Ngang nhiên bơm hút cát sông Đồng Nai

Tình trạng khai thác cát sông trái phép kéo dài cả tháng nay tại xã Tam An (huyện Long Thành), nhưng lực lượng chức năng chỉ bắt quả tang vi phạm có mỗi một lần, rồi sau đó hoạt động bơm hút cát lại diễn ra rầm rộ hơn.

Tình trạng khai thác cát sông trái phép kéo dài cả tháng nay tại xã Tam An (huyện Long Thành), nhưng lực lượng chức năng chỉ bắt quả tang vi phạm có mỗi một lần, rồi sau đó hoạt động bơm hút cát lại diễn ra rầm rộ hơn. Mỗi lần “cát tặc” xuất hiện, cả khúc sông như náo động vì tiếng ghe chạy, máy bơm hút cát hoạt động bất kể ngày đêm.

Hàng ngày, người dân sống quanh khu vực khai thác cát trái phép luôn cảm thấy bất an vì bị mất đất và lo sợ xảy ra sạt lở bờ sông.

* Tung hoành cả ngày lẫn đêm

Tối 20-4, chúng tôi có mặt tại khu vực ấp 1, xã Tam An, nơi nạn bơm hút cát trái phép đang diễn ra công khai, kéo dài gần một tháng nay. Cứ khoảng 20 giờ, khu vực này trở nên ồn ào bởi tiếng máy bơm hút cát, ghe chở cát chạy ầm ầm trên sông. Mỗi ghe được trang bị 2-3 ống hút có đường kính rộng gần 30cm; trên ghe lúc nào cũng có gần chục người thay nhau bơm hút cát từ dưới sông lên ghe, sau đó chuyển sang xà lan đưa đi tiêu thụ. Hoạt động khai thác cát trái phép diễn ra liên tục từ chập tối cho đến 5 giờ sáng hôm sau rồi rút lui mà không gặp bất cứ khó khăn nào.

Một số ghe bơm hút cát trái phép lẩn trốn phía bờ phường Long Phước, quận 9 (TP.Hồ Chí Minh) chờ thời cơ hoạt động vào ban đêm.

Trước mắt chúng tôi, những người đứng trên ghe bơm hút cát trái phép hí hoáy chọc ống hút cát xuống lòng sông, kể cả  khu vực gần đất vườn của người dân để bơm hút cát. Tiếng máy nổ của ghe hút cát vang lên ầm ĩ, cách cả trăm mét vẫn có thể nghe thấy, đèn pin trên tay “cát tặc” liên tục nhấp nháy để dẫn đường cho những ghe khác. Khoảng một giờ sau, cát đầy ghe, nhóm “cát tặc” cho ghe rời bến. Tiếp đó, nhiều ghe khác rảo quanh bờ sông nhằm chuẩn bị tiếp cận khu vực này để tiếp tục bơm hút cát.

Anh T. (ngụ ấp 1, xã Tam An) cho biết, trung bình mỗi đêm có 4-5 ghe bơm hút cát trái phép hoạt động, nhưng có đêm số ghe bơm hút cát lên đến gần chục chiếc với 2 xà lan liên tục túc trực tại đây để lấy cát từ các ghe. “Trung bình mỗi giờ, một ghe hút khoảng 80m³ cát. Họ bơm hút cát cả đêm như vậy thì bờ sông chịu sao nổi. Với kiểu này, tôi e rằng không bao lâu nữa là xảy ra sạt lở, tan hoang bờ sông ngay” - anh T. bức xúc nói.

Không chỉ buổi tối mà cả ban ngày, dọc bờ sông đoạn giáp ranh giữa xã Tam An với bờ quận 9 (TP.Hồ Chí Minh) cũng không được yên ả, liên tục bị các ghe bơm hút cát trái phép ra sức quần đảo. Một số người dân cho hay, trước đây “cát tặc” hoạt động mạnh ở phía quận 9 (TP.Hồ Chí Minh), nhưng thời gian gần đây chuyển hướng sang mé bờ xã Tam An và xã Long Hưng (TP.Biên Hòa).

Theo quan sát của chúng tôi, đây là những ghe cỡ lớn, có thể chở hơn trăm khối cát. Những phương tiện này không cần phải vào bờ sang tải mà lúc nào đầy cát thì gọi điện thoại cho một số xà lan đậu chờ gần đó đến lấy cát. Cách đó không xa, ở phía bờ quận 9, những chiếc ghe lớn trang bị đầy ống hút cát ẩn nấp trong các bụi cây ven bờ chờ thời điểm hoành hành.

