Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên cơ sở

Xác định hòa giải cơ sở giữ vai trò quan trọng trong việc bảo đảm trật tự an toàn tại cộng đồng, thời gian qua, Sở Tư pháp luôn chú trọng kiện toàn, nâng cao chất lượng các tổ hòa giải, nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên (HGV) ở cơ sở. Nhờ đó, công tác hòa giải cơ sở ở Đồng Nai đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Xác định hòa giải cơ sở giữ vai trò quan trọng trong việc bảo đảm trật tự an toàn tại cộng đồng, thời gian qua, Sở Tư pháp luôn chú trọng kiện toàn, nâng cao chất lượng các tổ hòa giải, nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên (HGV) ở cơ sở. Nhờ đó, công tác hòa giải cơ sở ở Đồng Nai đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Tổ hòa giải ấp 6, xã Sông Nhạn (H.Cẩm Mỹ) là một trong những mô hình hoạt động rất hiệu quả trong thời gian qua tại địa phương. Ảnh: T.Nhân

* Vai trò quan trọng của HGV cơ sở

Giám đốc Sở Tư pháp Võ Thị Xuân Đào chia sẻ, nâng cao năng lực cho đội ngũ HGV ở cơ sở nhằm giải quyết kịp thời, hiệu quả các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở; góp phần tạo chuyển biến căn bản, toàn diện trong công tác hòa giải ở cơ sở, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới; giảm số vụ việc phải đưa ra tòa án và các cơ quan nhà nước giải quyết; tiết kiệm thời gian, chi phí của xã hội và của Nhà nước. Do vậy, trong thời gian qua, lãnh đạo UBND tỉnh thường xuyên quan tâm và có những chỉ đạo kịp thời để củng cố, kiện toàn các tổ hòa giải, đội ngũ HGV ở cơ sở.

Năm 2022, Sở Tư pháp tiếp tục triển khai Kế hoạch số 7298/KH-UBND ngày
27-6-2019 của Chủ tịch UBND tỉnh về thực hiện đề án Nâng cao năng lực đội ngũ HGV ở cơ sở giai đoạn 2019-2022 trên địa bàn tỉnh. Trong đó, ngành tư pháp chú trọng thực hiện chương trình tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho đội ngũ HGV ở cơ sở.

Cụ thể, từ ngày 31-3-2022 đến 29-4-2022, Sở Tư pháp tổ chức hội nghị tập huấn về phương pháp bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải ở cơ sở cho đội ngũ tập huấn viên cấp huyện và 11 hội nghị tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ, phương pháp hòa giải cho đội ngũ HGV của các huyện, thành phố Biên Hòa và Long Khánh với hơn 3,6 ngàn người tham dự.

Ông Phạm Văn Mai, Tổ trưởng Tổ hòa giải ấp 6, xã Sông Nhạn (H.Cẩm Mỹ) cho biết, Tổ hòa giải ấp 6, xã Sông Nhạn được thành lập và đưa vào hoạt động đến nay đã 6 năm, hiện có 5 HGV là những người uy tín được nhân dân tin tưởng, tín nhiệm.

“Thời gian qua, bên cạnh việc tự cập nhật kiến thức pháp luật mới thông qua đọc sách, báo và xem tivi, chúng tôi còn được cử đi tham gia các chương trình tập huấn nhằm nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, kỹ năng hòa giải, kỹ năng tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Nhờ vậy, công tác giải quyết các vụ việc hòa giải ngày càng thuận lợi, trôi chảy, hầu hết các vụ mâu thuẫn, tranh chấp xảy ra trên địa bàn ấp đều được hòa giải thành công” - ông Mai bộc bạch.

Giám đốc Sở Tư pháp Võ Thị Xuân Đào cho biết thêm, thông qua các hội nghị đã cung cấp cho đội ngũ tập huấn viên cấp huyện những phương pháp bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải ở cơ sở và cung cấp cho HGV ở cơ sở các quy định pháp luật, vai trò, ý nghĩa của hoạt động hòa giải ở địa phương, các phương pháp, kỹ năng hòa giải hiệu quả. Qua đó nhằm thực hiện hòa giải thành, góp phần nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở.

