Phép thử mới cho xiếc Việt

Show kịch xiếc À ố vỡ ra nhiều bài học mới mẻ trong lần đầu tiên xếp gánh đi châu Âu lưu diễn 3 năm, từ nay đến 2017.

Show kịch xiếc À ố vỡ ra nhiều bài học mới mẻ trong lần đầu tiên xếp gánh đi châu Âu lưu diễn 3 năm, từ nay đến 2017.

Ông Jean-Michel Puiffe, giám đốc nhà hát Scène nationale de Sénart.

Cũng từ 3 năm nay,  À ố show đã thành cái tên quen thuộc với những du khách ghé thăm TP.Hồ Chí Minh có nhu cầu được thưởng thức chương trình giải trí nghệ thuật, để hiểu hơn về văn hóa địa phương. 90% người xem là khách du lịch nước ngoài, nhà sản xuất Lune Entertainment cho biết. Con số cho thấy chương trình đã hoàn thành được nhiệm vụ của mình nhưng lại chưa xong bài toán kinh doanh đặt ra.

* Giải bài toán tiền nong

20 tỷ đồng là khoản đầu tư mà Lune Entertaiment cho biết đã rót vào vở diễn của nhóm sáng tạo gồm 3 biên đạo Tuấn Lê, Tấn Lộc, Nguyễn Lê Maurice và nhạc sĩ Nhất Lý, lần đầu kết hợp ngôn ngữ của nghệ thuật xiếc với âm nhạc, ánh sáng, vũ đạo, để kể một câu chuyện tự sự có lớp lang, bố cục chuyển tải vẻ đẹp của văn hóa làng quê Nam bộ. Trên nền những rơm rạ, cầu tre, nón lá, màn sương sớm…, các hoạt cảnh múa và làm xiếc vẽ lên bài ca lao động nhịp nhàng, mạnh mẽ nhưng không kém phần kỳ ảo.

Không được ngân sách hỗ trợ giúp giá vé mềm hơn để có thể tiếp cận được với khán giả trong nước, con đường xuất ngoại của show À ố gần như là hiển nhiên. Nhạc sĩ Nhất Lý thừa nhận: “À ố show gặp vấn đề về giá. Không được Chính phủ hỗ trợ nên show diễn không thể có giá 200 ngàn đồng. Đây là điều khác với ở Pháp, chính phủ thường hỗ trợ các nhà hát bằng cách trợ giá vé cho các chương trình đắt đỏ, để khán giả có thể xem được những vở diễn đỉnh cao”.

Thế nên, ngay khi nhận được đề nghị lên đường lưu diễn của một nhà sản xuất chương trình xiếc ở Pháp vào đầu năm 2014, Lune Entertaiment đã không ngại ngần gật đầu. Không chỉ vì “lối thoát” kinh doanh cho riêng vở diễn, mà còn cho 2 vở diễn khác của họ có thể đứng được trên sân khấu biểu diễn phục vụ du lịch mà không bị sức ép cạnh tranh lẫn nhau. Đây cũng là lúc một câu chuyện khác lại mở ra để trả lời cho câu hỏi: làm sao để một vở xiếc được sản xuất tại Việt Nam có thể “khớp” được với ngành công nghiệp giải trí, tổ chức lưu diễn vốn đã rất chuyên nghiệp tại các nước châu Âu?

* Gặp khó khăn tại chính nhà hát… dành cho xiếc

Ông Võ Thành Trung, Giám đốc sản xuất của À ố show chia sẻ chuyến lưu diễn lần này diễn ra theo mô hình cùng hợp tác đầu tư. “Chúng tôi không nhận một cục tiền của nhà hát Scène nationale de Sénart bỏ vào tài khoản rồi xong” - anh nói. Nhưng để có thể thành công với khoảng 90 buổi biểu diễn qua 26 thành phố khác nhau ở Pháp, chưa kể nhiều nơi khác đang “đặt hàng” lịch diễn cho năm 2017, là thách thức không nhỏ với đoàn nghệ sĩ sáng tạo, diễn viên gồm 25 người của À ố show. Nhà sản xuất cho biết: “Có những chuyện mới nghe ra rất bất hợp lý cho nhà đầu tư Việt Nam khi đưa vở đi trình diễn ở các nước châu Âu. Chẳng hạn như phải trả thù lao cho diễn viên theo quy định về mức lương tối thiểu của nước sở tại”. Tại Pháp, giá thành của vở thường lên rất cao khi nhà sản xuất phải chi thêm khoảng 70% trên số thù lao trả cho nghệ sĩ để đóng các khoản bảo hiểm, thuế thu nhập… cho họ.

Hình ảnh trong kịch xiếc À ố show. ảnh: LUNE ENTERTAINMENT)

Ngay chuyện sân khấu cũng phải được tính lại. À ố show được thiết kế để trình diễn trên sân khấu vuông của Nhà hát TP.Hồ Chí Minh nên sẽ phù hợp với các nhà hát cổ điển. Ngược lại, vở sẽ gặp khó khăn khi diễn tại chính nơi dành riêng cho nghệ thuật xiếc, vốn diễn ra trên sân khấu tròn để khán giả có thể xem từ nhiều góc nhìn. Tuy nhiên, nói như biên đạo múa Tuấn Lê, “các nhà hát có thể tạo được điều kiện thuận lợi hay gây ra bất lợi nào đó nhưng không quyết định được chất lượng vở diễn”.

Nhật Nam