Tìm tên cho đồng đội

Sau nhiều năm rà soát thông tin từ tư liệu lịch sử, gặp gỡ nhân chứng, liên hệ với các cơ quan chức năng, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh và Hội Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tỉnh đã xác định danh tính 61 liệt sĩ...

Sau nhiều năm rà soát thông tin từ tư liệu lịch sử, gặp gỡ nhân chứng, liên hệ với các cơ quan chức năng, mới đây Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh và Hội Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tỉnh đã thực hiện thủ tục xác định danh tính 61 liệt sĩ ở những phần mộ chưa biết tên đang được an táng ở Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh, Nghĩa trang liệt sĩ TP.Long Khánh.

Đại diện các đơn vị liên quan thực hiện lấy mẫu sinh phẩm 42 hài cốt liệt sĩ của Sư đoàn 341 hy sinh trong Chiến dịch Xuân Lộc được an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ TP.Long Khánh trong sáng 11-9. Ảnh: V.Truyên

Đây là đợt xác định danh tính liệt sĩ lớn nhất từ trước đến nay do Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh chủ trì thực hiện kể từ khi Hội được thành lập vào năm 2013. Điều này cho thấy những nỗ lực rất lớn của Hội trong hỗ trợ gia đình liệt sĩ, tìm kiếm thông tin để trả lại tên cho liệt sĩ, đưa hài cốt liệt sĩ về an táng ở quê nhà...

* Nỗ lực tìm kiếm thông tin

Theo ông Nguyễn Xuân Cương, Phó chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh, năm 2013 khi Hội ra đời đã xác định nhiệm vụ, trách nhiệm của những người may mắn còn sống sau chiến tranh là tìm kiếm vị trí chôn cất, thông tin về họ tên, quê quán, đơn vị, thân nhân… của những đồng đội hy sinh trong những cuộc kháng chiến của đất nước. Sau 6 năm thực hiện các thủ tục liên quan, năm 2019, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh đã có những chuyến hành trình đến nhiều tỉnh, thành ở khu vực phía Bắc, miền Trung, Tây Nguyên để gặp gỡ trực tiếp gia đình thân nhân liệt sĩ, cơ quan chức năng nhiều địa phương.

Ông Nguyễn Hùng Phong, Phó chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam nhấn mạnh: “Tôi đánh giá rất cao nỗ lực của các đơn vị liên quan ở Đồng Nai, trong đó phải kể đến vai trò của Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh và Hội Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tỉnh trong việc rà soát thông tin, gặp gỡ gia đình liệt sĩ để xác minh danh tính liệt sĩ”.

Cụ thể, để xác minh thông tin, lấy ý kiến gia đình liệt sĩ nhằm thực hiện thủ tục giám định ADN đối với ngôi mộ tập thể 42 hài cốt liệt sĩ của Sư đoàn 341 hy sinh trong Chiến dịch Xuân Lộc (từ ngày 9 đến 21-4-1975), được an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ TP.Long Khánh, các thành viên trong Ban Chấp hành Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh đã có những chuyến đi dài ngày đến 6 tỉnh, thành phía Bắc để gặp gỡ trao đổi với thân nhân của 40/42 liệt sĩ.

“Đoạn đường đi xác định thông tin thật xa, mất thời gian dài ảnh hưởng sức khỏe của những cựu chiến binh đều đã bước qua tuổi 70 nhưng ai cũng quyết tâm đi đến tận nơi để gặp thân nhân liệt sĩ. Bởi khi gặp, trao đổi cùng thân nhân liệt sĩ mới xác định chính xác lại thông tin, thời điểm phù hợp sẽ tiến hành lấy mẫu sinh phẩm của người còn sống xét nghiệm đối chiếu với hài cốt liệt sĩ”- Trung tá Trần Mạnh Cường, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 29, Sư đoàn 7, Quân đoàn 4, Trưởng ban Chính sách Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh cho hay.

