''Sân chơi'' bổ ích của thanh thiếu niên, nhi đồng

Các huyện, thành phố trong tỉnh đã hoàn tất tổ chức cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng năm 2020. Hơn 1.300 giải pháp tham gia cuộc thi đã cho thấy sức cuốn hút của sân chơi này.

 Các huyện, thành phố trong toàn tỉnh đã hoàn tất tổ chức cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng năm 2020. Hơn 1.300 giải pháp tham gia cuộc thi đã cho thấy sức cuốn hút của sân chơi này đối với học sinh.

Học sinh thuyết trình sản phẩm trước Ban giám khảo tại cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm 2019. Ảnh: Hải Yến

Cuộc thi dành cho đối tượng thanh thiếu niên, nhi đồng trong độ tuổi từ 6-19. Sản phẩm dự thi thuộc 5 lĩnh vực: đồ dùng dành cho học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

* Nâng hàm lượng nghiên cứu khoa học

Trong vòng 1, Ban giám khảo (BGK) chấm thi phần ý tưởng thông qua các đề cương báo cáo về đề tài, giải pháp… Khoảng 60% giải pháp ở vòng 1 có cơ hội được tham gia vòng 2. Sau khi nhận thông báo kết quả vòng 1, tác giả tham dự vòng 2 có khoảng thời gian 30 ngày để thực hiện mô hình, hoàn thành hồ sơ dự thi.

Tại vòng 2, các tác giả sẽ trình bày trực tiếp với BGK về mô hình, đồng thời trả lời những chất vấn của BGK về ý tưởng dự thi. Các thí sinh đoạt giải nhất, nhì, ba cấp huyện, thành phố sẽ được tham gia cuộc thi cấp tỉnh.

Để nâng cao tính phản biện khoa học của cuộc thi, một số giảng viên các trường đại học trên địa bàn tỉnh đã được các huyện, thành phố mời làm thành viên BGK cuộc thi. Ngoài chấm thi, các chuyên gia còn góp phần định hướng và tư vấn cho các tác giả dự thi. Đối với những trường hợp triển khai ý tưởng sai hướng, chuyên gia sẽ gợi ý để tác giả hoàn thiện mô hình theo đúng ý tưởng đã đề ra. Nhờ đó, hàm lượng khoa học của cuộc thi nói chung và của mỗi giải pháp, đề tài tham gia cuộc thi nói riêng đều được nâng lên.

* Nhiều đề tài mang tính ứng dụng

Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Đồng Nai được tổ chức từ năm 2016. Khởi đầu, các giải pháp dự thi phần lớn mang tính mô hình, trưng bày. Nguyên  liệu chủ yếu làm từ vỏ hộp sữa, tăm tre, giấy báo... Hiện nay, các đề tài, giải pháp dự thi đã được đầu tư về chiều sâu, mang tính ứng dụng nhiều hơn.

Ở cấp huyện, nhiều giải pháp, ý tưởng được BGK đánh giá cao như: giải pháp Giường bệnh thông minh, Giấy chỉ thị quỳ tím từ hoa đậu biếc, Thiết bị chẻ cây mì làm meo nấm... Từ việc đưa ra ý tưởng cho đến khâu thiết kế, hoàn thiện mô hình đã cho thấy các tác giả ngày càng xem cuộc thi là sân chơi khoa học, trí tuệ và có sự đầu tư nhiều hơn cho sân chơi này.

Ông Hoàng Đức Quang, Phó trưởng phòng GD-ĐT H.Vĩnh Cửu cho biết, năm nay, huyện có 151 giải pháp tham gia cuộc thi (tăng 28 giải pháp so với năm 2019). Xét theo lĩnh vực, các giải pháp thuộc lĩnh vực sản phẩm thân thiện với môi trường chiếm ưu thế lớn với 64 giải pháp. Tiếp theo là lĩnh vực dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em với 34 giải pháp. Đồ dùng học tập cũng là lĩnh vực được nhiều học sinh quan tâm.

Trong đó, BGK đánh giá cao những giải pháp có tiềm năng ứng dụng trong thực tế như dự án Giường bệnh thông minh của nhóm học sinh Trường THCS-THPT Huỳnh Văn Nghệ và Trường tiểu học Phú Lý; dự án Bộ sản phẩm máy rửa tay tự động thông minh từ vật liệu tái chế của nhóm học sinh Trường tiểu học Tân An; dự án Thiết bị chấm điểm thành tích ném lựu đạn môn học Giáo dục quốc phòng - an ninh của học sinh Trường THPT Trị An; dự án Dung dịch và giấy chỉ thị màu tự nhiên chiết xuất từ cánh hoa đậu biếc của nhóm học sinh Trường THCS Vĩnh An...

Huyện Xuân Lộc là địa phương đã tổ chức cuộc thi khá thành công. Năm nay, H.Xuân Lộc có 131 giải pháp dự thi.  BGK đã chọn được 13 sản phẩm tiêu biểu tham dự cuộc thi cấp tỉnh. Trong đó, giải pháp Thiết bị điểm danh học sinh bằng dấu vân tay và gửi tin nhắn tự động đến điện thoại của phụ huynh của học sinh Trường THPT Xuân Lộc được đánh giá rất cao.

Ông Vy Văn Vũ, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật tỉnh trao giải cho các tác giả đoạt giải nhất cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng H.Vĩnh Cửu. Ảnh: H.Yến

Huyện Trảng Bom cũng là địa phương có phong trào sáng tạo khoa học - công nghệ trong học sinh khá sôi nổi. Trong đó, phải kể đến hoạt động của CLB Ươm mầm khoa học kỹ thuật phổ thông của Trường THPT Thống Nhất A. Nhờ có hoạt động bài bản, đầu tư công phu, nghiêm túc, các thành viên của CLB này đã liên tiếp cho ra đời nhiều giải pháp sáng tạo, có tính ứng dụng cao. Khi tạm nghỉ học do dịch Covid-19, các thành viên của CLB đã tận dụng thời gian để đầu tư cho các sản phẩm dự thi. Trong đó, nhóm đã hoàn thành được 1 máy rửa tay tự động, góp phần phòng, chống dịch.

Ông Hoàng Đức Quang cho rằng: “Để nâng cao chất lượng cuộc thi, các trường học cần đưa nội dung hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học vào sinh hoạt của tổ/nhóm chuyên môn; giao nhiệm vụ cho giáo viên trao đổi, thảo luận về những vấn đề thời sự, những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn trong các buổi sinh hoạt lớp, chào cờ đầu tuần, ngoại khóa, hoạt động trải nghiệm sáng tạo… Từ đó, giúp học sinh định hướng, hình thành ý tưởng về dự án nghiên cứu của mình”.

Hiện nay, các giải pháp đoạt giải nhất, nhì, ba cấp huyện đang tiếp tục được cải tiến, hoàn thiện để tham gia cuộc thi cấp tỉnh. Thời gian tổ chức ở cấp tỉnh dự kiến từ ngày 28-7 đến 15-8. Những giải pháp xuất sắc nhất sẽ được lựa chọn để tham gia cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc.

Hải Yến