Thời đàm
Quyền công dân và trách nhiệm của cơ quan nhà nước

Khiếu nại, tố cáo (KNTC) là một quyền cơ bản của công dân được ghi cụ thể trong Hiến pháp. Thực hiện tốt quyền này là cơ sở để quyền dân chủ của người dân được tôn trọng và bảo đảm.

Khiếu nại, tố cáo (KNTC) là một quyền cơ bản của công dân được ghi cụ thể trong Hiến pháp. Thực hiện tốt quyền này là cơ sở để quyền dân chủ của người dân được tôn trọng và bảo đảm. Do đó, các cơ quan hành chính nhà nước, với trách nhiệm của mình phải tôn trọng và thực hiện đầy đủ việc thụ lý, giải quyết và hồi báo mọi KNTC của công dân. Người dân, trước hết vì thượng tôn pháp luật và tin tưởng vào sự công minh của các cơ quan chức năng nên đã khiếu nại và kiên trì chờ đợi được giải quyết. Song, trong thực tế không phải trường hợp KNTC nào cũng đúng khi mà người dân chưa nắm rõ các quy định của pháp luật. Vì thế, không ít vụ KNTC dù đã được cơ quan chức năng giải quyết thấu tình đạt lý và có quyết định cuối cùng nhưng nhiều người vẫn không chấp nhận. Cũng có trường hợp, do không am hiểu pháp luật nên đã bị kẻ xấu lợi dụng để làm tiền hoặc xúi giục, kích động gây mất trật tự trị an.

Thực trạng của việc KNTC hiện nay do vậy hết sức phức tạp, đòi hỏi các cơ quan hành chính nhà nước, công tác tiếp dân và giải quyết KNTC cần tăng cường hơn nữa. Quá trình giải quyết đơn thư cần công khai, dân chủ và chú trọng đến công tác đối thoại với công dân trước khi ban hành quyết định. Nhưng tốt hơn hết là không để xảy ra KNTC rồi mới giải quyết. Muốn như vậy, trong giải quyết công việc hành chính cho dân cần đặt trọng tâm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. Một khi người dân đã hy sinh lợi ích riêng vì cái chung thì cần được quan tâm giải quyết thỏa đáng. Trong trường hợp có phát sinh tranh chấp, mâu thuẫn, xung đột về quyền lợi thì vai trò của các đoàn thể ở cơ sở, đặc biệt là các tổ hòa giải phải kịp thời, sâu sát. Những mâu thuẫn phát sinh nếu được ngăn chặn, hòa giải thành ngay từ đầu thì hạn chế được KNTC gia tăng, vượt cấp, đông người và phức tạp. Và để người dân hiểu rõ về quyền và lợi ích của mình thì pháp luật cần được tuyên truyền sâu rộng, thường xuyên, dễ hiểu hơn. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức, đặc biệt là người đứng đầu phải sát với cơ sở, gặp gỡ, đối thoại và tiếp dân để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, nhất là những vướng mắc liên quan đến lợi ích chính đáng của người dân. Ngoài ra, để hạn chế thấp nhất các vụ khiếu kiện, từng cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức phải thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ chuyên môn và phối hợp tốt với các cơ quan liên quan trong việc tham mưu, đề xuất giải quyết KNTC. Và một khi quyết định giải quyết KNTC đã có hiệu lực pháp luật thì phải triển khai thực hiện nghiêm túc...