'Sốt đất' đi qua, 'cò bay khách biến' (Kỳ 1)

Cơn sốt giá trên thị trường bất động sản diễn ra từ năm 2000-2022, kéo dài hệ luỵ đến 2023 để lại nhiều hệ luỵ. “Nhà nhà buôn đất, người người buôn đất” kiểu đầu cơ, thổi giá, sang tay khiến thị trường bất động sản liên tục sốt ảo, các giá trị thật trở nên méo mó, doanh nghiệp sốt ruột “đổ tiền” vào đất, xa rời ngành kinh doanh lõi, cá nhân cũng gom tiền buôn đất vì lãi nhanh.

Nhưng khi cơn sốt qua đi, thị trường nguội lạnh, những “mặt trái xấu xí” của giấc mơ giàu nhanh từ đất lộ nguyên hình, gây ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt của đời sống, trong đó có lãng phí nguồn lực đất đai khi “bờ xôi ruộng mật bỏ hoang” sau sốt đất.

Làn sóng “sốt” đất ào tới đã mang đến cho người môi giới thu nhập trong mơ, cho nhà đầu tư những giấc mơ đổi đời. Nhưng khi “sốt” đất đi qua, để lại những câu chuyện xót xa, cay đắng…

Về TP.Long Khánh - một trong những địa phương mà giá đất từng tăng chóng mặt. Qua giới thiệu của vài người bán, chúng tôi gặp anh V., một trong những người môi giới đất “mát tay” ở thành phố này.

Trong một quán “cà phê bất động sản” (cách gọi những quán cà phê tập trung nhiều ““cò” đất - PV), câu chuyện của anh V. phần nào cho thấy bức tranh mua bán đất “nóng” rồi “đóng băng” thời gian qua.

 “Thời kỳ bất động sản sôi động, tôi có thu nhập trong mơ. Lúc giá đất “lên đỉnh”, có tháng thu nhập lên tới hàng trăm triệu đồng” - anh V. bắt đầu câu chuyện.

Đất nông nghiệp ở TP.Long Khánh bị “băm nhỏ”, nhiều thửa ruộng bỏ hoang

Đó là khoảng năm 2017, khi giá đất bắt đầu có dấu hiệu tăng. Anh V. từ một nhân viên kinh doanh ở TP.HCM, về quê ở TP.Long Khánh, bắt đầu thử sức với công việc môi giới bất động sản - công việc mà anh  không ngần ngại nhận mình làm nghề “cò” đất. Vốn có kỹ năng bán hàng trước đó nên anh V. không mất nhiều thời gian để bắt nhịp với công việc mới.

Đất ngày một tăng và anh V. cũng ngày càng giàu lên. Mỗi giao dịch thành công, “cò” sẽ nhận được 2% tổng giá trị lô đất. Lô đất 1 tỷ, “cò” kiếm 20 triệu, lô đất chục tỷ, “cò” kiếm 200 triệu. Một tháng chỉ cần “cò” được 1-2 lô đất là có thể đút túi vài chục tới hàng trăm triệu đồng.

“Từ tháng 8-2022, thu nhập hàng tháng từ nghề “cò” đất về lại con số 0” - anh V. trầm ngâm nói về thời điểm thị trường nhà đất “đóng băng”.

Tương tự, anh N.Đ.S (ngụ tại TT.Trảng Bom, H.Trảng Bom) từng là giáo viên dạy thể dục tại một trường tiểu học. Cách đây hơn 4 năm, khi bén duyên với nghề môi giới bất động sản, anh S. đã xin nghỉ dạy. Và bây giờ, khi thị trường chững lại, anh S. lại quay về với nghề dạy bơi.

Anh S. cho biết, hiện tỷ lệ giao dịch chỉ còn 20% so với hơn 1 năm trước. Chủ yếu là các chủ đầu tư gửi bán để cắt lỗ, chấp nhận lỗ từ 20-30% so với giá thị trường. Dù đã chịu lỗ nhưng tỷ lệ giao dịch thành công cũng rất ít.

Để duy trì, anh S. chủ yếu rao bán trên online cũng như nhận làm hồ sơ pháp lý cho khách hàng, thu nhập cũng chỉ đủ để trang trải cho cuộc sống hàng ngày.

Ở Đồng Nai hiện nay, đi bất cứ đâu cũng có thể thấy những tấm bảng rao bán đất nhưng chỉ thấy người bán, còn người mua thì vắng lặng.

Ít giao dịch, nhân viên Công ty TNHH DV Bình Điền Phát khá nhàn hạ so với thời điểm cách đây hơn 1 năm

Chỉ cách nay chỉ hơn 1 năm, văn phòng Công ty TNHH DV Bình Điền Phát tại TT.Trảng Bom luôn tấp nập người ra vào giao dịch. Ngoài 20 nhân viên chính thức, các cộng tác viên luôn hoạt động hết công suất để hỗ trợ hoàn thành các giao dịch.

Thế nhưng, cơn “đóng băng” của thị trường bất động sản phủ qua, công ty này cũng bị ảnh hưởng nặng nề, khách hàng ngày một thưa thớt.

Ông Nguyễn Xuân Tùng, Giám đốc Công ty TNHH DV Bình Điền Phát cho biết, thời đỉnh điểm của cơn “sốt đất”, mỗi năm công ty của ông có thể nhận giao dịch mua bán cho 2-3 dự án nhà ở trên địa bàn.

“Từ giữa 2022 đến nay, công ty chúng tôi mới thực hiện giao dịch… 3 hợp đồng thành công. Không có giao dịch, không còn cách nào khác, tôi buộc phải cho hơn 50% nhân viên nghỉ việc”  - ông Nguyễn Xuân Tùng cho hay.

Cơn sốt giá trên thị trường bất động sản để lại nhiều hệ luỵ

Chị Phan Thùy Trang (ngụ xã Bắc Sơn, H.Trảng Bom) cho biết, khi cơn “sốt đất” lên cao, thấy ai cũng tham gia buôn bán bất động sản, đi chợ thậm chí bà bán rau cũng bàn tán về giá trị của từng lô đất, lợi nhuận khi “lướt sóng” thành công một lô đất rẫy.

Để thử vận may, chị Trang cũng gom gần 1 tỷ đồng để mua hơn 1 sào đất nông nghiệp tại xã Vĩnh Tân, H.Vĩnh Cửu với ý định “lướt sóng” kiếm lời.

Tuy nhiên, khi hồ sơ mới sang tên chưa ráo mực thì cũng là lúc thị trường chững lại. Dù đã rao bán nhiều lần nhưng chẳng có ai hỏi mua, chị Trang đành ngậm ngùi ôm lại chờ cơ hội khi thị trường bất động sản khôi phục.

Những trường hợp như của chị Trang có thể thấy ở bất kỳ đâu khi ai cũng không muốn bỏ qua cơ hội kiếm lời từ đất. Có người lấy tiền tích cóp đầu tư, cũng có người vay ngân hàng và giờ “ôm” luôn cục nợ.

Nhưng đó cũng mới chỉ là nhà đầu tư nhỏ lẻ. Còn với những người “chơi lớn”, trong khi tìm hiểu, chúng tôi gặp và nghe những câu chuyện “ôm hận” vì bất động sản.

Như ông H. (ngụ P.Hóa An, TP.Biên Hòa) đã vay hàng chục tỷ đồng mua đất, cất hàng chục căn nhà để bán trong cơn sốt nhà đất. Nhưng giờ nhà không bán được, và mỗi tháng ông phải “gánh” khoảng 100 triệu đồng tiền nợ ngân hàng cả gốc lẫn lãi…

Xuân Lượng - Văn Chính