Theo Bộ trưởng Voltaire Gazmin, ông đã nhận được sự đảm bảo trên trong cuộc thảo luận tại Washington hồi tuần trước, trong đó hai bên có thảo luận về những căng thẳng gần đây giữa Philippines và Trung Quốc tại khu vực bãi đá ngầm Scarborough/Hoàng Nham.
“Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta đã nhấn mạnh rằng họ không đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp, nhưng Mỹ sẽ tôn trọng Hiệp ước phòng thủ tương trợ mà hai nước ký năm 1951”, ông Gazmin cho biết.
Khi được hỏi về việc có thể hiểu nội hàm tuyên bố của hai quan chức cấp cao Mỹ như thế nào, Bộ trưởng Gazmin nói: “Tôi hiểu những phát biểu của bà Clinton có nghĩa là Mỹ sẽ bảo vệ Philíppinestrước các vụ tấn công ở Biển Đông”.
"Tóm lại, với những tuyên bố này, họ (Mỹ) sẽ bảo vệ chúng ta trong trường hợp xảy ra sự vụ trên biển Tây Philíppines (Biển Đông)", ông giải thích thêm sau khi trích dẫn các điều khoản trong Hiệp ước phòng thủ tương trợ Mỹ - Philippines ký năm 1951, trong đó quy định rõ Washington sẽ hỗ trợ Manila “trong trường hợp xảy ra tấn công vũ trang… trên vùng lãnh hải biển đảo ở Thái Bình Dương”.
Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines liên quan đến chủ quyền đối với bãi đá ngầm Scarborough/Hoàng Nham đã bước sang tháng thứ 2 với những dấu hiệu leo thang mới.
Trong cáo buộc mới nhất, báo chí Philippines nói rằng các ngư dân của nước này đang bị 33 tàu Trung Quốc ngăn cản tiếp cận ngư trường truyền thống ở các đầm phá thuộc bãi đá ngầm tranh chấp, cách đảo chính Luzon của Philippines 230 km.
Cụ thể, các ngư dân chỉ có thể tiến hành hoạt động đánh bắt ở khu vực phía ngoài đầm phá vì bị các tàu Trung Quốc chặn ở ngay lối vào. Thậm chí, một số tàu Trung Quốc còn chiếu đèn pha cực mạnh vào các tàu cá của Philippines, gây tâm lý hoang mang, lo sợ cho các ngư dân.
Trong khi đó, trên bình diện ngoại giao, Bắc Kinh tiếp tục “nắn gân” Manila khi cảnh báo Philippines nên “hành xử thận trọng” trong vụ tranh cãi chủ quyền, và rằng “không nên tiếp tục làm tổn hại quan hệ song phương”. Bắc Kinh cũng cho biết sẵn sàng hợp tác với Manila thăm dò khí đốt ở vùng biển ngoài khơi quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines ngày 9/5 ra thông báo khẩn cấp yêu cầu tất cả các công dân Trung Quốc đang sinh sống, làm việc và học tập ở Philippines phảităng cường chú ý và làm tốt công tác bảo đảm an toàn.
Thông báo khuyến cáo các công dân Trung Quốc hạn chế ra ngoài, tuân thủ nghiêm ngặt quy định và pháp luật của nước sở tại, tránh nảy sinh tranh chấp hoặc va chạm với người dân địa phương. Trong trường hợp cần ra ngoài phải có người đi cùng, tuyệt đối không tham gia, quan sát các cuộc biểu tình. Nếu xảy ra các sự kiện đột xuất hoặc khẩn cấp, cần kịp thời xử lý ổn thỏa, đồng thời báo ngay cho Đại sứ quán.
