Ngăn ngừa cháy, nổ do sự cố điện

Theo Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn, cứu hộ Bộ Công an, thời gian qua, tình hình cháy, nổ trên cả nước diễn biến phức tạp, vẫn xảy ra nhiều vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, trong đó số vụ cháy có nguyên nhân do sự cố, mất an toàn trong sử dụng điện chiếm khoảng 50% tổng số vụ cháy đã được làm rõ nguyên nhân.

Theo Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn, cứu hộ Bộ Công an, thời gian qua, tình hình cháy, nổ trên cả nước diễn biến phức tạp, vẫn xảy ra nhiều vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, trong đó số vụ cháy có nguyên nhân do sự cố, mất an toàn trong sử dụng điện chiếm khoảng 50% tổng số vụ cháy đã được làm rõ nguyên nhân.

Cán bộ Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Công an tỉnh kiểm tra an toàn hệ thống điện tại tòa nhà The Pegasus Plaza (TP.Biên Hòa). Ảnh: Đ.Tùng

* Tỷ lệ cháy do sự cố điện cao

Thống kê của Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ, trong 5 năm qua (2015-2019), cả nước đã xảy ra hơn 17,8 ngàn vụ cháy, làm chết 431 người, bị thương 981 người; thiệt hại về tài sản ước tính gần 8,4 ngàn tỷ đồng và hơn 8,8ha rừng. Đáng chú ý, các vụ cháy có nguyên nhân do sự cố hệ thống, thiết bị điện lên đến hơn 8,1 ngàn vụ (chiếm 45,3%).

Tại Đồng Nai, trong năm 2019 (tính từ tháng 12-2018 đến tháng 12-2019) xảy ra 30 vụ cháy, trong đó có 13 vụ cháy do sự cố điện, chập điện. Điển hình như vụ cháy cơ sở kinh doanh pallet Ba Mươi (đóng trên địa bàn P.Long Bình Tân, TP.Biên Hòa) ngày 25-12-2018 gây thiệt hại hơn 4 tỷ đồng; hay vụ cháy tại nhà xưởng của Xí nghiệp ắc quy Đồng Nai (Khu công nghiệp Dệt may Nhơn Trạch) ngày 14-7-2019  thiệt hại hơn 2,3 tỷ đồng... Hay mới đây, trưa 16-4, một nhà trọ ở P.Tân Hiệp (TP.Biên Hòa) diện tích 15m2 cũng cháy rụi do sự cố đường dây dẫn điện.

Theo Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ, nguy cơ cháy đến từ hệ thống điện trong nhà, công trình (đặc biệt là nhà dân kết hợp sản xuất, kinh doanh, nhà trọ…) không được thiết kế, lắp đặt, nghiệm thu theo đúng quy định. Ngay cả việc tự thiết kế, tự thi công hệ  thống điện dẫn đến không phù hợp với tiêu chuẩn. Đồng thời, trong quá trình sử dụng điện không thực hiện kiểm tra, bảo trì hệ thống điện định kỳ để thay thế, sửa chữa kịp thời; thị trường vật tư thiết bị điện chưa được quản lý chặt chẽ, vẫn còn vật tư, thiết bị kém chất lượng được bày bán.

Ông Phạm Hồng Long, Trưởng ban An toàn Tập đoàn Điện lực Việt Nam giải thích, với các chung cư, cao ốc..., một số phòng tập trung hệ thống cáp, thiết bị viễn thông, chiếu sáng… đan xen nhưng không có các bộ phận bảo vệ nên dễ gây rò điện, quá tải phát nhiệt, gây cháy. Còn các hộ gia đình có nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh dịch vụ; cơ sở sản xuất, kho hàng xen kẽ khu dân cư chưa kiểm soát chất lượng thiết bị điện, câu móc điện, kéo điện bằng dây dẫn không đúng tiêu chuẩn dẫn đến phát nhiệt, quá tải gây chập cháy.

* Cần giải pháp đồng bộ

Trước thực trạng trên, chiều 30-6, Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ đã phối hợp với Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (Bộ Công thương) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam tổ chức hội thảo An toàn phòng cháy trong sử dụng điện sinh hoạt, sản xuất và kinh doanh. Tại hội thảo, những chuyên gia đến từ các bộ, ngành liên quan đã có nhiều đánh giá về thực trạng an toàn PCCC trong lắp đặt và sử dụng điện tại các hộ gia đình, cơ sở sản xuất, kinh doanh; đồng thời đưa ra các giải pháp bảo đảm an toàn, hạn chế tối đa số vụ cháy và hậu quả do cháy (có nguyên nhân từ sự cố điện) gây ra.

Biểu đồ thể hiện tình hình cháy trong 5 năm qua và nguyên nhân cháy do điện của từng năm. Đồ họa: Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Bộ Công an

Ông Phan Vũ Anh, Trưởng phòng Giám định 1 (Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng Bộ Xây dựng) đề xuất, để nâng cao chất lượng trong công tác quản lý an toàn PCCC, các cơ quan liên quan cần hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn điện. Đồng thời, tăng cường công tác thẩm duyệt PCCC; giám sát chất lượng, kiểm tra thử nghiệm hệ thống điện trước khi nghiệm thu. Đặc biệt, yêu cầu chủ quản lý khai thác, sử dụng công trình bảo trì hệ thống điện thường xuyên và đúng quy trình.

Tại hội thảo, một số ý kiến cũng cho rằng, mặc dù đã ban hành tương đối đầy đủ các quy định về thiết kế, vận hành, bảo trì, quản lý chất lượng thiết bị điện… nhưng về an toàn điện bảo đảm PCCC, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về an toàn điện vẫn còn một số quy định chưa rõ ràng nên còn vướng mắc khi thực hiện.

Cụ thể như tại Khoản 2, Điều 54 Luật Điện lực quy định, phòng đặt trang thiết bị điện phải được bảo đảm an toàn về phòng, chống cháy, nổ nhưng chưa có quy định cụ thể biện pháp để bảo đảm an toàn về PCCC. Hay Điểm b, Khoản 5, Điều 54 Luật Điện lực quy định, hầm cáp phải có tường ngăn để tránh hỏa hoạn lan rộng nhưng chưa quy định tường ngăn phải đáp ứng yêu cầu nào… Do đó, thời gian tới, các cơ quan liên quan cần phối hợp rà soát để đề xuất sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung để đồng bộ và phù hợp với tình hình hiện nay.

Trên góc độ lực lượng trực tiếp thực hiện công tác PCCC, thượng tá Hoàng Ngọc Huynh, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (Bộ Công an) nhấn mạnh, cảnh sát PCCC các địa phương cần phối hợp với các đơn vị chức năng của ngành điện, chính quyền địa phương tăng cường hướng dẫn, kiểm tra chủ hộ, chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh trong việc bố trí, lắp đặt, sử dụng trang thiết bị điện bảo đảm độ an toàn. UBND cấp xã, phường nên chủ trì, phối hợp với lực lượng cảnh sát PCCC, cơ quan chức năng của ngành điện và tổ chức xã hội trong việc kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm an toàn điện, an toàn PCCC tại các cơ sở, hộ gia đình trên địa bàn quản lý.

Đăng Tùng