Bước vào năm học mới, lên lớp 2, bé Ti được cha mẹ gửi bán trú ở trường. Ngày đầu tiên đón con, mẹ bé đã nghe cô giáo trao đổi là Ti chưa tự ăn cơm được, mặc quần áo rất lóng ngóng, còn phải nhắc nhở rửa tay sau khi đi vệ sinh.
Bước vào năm học mới, lên lớp 2, bé Ti được cha mẹ gửi bán trú ở trường. Ngày đầu tiên đón con, mẹ bé đã nghe cô giáo trao đổi là Ti chưa tự ăn cơm được, mặc quần áo rất lóng ngóng, còn phải nhắc nhở rửa tay sau khi đi vệ sinh.
Trường hợp thiếu kỹ năng tự phục vụ như bé Ti không phải là hiếm. Kỹ năng tự phục vụ là một trong những kỹ năng quan trọng giúp trẻ hoàn thiện mình và trưởng thành trong cuộc sống. Rèn kỹ năng tự phục vụ là một yêu cầu rất cần thiết và đòi hỏi bậc làm cha mẹ phải bắt tay vào hình thành cho con cái ngay từ khi rất nhỏ.
Trước khi vào lớp 1 là thời điểm phụ huynh cần quan tâm đến việc luyện cho trẻ những thói quen tự phục vụ mình. Trẻ bước vào môi trường mới hoàn toàn khác xa với trường mầm non nên những bỡ ngỡ, khó khăn bước đầu là khó tránh khỏi. Khác với mầm non, các em được cô giáo chăm sóc kỹ từng miếng ăn, giấc ngủ; ở tiểu học là sự tự phục vụ của trẻ mà không có ai hỗ trợ. Việc cha mẹ tạo cho bé một tâm lý sẵn sàng sẽ góp phần giúp trẻ vượt qua những lạ lẫm ban đầu để hòa nhập tốt với môi trường mới là vô cùng quan trọng. Cha mẹ cần dạy cho trẻ cách vệ sinh trước, sau khi ngủ dậy; tự rửa tay trước mỗi bữa ăn, vệ sinh răng miệng sau mỗi bữa ăn. Bên cạnh đó, trẻ cũng phải biết làm những việc nhẹ nhàng, như: lấy hay dọn chén đũa, quét nhà, lau bàn ghế. Song song đó, trẻ cũng phải làm quen với việc sắp xếp chuẩn bị sách vở đến trường, sắp xếp bàn học gọn gàng, ngăn nắp, tự cởi và mặc quần áo, mang giày dép...
Để trẻ làm được những việc đó không phải là dễ. Nhiều em, do cha mẹ cưng chiều dẫn đến khó khăn trong rèn luyện. Với những trường hợp này, cha mẹ cần kiên trì, dần dần tạo cho trẻ tính tự giác, sẵn sàng bắt tay vào công việc. Cha mẹ không nên la mắng hay so sánh thế này thế kia với chúng bạn, làm vậy sẽ tạo mặc cảm, tự ti ở con trẻ. Bước đầu có thể cha mẹ cùng làm với trẻ, chỉ dạy thật cụ thể cách làm. Tốt nhất là cha mẹ đưa các em vào khuôn khổ một cách nhẹ nhàng. Được như vậy trẻ cảm thấy thoải mái và hứng thú mỗi khi làm việc. Con trẻ có tự phục vụ được mình những công việc đơn giản ấy thì các em mới tự tin khi bước vào lớp 1, tự tin trong cuộc sống.
Cứ như thế, theo thời gian, các em cần được cha mẹ rèn cho nhiều kỹ năng tự phục vụ khác. Khi con trẻ ở tuổi mới lớn là lúc các bậc phụ huynh phải để các em chủ động, tự quyết định nhiều việc làm liên quan đến bản thân mình. Qua bậc tiểu học, trẻ có thể giúp gia đình cơm nước, rửa chén, dọn dẹp, lau nhà cửa, trông giữ em... Cuối bậc THCS, trẻ sẽ tự đến trường bằng xe đạp hay xe công cộng... Lên THPT trẻ có thể tự giặt, ủi quần áo, nấu nướng bữa ăn cho gia đình một cách thành thạo, tự quyết định một số việc trong học hành hay sinh hoạt...
Rèn cho con trẻ kỹ năng tự phục vụ ngay từ nhỏ sẽ giúp các em nhanh chóng thành người tự lập, có bản lĩnh, ứng xử, suy nghĩ độc lập và thành công trên đường đời.
Đào Khởi
