Tiêu cực trong công trình hồ chứa nước Cầu Mới (huyện Long Thành)
Kỳ 2 Còn có những ai sai phạm trong vụ tiêu cực này?

Một góc hồ Cầu Mới tuyến 6 (xã Bàu Cạn, huyện Long Thành).

Sai phạm mang tính chất hệ thống, có tính toán, có tổ chức của một số cán bộ xã Bàu Cạn và huyện Long Thành đã giúp một số cá nhân chiếm đoạt của Nhà nước gần 800 triệu đồng tiền bồi thường, hỗ trợ và thưởng di dời, giải tỏa. Họ là ai mà khiến các cán bộ xã Bàu Cạn răm rắp nghe theo để làm những việc sai trái; các cán bộ huyện Long Thành phụ trách công tác kiểm tra, áp giá đền bù giải tỏa dự án cũng nhắm mắt làm bậy để có ngày phải đối diện với án tù...?

* Những ai được hưởng lợi từ các sai phạm

Chỉ với sai phạm ở 8 hồ sơ hưởng đền bù giải tỏa trong dự án hồ Cầu Mới tuyến 6 đã làm thiệt hại cho Nhà nước số tiền 800 triệu đồng. Theo hồ sơ nhận tiền bồi thường hỗ trợ thì với việc mua đất của 3 hộ: Nguyễn Hữu Vị, Nguyễn Văn Tuyên, Nguyễn Văn Toàn và để cho vợ là bà Lâm Thị Hồng Anh đứng tên nhận tiền bồi thường, ông cán bộ Ban quản lý dự án huyện Long Thành Võ Đình Việt đã hưởng 413,7 triệu đồng (tiền bồi thường cây trồng, vật kiến trúc từ việc kê khống, tiền trợ cấp, hỗ trợ và thưởng di dời sai đối tượng) từ việc trồng chuối trên đất trống và sự "nhắm mắt" lập biên bản khá lung tung của các thành viên trong tổ kiểm tra, áp giá bồi thường dự án.

Tương tự, với việc mua đất của ông Trần Văn Quyết và nhờ chị ruột đứng tên (và sau đó ông Nguyễn Công Nam đã để vợ là Trần Thị Kim Trâm đứng thay), ông cán bộ Phòng Tài chính kế hoạch huyện Long Thành Nguyễn Tuấn Anh đã hưởng tiền hỗ trợ cây trồng do kê khống gần 98 triệu đồng; tiền hỗ trợ, thưởng di dời sai đối tượng 22 triệu đồng.

Nhóm mua đất của các ông cán bộ Phòng Tài nguyên - môi trường huyện gồm: Trần Minh Đức, Nguyễn Tấn Hưng và Trần Hoài Phong "nhờ" mua được hai mảnh đất hơn 18.000m2 cũng được Nhà nước chi bồi thường tổng cộng 835,4 triệu đồng. Trong đó, tiền hỗ trợ cây trồng được áp giá sai là 51,595 triệu đồng; tiền hỗ trợ, thưởng di dời sai đối tượng là 53,8 triệu đồng... Điều đáng nói là các vị cán bộ này đều nắm bắt được quy hoạch và thời điểm triển khai công tác đền bù giải tỏa để xây dựng công trình hồ Cầu Mới nên sớm nhảy vào mua đất để "đón đầu" quy hoạch, kiếm lời trong đền bù giải tỏa. Thậm chí, một số trường hợp còn cố tình làm sai khi làm hồ sơ lùi thời điểm mua bán đất đai từ 2003 về 2001 để được hưởng tiền bồi thường. Những sai phạm đó cộng với sự "nể nang" những lời nhắn gởi của các vị cán bộ này khiến những người làm công tác liên quan đến việc đền bù giải tỏa công trình như Nguyễn Công Nam, Nguyễn Quốc, Trương Trọng Nghĩa đã có những sai phạm nghiêm trọng, làm thiệt hại cho Nhà nước một số tiền khá lớn.

* Hành vi sai phạm nghiêm trọng của một số cán bộ huyện, xã

Trước tiên phải nói đến ông Nguyễn Công Nam, nguyên cán bộ địa chính xã Bàu Cạn. Là cán bộ địa chính, biết rõ các quy trình, thủ tục chuyển nhượng đất đai nhưng ông Nam không tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân chấp hành đúng quy định của pháp luật mà còn tiếp tay cho những người đầu cơ mua đất trong khu quy hoạch để hưởng lợi, bất chấp quy định của Nhà nước về những biện pháp cấp bách tăng cường quản lý đất đai, ngăn chặn, xử lý việc mua bán, chuyển mục đích sử dụng đất trái pháp luật. Nghiêm trọng hơn, ông Nam biết quá rõ chủ cũ những mảnh đất mình giới thiệu bán đã chuyển đi nơi khác nhưng với tư cách là ủy viên Hội đồng bồi thường hồ Cầu Mới tuyến 6, ông vẫn ký xác nhận trong hồ sơ bồi thường có người sinh sống, sản xuất ổn định. Dù biết rõ việc mua bán đất diễn ra năm 2003 và những người mua đất không được hưởng bồi thường nhưng ông Nam vẫn ký xác nhận nguồn gốc đất và lùi ngày mua bán đất về năm 2001. Chính việc làm sai trái này khiến Đội thuế xã, Chủ tịch UBND xã vì tin tưởng, không kiểm tra mà ký xác nhận vào hồ sơ hợp lệ. Ngoài ra, trong việc hợp thức hóa hồ sơ mua bán đất của cán bộ huyện nêu trên, ông Nam còn nhờ người thân và vợ mình đứng tên hộ để hưởng tiền bồi thường... Khi công việc hoàn tất, ông Nam được ông Việt cho 5 triệu đồng, ông Tuấn Anh cho 3 triệu đồng và nhóm ông Đức cho 3 triệu đồng.

