, trầm cảm sau sinh.…

Từ nghiên cứu này, nhóm đưa ra khuyến cáo: cần tăng cường giáo dục giới tính, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản VTN, kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ VTN.

Thực tế, số liệu trẻ VTN mang thai là rất lớn (thống kê năm 2019, trên địa bàn tỉnh có hơn 2,1 ngàn trẻ VTN sinh con). Do vậy, công tác giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ VTN cần phải được quan tâm hơn nữa.

Gia đình, nhà trường và các tổ chức liên quan cần đẩy mạnh giáo dục tiền hôn nhân, các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản, hướng dẫn các biện pháp tránh thai phù hợp, hạn chế tình trạng mang thai, nạo phá thai và ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục cho trẻ VTN.

Hải Yến