* Thường xuyên trau dồi kỹ năng hòa giải

Với vai trò báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, ông Lê Quang Vinh (Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh, Sở Tư pháp) được lãnh đạo Sở tin tưởng giao nhiệm vụ tập huấn cho đội ngũ tập huấn viên, HGV ở cơ sở từ nhiều năm nay, nên ông có nhiều kinh nghiệm trong truyền đạt kiến thức về công tác hòa giải ở cơ sở.

Báo cáo viên Lê Quang Vinh cho rằng, để hòa giải thành công và nâng cao chất lượng hòa giải ở cơ sở đòi hỏi mỗi HGV không chỉ nắm vững chính sách, thể chế pháp luật trên các lĩnh vực mà còn phải giỏi kỹ năng hòa giải. Tại các hội nghị tập huấn, ông thường dành nhiều thời gian để truyền đạt các nội dung quan trọng về kỹ năng, nghiệp vụ cho HGV ở cơ sở nắm gồm: kỹ năng giao tiếp (HGV phải vui vẻ, niềm nở khi tiếp xúc với người dân và phải biết lắng nghe các bên trình bày hết ý kiến); kỹ năng thu thập tài liệu, chứng cứ để tìm ra nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn, xung đột.

Khi đã nắm rõ nội dung vụ việc, HGV tiến hành tra cứu, tham khảo, vận dụng pháp luật, phong tục, tập quán, truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong hoạt động hòa giải ở cơ sở; kỹ năng tổ chức, điều hành, kiểm soát buổi hòa giải. Cuối cùng là kỹ năng tư vấn, hướng dẫn, giải thích, thuyết phục, vận động các bên tự thỏa thuận dàn xếp vụ việc sao cho tốt đẹp.

“Ý nghĩa của công tác hòa giải cơ sở là gắn kết hạnh phúc gia đình, giữ gìn tình làng, nghĩa xóm. Do vậy, HGV không được áp đặt đúng - sai mà giải quyết vụ việc theo tinh thần thấu tình đạt lý, nhằm giúp các bên nhận ra vấn đề và hướng họ tự thương lượng, thống nhất với nhau” - ông Vinh chia sẻ.

Không chỉ truyền đạt lý thuyết, báo cáo viên Lê Quang Vinh còn đặt ra những tình huống là các vụ việc thường xảy ra trong cuộc sống ở các lĩnh vực (hôn nhân - gia đình, tranh chấp lối đi…) nhằm khuyến khích các HGV tích cực tham gia trao đổi, thảo luận. Sau cùng, nhiệm vụ của báo cáo viên phải đưa ra đáp án chính xác về hướng giải quyết đối với từng vụ việc cụ thể đặt ra để cho HGV nắm rõ. “Việc tạo sự tương tác với nhau sẽ giúp cho buổi tập huấn đạt chất lượng, giúp cho các HGV nắm vững kiến thức và có kinh nghiệm trong công tác hòa giải các vụ việc” - ông Vinh chia sẻ.

Trong thời gian tới, Sở Tư pháp tiếp tục tăng cường tổ chức hội nghị tập huấn nhằm trau dồi kỹ năng cho đội ngũ HGV ở cơ sở; đồng thời theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh về việc thực hiện Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ HGV ở cơ sở giai đoạn 2019-2022 trong năm 2022 trong tỉnh nhằm đảm bảo các mục tiêu theo kế hoạch đã đề ra; tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức tổng kết việc thực hiện đề án bằng hình thức phù hợp và dự thảo báo cáo kết quả thực hiện đề án trên địa bàn tỉnh trình Chủ tịch UBND tỉnh để báo cáo Bộ Tư pháp, Thủ tướng Chính phủ theo quy định.

Thành Nhân