Một "nhân vật" quan trọng trong vụ tiêu cực hồ cầu Mới tuyến 6 phải kể đến là ông Nguyễn Quốc - thành viên Tổ bồi thường và là nhóm trưởng kiểm tra thực địa áp giá bồi thường... dự án. Trước khi triển khai công tác bồi thường giải tỏa hồ Cầu Mới, ông Quốc đã biết rõ những cán bộ huyện mua đất của người dân ở khu quy hoạch nhưng khi lập hồ sơ, ông Quốc vẫn để chủ đất cũ đứng tên trong hồ sơ bồi thường. Một số người bán đất đã chuyển đi nơi khác nhưng ông Quốc lại cho những người "lạ" đứng tên chủ sở hữu những mảnh đất này để thiết lập hồ sơ nhận tiền bồi thường. Khi tiến hành kiểm tra thực địa, ông Quốc không phát tờ tự khai cho dân tự khai đất đai, tài sản theo quy định mà tự làm tờ khai cho những trường hợp gởi gắm nêu trên.

Ông Quốc còn chỉ đạo cho cấp dưới viết vào tờ khai đất đai, tài sản, tự mình viết vào giấy xác nhận nguồn gốc đất và lập giấy xác minh nhân hộ khẩu những trường hợp bị giải tỏa bồi thường mà lẽ ra việc này phải do công an và UBND xã làm. Sau đó, ông Quốc còn nhờ các cán bộ xã Bàu Cạn ký xác nhận hợp lệ các hồ sơ này. Thậm chí, khi kiểm kê tài sản trên đất, ông Quốc cũng không đếm số lượng, đánh giá phân loại cây trồng theo quy định mà ghi vào biên bản lung tung dẫn đến việc chi bồi thường cây trồng bị nâng khống hơn 50 triệu đồng, việc chi tiền trợ cấp, thưởng di dời sai đối tượng...

Trường hợp sai phạm này còn có những cán bộ trong tổ của ông Quốc như: Nguyễn Thái Bình, Lê Hoàng Sơn và Bùi Đức Yên (trưởng ấp 8). Đáng nói hơn, những việc làm sai trái này của cấp dưới, ông Trương Trọng Nghĩa, với tư cách là thành viên Ban chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ của huyện trong dự án, Tổ trưởng chỉ đạo trực tiếp việc bồi thường giải tỏa nhưng hầu như giao trắng cho cấp dưới mà không sâu sát, quản lý kiểm tra thực tế. Thậm chí, biết rõ việc làm của cấp dưới là ghi sai nhưng ông Nghĩa cũng nể nang cho qua, thậm chí có trường hợp hồ sơ ghi thiếu, ghi sai ông còn "chấp bút" chỉnh sửa cho hoàn chỉnh.

Ngoài ra, tiêu cực trong dự án hồ Cầu Mới còn có sai phạm của các cán bộ xã Bàu Cạn trong việc ký duyệt hồ sơ bồi thường hợp lệ như: Chủ tịch UBND xã Đặng Trọng Oanh, Phó chủ tịch UBND xã Lê Văn Lập, Trưởng công an xã Ninh Đức Thuấn, Nguyễn Quang Điêm (cán bộ văn phòng). Trong số này, nghiêm trọng nhất là Chủ tịch UBND xã Đặng Trọng Oanh. Ông Oanh được phân công là thành viên của Ban chỉ đạo dự án, ủy viên Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng ở tuyến 6... Thế nhưng, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, ông Oanh không hề đi thực tế giám sát, kiểm tra việc làm của cấp dưới. Đặc biệt, nhiều trường hợp người dân đã bán đất bỏ đi nơi khác, hoặc mua đất sau khi công bố quy hoạch nhưng khi được trình xác nhận nguồn gốc đất cho các hồ sơ hưởng bồi thường, ông Oanh vẫn vô tư ký xác nhận những hộ này sinh sống ở địa phương, nguồn gốc đất ổn định, không có tranh chấp... đủ điều kiện được hưởng các chế độ bồi thường, tái định cư... tạo cơ hội cho cán bộ địa chính Nguyễn Công Nam và các đối tượng khác làm sai trái, chiếm đoạt hơn 260 triệu đồng tiền Nhà nước.

Theo nguồn tin mới nhất chúng tôi nhận được, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Long Thành đã có kết luận điều tra chính thức vụ tiêu cực hồ Cầu Mới. Hiện hồ sơ vụ việc đã được chuyển sang Viện Kiểm sát nhân dân huyện đề nghị truy tố các bị can: Nguyễn Quốc, Nguyễn Công Nam, Trương Trọng Nghĩa và Đặng Trọng Oanh về các hành vi cố ý làm trái và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng các đối tượng có sai phạm còn lại, cơ quan điều tra không truy tố vì xét thấy chưa đủ mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nhóm PV PLĐS