Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Trọng Tâm (tức Bảy BK) nhớ khá rõ lần gặp lại người đồng hương Nam Định của mình là Mai Chí Thọ ở chiến khu Đ. Đó là vào cuối tháng 12-1959 khi ông vừa cùng đơn vị C59 và 50 thanh niên Lý Lịch, Bù Cháp đi Bù Na tải gạo về đến cứ thì được Tám Kiến Quốc (Nguyễn Hữu Xuyến), Trưởng ban quân sự miền Đông kêu lên báo cáo tình hình.
 |
| Đại tướng Mai Chí Thọ tại lễ kỷ niệm 51 năm thành lập Khu ủy miền Đông. |
Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Trọng Tâm (tức Bảy BK) nhớ khá rõ lần gặp lại người đồng hương Nam Định của mình là Mai Chí Thọ ở chiến khu Đ. Đó là vào cuối tháng 12-1959 khi ông vừa cùng đơn vị C59 và 50 thanh niên Lý Lịch, Bù Cháp đi Bù Na tải gạo về đến cứ thì được Tám Kiến Quốc (Nguyễn Hữu Xuyến), Trưởng ban quân sự miền Đông kêu lên báo cáo tình hình. Trên đồi Băng Lăng đang diễn ra cuộc họp triển khai Nghị quyết 15 của Trung ương. Đồng chí Mai Chí Thọ nhìn thấy Bảy BK liền hỏi: "Tâm có khỏe không? Lâu quá mới gặp nhau. Hay quá, tôi đưa cậu vào thăm anh Nguyễn Văn Linh!". Và đồng chí Mai Chí Thọ kéo tay ông Tâm đưa vào chỗ đồng chí Bí thư Xứ ủy
* Chính trị viên trận tập kích Tua Hai lịch sử
Trận đánh mới là trận Tua Hai - trận tập kích mở màn cho đồng khởi ở miền Đông
Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Trọng Tâm cho rằng: "Kết quả thắng lợi to lớn trận Tua Hai đem lại sức sống mới cho cách mạng miền
* Chỉ đạo xoi đường nối Trường Sơn với chiến khu Đ
Vào đầu tháng 7-1960, Bộ chỉ huy lực lượng vũ trang giải phóng miền Đông (Quân khu miền Đông) và Khu ủy miền Đông (lấy mật danh là T1) (được chính thức thành lập, đặt cơ quan lãnh đạo, chỉ huy tại Suối Linh (gọi là căn cứ 820) thuộc chiến khu Đ. Khu ủy miền Đông do đồng chí Mai Chí Thọ (Tám Cao) làm Bí thư, Chỉ huy trưởng là Tám Kiến Quốc, chỉ huy phó là Tư Thược (Lâm Quốc Đăng). Chính ở vùng chiến khu Đ này, vào năm 83 tuổi Đại tướng Mai Chí Thọ đã bồi hồi kể lại với nhà văn - tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Hải: "Lá bép như cây sắn. Cây cao hơn, có cành cứng hơn, không giống bồ ngót. Còn rau tàu bay, lá bướm, lá tam lang, đọt lụa, mềm chát. Lá bướm gần giống như tàu bay nhưng lá hơi tròn, nấu canh rất ngọt". Và ông còn cho rằng: "Chưa thấy rừng nào như Chiến khu Đ, người ta sống về trái cây rừng, guồi, dâu, vải, mít nài, xoài mút...". Còn nói đến thịt tươi, thì ông ngậm ngùi: "Tôi ở khu Mã Đà, có con voọc giống như con khỉ, ăn toàn trái cây. Thế mà cơ quan của khu ủy gần 100 cơ quan, đơn vị. Lúc gặp khó khăn, giặc lập ấp chiến lược ác liệt. Cán bộ phải trồng khoai sắn, đào củ mài, củ chụp, ăn trái rừng. Tôi chỉ tính mỗi cơ quan buộc phải đi bắn con voọc, mỗi cơ quan chỉ một con. Thương lắm, nhưng tình thế buộc phải bắn. Trong bốn năm, ngày nào cũng 100 con voọc chết. Một tháng tới 3.000 con. Hỏi vậy trái cây cỡ nào. Vậy mà giặc thả chất độc hóa học không còn gì, mình vì cuộc sống bức bách mà phải làm. Cá trên sông Bé, giặc thả thuốc độc, cá nổi chết hết".
Ông Bảy Tâm thì nhớ đến thời điểm này chuyện Bí thư T1 Tám Cao và Chỉ huy trưởng Tám Kiến Quốc kêu ông lên giao nhiệm vụ mới: Lập đoàn công tác mở đường để đón đoàn B90 từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam, mở ra con đường huyết mạch để vận chuyển lương thực, vũ khí ... Bí thư Tám Cao nói rõ: "Ta tuyển quân của C200 và lấy biệt danh là C200 rồi tự cắt rừng đi và phải hết sức giữ bí mật để đến tháng 7 năm nay là gặp được đoàn B90 ở Bù Pugur bên hữu ngạn bờ sông Đồng Nai thượng. Các đồng chí tự tìm đường tiến về phía Lâm Đồng, phải đảm bảo bí mật tuyệt đối vì con đường chi viện này chính là mạch máu tiếp cho chiến trường miền
Ngày 30-8-1961, đoàn cán bộ đông nhất từ Trung ương tăng cường cho miền Nam với tên gọi Đoàn Phương Đông I, sau 118 ngày hành quân vất vả theo con đường hành lang Bắc Nam do C200 và B90 mở đường đã về đến Mã Đà, mở ra dấu mốc thông đường Trường Sơn.
Vào năm 1965, khi đã là Thường trực Khu ủy Sài Gòn - Gia Định, đồng chí Tám Cao cũng rất nhiều lần có mặt trên đất Đồng Nai. Trong hồi ức của ông những lần thoát hiểm vượt sông Lòng Tàu, sông Ông Kèo, dừng chân tại rừng Sác, đỗ bộ lên khu căn cứ lòng chảo Nhơn Trạch hoặc theo giao liên vượt sông Đồng Nai đến Tam An, Tam Phước, Long Phước là những kỷ niệm khó quên. Đặc biệt là đối với vùng rừng núi chiến khu Đ. Đại tướng Mai Chí Thọ cho biết: "Chính ở căn cứ chiến khu Đ, lần đầu tiên trong đời hoạt động cách mạng ông mới được sống và làm việc trong nhà (lán được làm riêng cho cán bộ lãnh đạo). Trước đó mấy chục năm, ông toàn ăn nhờ, ở đậu trong nhà dân thuộc đủ mọi tầng lớp !"...
Bùi Thuận
![[Chùm ảnh] Ngắm vẻ đẹp của các loài động vật hoang dã ở vườn thú lớn nhất Đồng Nai](/file/e7837c02876411cd0187645a2551379f/102024/1.1_ho_bengal_20241006184702.jpg?width=500&height=-&type=resize)
