"Nút thắt" trong bảo hiểm y tế học sinh

Bảo hiểm y tế (BHYT) học sinh - sinh viên (HS-SV) là loại hình bắt buộc 100% HS-SV tham gia. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT còn thấp hơn so với mặt bằng chung của cả nước.

Bảo hiểm y tế (BHYT) học sinh - sinh viên (HS-SV) là loại hình bắt buộc 100% HS-SV tham gia. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT còn thấp hơn so với mặt bằng chung của cả nước.

Nhiều học sinh ở Trường tiểu học Phú Lâm (xã Phú Lâm, huyện Tân Phú) chưa tham gia bảo hiểm y tế vì có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: Đ.Ngọc.

Huyện Tân Phú là địa phương có tỷ lệ người dân tham gia BHYT toàn dân rất thấp, chưa đến 61% dân số, trong đó hiện mới có 22 ngàn HS tham gia BHYT, đạt tỷ lệ khoảng 78%. Theo Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Tân Phú Lê Dũng Phương, để phát triển thẻ BHYT cho số học sinh còn lại rất khó vì phần lớn rơi vào các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn.

Nghèo hay giàu cũng khó vận động

Ở Trường tiểu học Phú Lâm, (thuộc xã Phú Lâm, huyện Tân Phú), chỉ tính riêng khối lớp 1 mới có 31/75 học sinh tham gia BHYT, chiếm tỷ lệ 41,3%. Hiệu trưởng Trường tiểu học Phú Lâm Đinh Quốc Vũ cho biết hiện tại vẫn còn nhiều em chưa tham gia BHYT vì ý thức của phụ huynh chưa cao, do nghĩ rằng đây là hình thức tự nguyện; một số không tham gia vì cho rằng chất lượng khám, chữa bệnh của Bệnh viện đa khoa huyện Tân Phú chưa cao. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp thực sự khó khăn do gia đình có thu nhập thấp vì chủ yếu làm nông nghiệp. Không ít người thẳng thắn từ chối tham gia BHYT.

Như trường hợp chị Nguyễn Thị Lâm có 2 người con học lớp 2 và lớp 3 tại Trường tiểu học Phú Lâm. Chị Lâm chia sẻ, chị hiểu rất rõ quyền lợi khi tham gia BHYT khi không may xảy ra đau bệnh, nhưng do hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, chồng vừa bị bệnh lao phổi, chị phải trở thành lao động chính ở nhà. Với thu nhập từ nghề đi làm thuê làm mướn, cố gắng lắm chị mới tham gia BHYT cho chồng để chữa bệnh, còn bản thân chị và 2 con nhỏ không đủ điều kiện tham gia. 

Tuy nhiên, không chỉ ở các địa phương thuần nông mà ngay cả TP.Biên Hòa, địa phương đã đạt tới 95% HS-SV tham gia vẫn đang gặp khó khăn trong phát triển thẻ BHYT của HS-SV theo chỉ tiêu được giao là 100%. Số HS-SV chưa tham gia BHYT còn khá nhiều, lên đến hơn 9,4 ngàn HS-SV. Qua khảo sát sơ bộ của Bảo hiểm xã hội TP.Biên Hòa vào đầu năm học mới, cho thấy nhiều HS-SV không tham gia BHYT do phụ huynh đã đăng ký cho các em tham gia bảo hiểm thương mại, bảo hiểm nhân thọ, chủ yếu rơi vào các trường dân lập. Do đó, các trường rất khó vận động HS-SV tham gia BHYT của Nhà nước.

Tháo gỡ vướng mắc

Theo lãnh đạo một số trường học, điều phụ huynh quan tâm nhất vẫn là chất lượng khám, chữa bệnh ở các cơ sở y tế, vì phần lớn phân bổ thẻ BHYT của HS-SV đều về tuyến cơ sở, tuyến huyện, trong khi hiện nay chất lượng khám, chữa bệnh ở trạm y tế, bệnh viện tuyến huyện, nhất là ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn hạn chế. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến công tác vận động HS-SV tham gia.

Ngoài ra, việc “khoán trắng” cho nhà trường sẽ rất khó vận động người dân cho con em mình tham gia BHYT. Hiệu trưởng Trường tiểu học Phú Lâm Đinh Quốc Vũ chia sẻ, việc tuyên truyền cho phụ huynh rất khó vì nhà trường, giáo viên ít có dịp gặp phụ huynh; còn học sinh tiểu học còn quá nhỏ để hiểu hết ý nghĩa khi tham gia BHYT. Do đó, cần có sự giúp sức của chính quyền địa phương, giáo xứ trong vận động người dân tham gia BHYT, cũng như phải có chính sách hỗ trợ BHYT cho học sinh  có hoàn cảnh khó khăn.

Về vấn đề này, Bảo hiểm xã hội tỉnh cũng đã có kiến nghị UBND tỉnh nâng mức hỗ trợ BHYT cho HS-SV từ 30% lên 50% chi phí thẻ BHYT. Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Quốc Thái cũng đã ghi nhận kiến nghị này và đề nghị Sở Tài chính cân đối ngân sách để có đề xuất hướng hỗ trợ trong thời gian tới. Riêng một số cơ quan bảo hiểm xã hội trong tỉnh cũng tham mưu cho địa phương kêu gọi mạnh thường quân tặng thẻ BHYT cho HS-SV có hoàn cảnh khó khăn. Theo Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.Biên Hòa Nguyễn Việt Dũng, TP.Biên Hòa đã có văn bản vận động tài trợ mua thẻ BHYT cho HS-SV có hoàn cảnh khó khăn như sinh sống ở khu giải tỏa trắng, học sinh từ nơi khác theo cha mẹ đến Đồng Nai làm việc...

Tuy nhiên, cái khó nhất vẫn là nhận thức của lãnh đạo một số trường học về BHYT còn hạn chế, nhất là các trường dân lập, trường nghề... Theo Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Phạm Minh Thành, đối với những trường hợp này, cơ quan bảo hiểm xã hội các địa phương ngoài báo cáo lên cơ quan chức năng của tỉnh, còn phải gửi văn bản đến cơ quan chủ quản của trường để có hướng phối hợp xử lý. Vì công tác phát triển BHYT toàn dân, trong đó có BHYT cho HS-SV là một trong những nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị mà Tỉnh ủy, UBND, HĐND đang tập trung chỉ đạo thực hiện rất quyết liệt.

Đặng Ngọc