Vào những ngày cuối tháng 10 đầu tháng 11-2019, những cựu chiến binh thuộc Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh lại tiếp tục lên đường đến 5 tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa, Long An, Đắk Lắk để gặp gỡ thân nhân của 18 nữ tù chính trị hy sinh tại Nhà lao Tân Hiệp (TP.Biên Hòa). Hài cốt của những nữ liệt sĩ này hiện an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh song chưa xác định được danh tính của từng liệt sĩ riêng biệt.

Ông Trương Thanh Hùng (ngụ tỉnh Đắk Lắk, cháu liệt sĩ Trương Thị Thêm, hy sinh tại Nhà lao Tân Hiệp) chia sẻ: “Sự nhiệt tình, tấm lòng vì đồng đội của các cô chú ở Đồng Nai khiến gia đình rất cảm động. Gia đình rất mong từ sự giúp đỡ, hỗ trợ này, hài cốt của cô sẽ được xác định đúng danh tính”.

* Thắp lên hy vọng

Sau nhiều nỗ lực xác minh thông tin, gặp gỡ gia đình thân nhân liệt sĩ, mới đây Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh phối hợp cùng Ban Liên lạc cựu chiến binh Sư đoàn 341, Phòng Lao động - thương binh và xã hội TP.Long Khánh tiến hành mở mộ thực hiện các bước liên quan để làm thủ tục giám định ADN đối với ngôi mộ tập thể 42 liệt sĩ của Sư đoàn 341 hy sinh trong Chiến dịch Xuân Lộc được an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ TP.Long Khánh.

Những mẫu sinh phẩm này ngay sau khi lấy được chuyển về Cục Người có công (Bộ Lao động - thương binh và xã hội) để tiến hành thử ADN, giúp xác minh danh tính của từng hài cốt liệt sĩ. Cơ quan chức năng đã hoàn thành 36 hồ sơ xác định ADN gửi về Cục Người có công và Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam để xin chủ trương tiến hành thử ADN.

Theo ông Nguyễn Xuân Cương, Phó chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh, trong 2 đợt thực hiện xác định thông tin, tiến hành lấy mẫu sinh phẩm xác định ADN đối với ngôi mộ tập thể 42 hài cốt liệt sĩ của Sư đoàn 341 hy sinh trong Chiến dịch Xuân Lộc và mộ 18 liệt sĩ nữ tù hy sinh tại Nhà lao Tân Hiệp, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh và Hội Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tỉnh đã nhận được sự đóng góp, hỗ trợ từ nguồn xã hội hóa trên 800 triệu đồng. Đây là niềm động viên tinh thần, vật chất rất lớn để những người tìm kiếm tên cho đồng đội tiếp tục cố gắng.

Bà Dương Thị Ngọc Hà (hiện ngụ tỉnh Gia Lai, em ruột liệt sĩ Dương Văn Chiến, một trong 42 liệt sĩ được xác định ADN lần này) cho biết, gia đình rất xúc động khi các cơ quan chức năng của Đồng Nai đã tích cực giúp đỡ xác định danh tính liệt sĩ là người thân của mình.

Theo ông Nguyễn Xuân Cương, Hội đang tích cực phối hợp cùng các đơn vị liên quan thực hiện thủ tục cần thiết để tiến hành mở mộ giám định ADN đối với 11 trong số 18 mộ nữ liệt sĩ Nhà lao Tân Hiệp được an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh. Dự kiến trong quý IV này việc mở mộ lấy mẫu sinh phẩm sẽ được thực hiện.

Khi biết được thông tin, ông Lê Khắc Năm (ngụ tỉnh Quảng Nam, anh ruột liệt sĩ Lê Thị Sáu) xúc động cho biết: “Nguyện vọng từ lâu của gia đình là tìm được đúng mộ phần để biết chính xác vị trí mộ em gái, yên tâm hương khói…”.

Văn Truyên