Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, sáng 18-6, Quốc hội làm việc tại Hội trường, thảo luận về dự án Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi)
*Thông qua Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014
Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, sáng 18-6, Quốc hội làm việc tại Hội trường, thảo luận về dự án Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi)
Nhận diện các hành vi lãng phí
Thảo luận về dự án Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi), các đại biểu cho rằng, dự án Luật lần này đã khắc phục được khá nhiều những hạn chế của Luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng đối với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, xác định rõ hơn các hành vi vi phạm và các chế tài xử phạt các hành vi gây lãng phí, các cơ chế phát hiện điều tra thông qua việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, kiểm soát chi. Song, các đại biểu Ngô Thị Minh (Quảng Ninh), Phạm Văn Hổ (Phú Yên), Thân Đức Nam (Đà Nẵng)…cũng cho rằng một số điều khoản trong dự thảo Luật còn chung chung, chồng chéo, tính khả thi chưa sát với thực tế.
Đại biểu Quốc hội ấn nút biểu quyết Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 |
Lấy ví dụ từ các dự án bất động sản, các nhà máy, bến cảng đang phát triển theo phong trào, các trường trung cấp, cao đẳng đang đua nhau “nâng hạng” thành trường cao đẳng, đại học, quy mô không gắn với chất lượng, không phù hợp với cung - cầu, gây lãng phí lớn, đại biểu Ngô Thị Minh cho rằng: các hành vi gây lãng phí về tiền bạc, tài sản của Nhà nước của nhân dân đang diễn ra trong thực tiễn nhưng chưa được dự thảo Luật quy định để làm rõ trách nhiệm. Theo đại biểu, nếu Chính phủ không sớm chỉ đạo các ngành chức năng rà soát, phân loại, xây dựng lại quy chế hoạt động, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân đảm trách từng mắt xích công việc, gắn với chịu trách nhiệm, đền bù thỏa đáng trong trường hợp để xảy ra hậu quả gây lãng phí tiền bạc, thời gian của Nhà nước, của nhân dân thì những quy định về các hành vi gây lãng phí trong dự thảo Luật sẽ không khả thi, khó đi vào cuộc sống.
Một số đại biểu khác cũng cho rằng, tình trạng đua nhau thành lập trường đại học rồi không tuyển đủ chỉ tiêu, đào tạo nghề tràn lan, học sinh, sinh viên ra trường không có việc làm… cũng là một hình thức lãng phí. Hay như các lễ khởi công, hội nghị, lễ hội, festival… đã và đang được tổ chức khắp nơi, không phù hợp với mục đích, yêu cầu, gây lãng phí lớn. Các đại biểu nhìn nhận: nhiều năm qua, các quy định, nghị quyết của Đảng, của Chính phủ đã thể hiện quyết tâm rất cao trong công tác chống lãng phí; nhiều tỉnh, thành cũng đã cụ thể hóa thành các quy chế, quy định, song, đối chiếu với thực tế, hiện trạng lãng phí hầu như không có sự thay đổi.
Luật phải khắc phục tình trạng vừa thiếu, vừa thừa, chưa đủ sức răn đe
Từ những phân tích về thực trạng và các hành vi lãng phí, các đại biểu cho rằng Luật vừa thiếu, vừa thừa, chưa đủ mạnh để răn đe, thiếu biện pháp đảm bảo thực hiện, một số nội dung trùng với nhiều Luật khác, thậm chí có điều khoản quy định không đúng.
Đại biểu Phạm Văn Hổ (Phú Yên) băn khoăn: Chính phủ nhận định nguyên nhân của tình trạng lãng phí chủ yếu do công tác tổ chức chưa tốt nhưng dự thảo Luật lần này lại chưa đưa ra được những giải pháp hữu hiệu, chưa có sự phân tích đánh giá sâu sát. “Quan điểm chỉ đạo sửa đổi Luật là sửa đổi các nội dung theo hướng gia tăng quy định về cơ chế, giải pháp, cụ thể hóa các quy trình về thanh tra, kiểm tra, kiểm toán nhằm tăng tính hiệu lực của Luật, nhưng quan điểm này chưa được nhất quán” – đại biểu nói.
Nhiều đại biểu đề nghị cần tập trung quy định các hành vi thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong việc sử dụng quản lý ngân sách nhà nước, tài sản, tài nguyên, trong sử dụng lao động, thời gian lao động... Theo đại biểu Trịnh Ngọc Thạch (Hà Nội), luật cần bổ sung cơ chế, chế tài để phòng lãng phí và chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính công, nhân lực công.
Quan tâm đến việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài nguyên, đại biểu Trần Hồng Thắm (Cần Thơ) nêu rõ: Nguồn tài nguyên quốc gia không phải là vô hạn. Hiện nay cử tri và nhân dân cả nước đang rất bức xúc về việc khai thác rừng bừa bãi, lâm tặc lộng hành, khai thác cát tràn lan trên các sông ngòi... Bên cạnh đó có nhiều loại tài nguyên không thể tái tạo được như than, dầu thô, kim loại..., dự án luật chỉ quy định quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả là chưa đầy đủ. Đại biểu đề nghị việc quy định việc xây dựng, quy hoạch, kế hoạch quản lý khai thác sử dụng phải tính đến hiệu quả lâu dài, bền vững, hạn chế quản lý sử dụng có lợi ích thấp, ngắn hạn, lãng phí nguồn lực cho tương lai, ảnh hướng môi trường và sự bình yên cho cuộc sống của người dân.
Các đại biểu đề nghị cần có cơ chế phát hiện, tố giác các hành vi lãng phí và trách niệm của người đứng đầu tổ chức trong kiểm tra, xử lý sai phạm, kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý công khai kết quả thực hành tiết kiệm chống lãng phí. Nhiều đại biểu cho rằng, thời gian qua, các cơ quan báo chí đóng vai trò đắc lực trong việc phát hiện, phòng chống tham nhũng, lãng phí, nên đề nghị dự thảo Luật quy định cơ quan báo chí có quyền và trách nhiệm giám sát việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; cơ quan có thẩm quyền phải có trách nhiệm phản hồi lại ý kiến báo chí đã phản ánh về tham nhũng.
Dự kiến, dự án luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII vào cuối năm nay.
Cũng trong phiên họp buổi sáng, với 447 phiếu tán thành (chiếm 89,76%), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII và năm 2013 của Quốc hội.
P.V