Nhiều huyện lo thiếu nơi xử lý rác

Khu xử lý chất thải ở xã Quang Trung (H.Thống Nhất) hiện là nơi tiếp nhận, xử lý chất thải sinh hoạt lớn nhất tỉnh (chiếm khoảng 65% tổng lượng rác). Mới đây, chủ đầu tư thông báo sẽ không tiếp tục tham gia đấu thầu xử lý rác của 5 địa phương, giảm công suất tiếp nhận từ 1,2 ngàn tấn/ngày còn 800 tấn/ngày từ năm 2023.

Khu xử lý (KXL) chất thải ở xã Quang Trung (H.Thống Nhất) hiện là nơi tiếp nhận, xử lý chất thải sinh hoạt lớn nhất tỉnh (chiếm khoảng 65% tổng lượng rác). Mới đây, chủ đầu tư thông báo sẽ không tiếp tục tham gia đấu thầu xử lý rác của 5 địa phương, giảm công suất tiếp nhận từ 1,2 ngàn tấn/ngày còn 800 tấn/ngày từ năm 2023.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh (bìa trái) xem sơ đồ Khu xử lý chất thải ở xã Quang Trung, H.Thống Nhất. Ảnh: L.An

Thông báo của doanh nghiệp khiến các huyện lo sẽ thiếu nơi xử lý rác thải.

* Giảm 1/3 công suất từ năm 2023

Giám đốc KXL chất thải ở xã Quang Trung (thuộc Công ty CP Dịch vụ Sonadezi) Trần Thị Thúy cho biết, năm 2009, UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2.000, trong đó quy mô phục vụ chất thải rắn sinh hoạt là thu gom và xử lý chất thải của H.Thống Nhất và TP.Long Khánh, khối lượng khoảng 200 tấn/ngày. Nhưng hiện tại, công ty tiếp nhận và xử lý rác cho 8 huyện, thành phố, khối lượng bình quân khoảng 1,2 ngàn tấn/ngày, tăng thêm 6 địa phương và gấp 6 lần khối lượng được duyệt.

Vì khối lượng rác tăng nhiều, các thiết bị, máy móc, trạm xử lý nước rỉ rác luôn phải vận hành với công suất tối đa. Tiến độ sử dụng các ô chôn lấp chất thải trơ hợp vệ sinh cũng tăng nhanh so với tính toán ban đầu. Hiện chỉ còn 3 ô chôn lấp với khối lượng tiếp nhận như hiện nay, khoảng 3 năm nữa phải đóng bãi chôn lấp.

Do đó, để nhà máy vận hành đúng công suất, tránh các nguy cơ sự cố môi trường đồng thời kéo dài thời gian đóng bãi chôn lấp, từ năm 2023, công ty không thể tham gia đấu thầu xử lý rác cho 4 huyện: Tân Phú, Cẩm Mỹ, Long Thành, Nhơn Trạch và giảm khối lượng rác của TP.Biên Hòa xuống 400 tấn/ngày.

“Công ty đã có văn bản gửi 5 địa phương kể trên và báo cáo UBND tỉnh về việc không tham gia đấu thầu xử lý rác sinh hoạt từ năm 2023, giảm khối lượng tiếp nhận chất thải từ 1,2 ngàn tấn/ngày còn 800 tấn/ngày” - bà Thúy cho hay.

Cũng theo công ty này, từ năm 2020, đơn vị đã đề xuất triển khai dự án Nhà máy Điện rác Quang Trung (công suất giai đoạn 1 là 150 tấn/ngày), kéo giảm tỷ lệ chôn lấp, duy trì tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn tỉnh nhưng đến nay chưa được phê duyệt. Bên cạnh đó, giá trần xử lý rác sinh hoạt từ năm 2018 đến nay không tăng cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động.

Theo Sở TN-MT, trung bình mỗi năm lượng rác thải tăng 5-10%, trường hợp chủ dự án không có giải pháp về công nghệ, đầu tư công trình sẽ dẫn tới không đủ ô chôn lấp chất thải trơ. Hiện ngoài kiến nghị điều chỉnh giảm công suất, bổ sung dự án Nhà máy Điện rác Quang Trung vào quy hoạch, KXL chất thải xã Quang Trung còn kiến nghị điều chỉnh quy hoạch bổ sung thêm các hạng mục tái chế chất thải trơ làm viên đốt và bổ sung 2 ô lấp.

* Địa phương lo tìm chỗ xử lý rác

Theo quy hoạch quản lý chất thải rắn giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh có 7 dự án có chức năng xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại 7 KXL nhưng hiện chỉ còn 4 KXL tiếp nhận rác. Do đó, khi KXL chất thải xã Quang Trung giảm 1/3 công suất, nhiều địa phương lo thiếu nơi xử lý.

Phó chủ tịch UBND H.Nhơn Trạch Nguyễn Hữu Thành cho biết, địa phương đã nhận được thông báo không đấu thầu xử lý rác năm 2023 của Công ty CP Dịch vụ Sonadezi. Theo ông Thành, trước đây rác của huyện đưa về KXL tại H.Long Thành, nhưng sau đó khu này không đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường của tỉnh nên từ năm 2020 phải chở rác về KXL tại H.Thống Nhất. Nay KXL này không đấu thầu nhận rác, huyện chưa biết sẽ đưa đi đâu.

Phó chủ tịch UBND H.Cẩm Mỹ Lê Văn Tưởng cho biết, địa phương rất lo lắng bởi thời điểm hiện tại đã gần hết năm 2022 nhưng chưa có giá trần xử lý rác năm 2023, quy trình thủ tục mời thầu, tổ chức đấu thầu vận chuyển, xử lý rác mất nhiều thời gian. Huyện có KXL rác Xuân Mỹ nhưng chủ đầu tư đang gặp khó khăn về tài chính, rất khó tiếp nhận và xử lý rác cho huyện vào đầu năm tới.

Việc các KXL được phê duyệt quy hoạch hạng mục xử lý chất thải rắn sinh hoạt nhưng sau đó không đầu tư công trình, công nghệ để hoạt động khiến rác thải sinh hoạt phải dồn về một vài KXL. Trường hợp KXL đó quá tải hoặc giảm công suất tiếp nhận, xảy ra sự cố khó tìm nơi xử lý thay thế.

Tại buổi làm việc với các chủ đầu tư KXL chất thải vào cuối tháng 10 vừa qua, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi yêu cầu các KXL thực hiện trách nhiệm của nhà đầu tư, tiếp nhận và xử lý rác theo công suất được cấp; trường hợp KXL chưa đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường thì đầu tư hạ tầng, công nghệ để hoạt động. Đối với các vướng mắc, kiến nghị của nhà đầu tư liên quan đến giá xử lý rác, điều chỉnh quy hoạch, bổ sung diện tích lãnh đạo tỉnh giao Sở TN-MT xem xét, phối hợp với các sở, ngành đề xuất UBND tỉnh phương án tháo gỡ.

Cũng theo Phó chủ tịch UBND tỉnh, tỉnh đang đẩy nhanh tiến độ dự án điện rác quy mô 1,2 ngàn tấn/ngày tại xã Vĩnh Tân (H.Vĩnh Cửu). Dự án đi vào hoạt động sẽ giải quyết được khoảng 80% lượng rác thải sinh hoạt của tỉnh. Ngoài ra, một số nhà đầu tư cũng đề xuất thực hiện các dự án điện rác. Các KXL hiện hữu tới đây phải đầu tư công nghệ để giảm tối đa chôn lấp, tăng tái chế.

Lê An