* Cầu cứu trong vô vọng…

“Việc này tôi đã nhiều lần báo cáo nhưng cả chính quyền địa phương lẫn các cơ quan chức năng đều chưa giải quyết được. Điều đáng nói, địa điểm hút bơm cát trái phép chỉ cách Trạm Cảnh sát giao thông đường thủy của Công an tỉnh khoảng vài cây số mà không thấy can thiệp hay kiểm tra gì. Vì sao các đối tượng này có thể vào khu vực này bơm hút trộm cát, hoạt động ngang nhiên như vậy?” - ông V.B. (ngụ ấp 6, xã Tam An) thắc mắc.

Theo người dân phản ánh, những ghe bơm hút cát trái phép hoạt động ngày càng táo tợn và manh động. Những ngày nước ròng, mực nước xuống thấp thì các ghe ít bơm hút, chờ thời điểm nước lớn mấp mé bờ đất, ghe chạy sát bờ rồi đưa ống vào tận chân đất của dân để bơm hút cát. Thậm chí đêm 7-4, khi lực lượng chức năng huyện Long Thành, gồm: Công an, Phòng Tài nguyên - môi trường và đại diện UBND xã Tam An tổ chức vây bắt được 5 ghe và một xà lan bơm hút trộm cát đoạn qua ấp 1, xã Tam An thì sau đó hành vi này không hề có dấu hiệu dừng lại, mà tiếp tục hoạt động có phần nhộn nhịp hơn.

“Bọn “cát tặc” hoạt động suốt tháng, ngành chức năng chỉ đến xử lý 1-2 lần, những đêm sau có nhiều ghe đến dàn hàng ngang bơm hút trộm cát làm náo loạn cả một đoạn bờ sông. Cứ có ghe bơm hút cát là chúng tôi báo cơ quan chức năng liền, nhưng chờ mãi không thấy ai đến, riết rồi chẳng muốn gọi…” - ông B. nói.

Ngày 22-4, trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai, ông Nguyễn Hoàng Nghĩa, Phó trưởng phòng Tài nguyên - môi trường huyện Long Thành, cho biết trên địa bàn huyện hiện không có điểm nào được cấp phép khai thác cát. UBND huyện đã lập đội kiểm tra phản ứng nhanh để kiểm tra, xử lý “nóng” vấn đề này. Ngay trong đêm 21-4, lực lượng chức năng đã ra quân kiểm tra đoạn sông xảy ra khai thác cát trái phép như người dân phản ánh, nhưng không thấy ghe hoạt động bơm hút cát (?!).

Ghe bơm hút cát hoạt động ngay cả ban ngày trên sông Đồng Nai, đoạn qua xã Tam An (huyện Long Thành).

Lý giải vì sao đến nay việc bơm hút cát sông trái phép tại Long Thành vẫn diễn ra, không được giải quyết dứt điểm khiến người dân hoang mang, ông Nghĩa nói: “Không có chuyện bao che cho “cát tặc” hoạt động ở đây. Mỗi lần tiến hành kiểm tra, chúng tôi phải chờ Công an huyện Long Thành bố trí lực lượng nên thành ra bị động, có thể “cát tặc” cử người canh gác nên biết trước lịch trình của đoàn kiểm tra. Khu vực khai thác cát trái phép diễn ra trên sông nên lực lượng chức năng cũng gặp khó”.

Đêm 23-4, dưới sự chỉ dẫn của người dân, chúng tôi tiếp cận khu vực thường diễn ra tình trạng khai thác cát trái phép ở 2 ấp 1 và 6 của xã Tam An. So với những lần trước, thời gian hoạt động của các đối tượng bơm hút trộm cát có phần muộn hơn (diễn ra khoảng 23 giờ và kéo dài đến sáng hôm sau). Và cũng như trước đây, khu vực này vắng bóng lực lượng chức năng.

Hàng chục hộ dân sinh sống ở đoạn sông bị “cát tặc” bơm hút cát trái phép cho hay, để giải quyết dứt điểm việc khai thác cát trái phép là chuyện không khó bởi việc bơm hút cát diễn ra công khai, hoạt động cả ngày lẫn đêm và ghe bơm hút cát thường trang bị máy bơm, ống hút cát… rất dễ nhận biết và phân biệt so với các loại ghe khác. Theo người dân, nếu lực lượng chức năng thường xuyên có mặt ở khu vực xảy ra tình trạng bơm hút trộm cát, tổ chức chốt chặn thì các ghe trộm cát sẽ khó bề hoạt động. Điều quan trọng vẫn là cơ quan chức năng có quyết liệt ngăn chặn kịp thời hay không.

Thanh Hải