Góp phần giảm tải số lượng lớn án phải giải quyết

Sau 5 tháng hoạt động thí điểm, 6 trung tâm hòa giải, đối thoại trên địa bàn tỉnh bước đầu đã hòa giải thành nhiều vụ án, góp phần trong việc giảm tải được số lượng lớn án phải giải quyết của ngành tòa án.

Sau 5 tháng hoạt động thí điểm, 6 trung tâm hòa giải, đối thoại trên địa bàn tỉnh bước đầu đã hòa giải thành nhiều vụ án, góp phần trong việc giảm tải được số lượng lớn án phải giải quyết của ngành tòa án.

Các hòa giải viên Trung tâm hòa giải, đối thoại huyện Trảng Bom hướng dẫn, phân tích để đương sự (giữa) hiểu hơn về pháp luật

Các trung tâm hòa giải, đối thoại của tỉnh được đặt tại Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh và 5 TAND cấp huyện (TP.Biên Hòa, TX.Long Khánh, 3 huyện: Trảng Bom, Định Quán, Long Thành). Đại diện các trung tâm này đều cho rằng công tác hòa giải, đối thoại tại tòa thực sự phát huy tác dụng khi hòa giải thành nhiều vụ án, nhiều nhất là các vụ án ly hôn.

* Hòa giải thành nhiều vụ, việc

Điển hình như vừa qua, Trung tâm hòa giải, đối thoại TX.Long Khánh đã hòa giải thành vụ án ly hôn của bà L.T.Đ. và ông N.V.T. (đều ngụ TX.Long Khánh). Để hòa giải thành công, các hòa giải viên đã tìm hiểu hoàn cảnh của 2 vợ chồng bà Đ. rất kỹ và xác định nguyên nhân bà Đ. viết đơn xin ly hôn là do kinh tế khó khăn, ông T. lại hay đi uống rượu về rồi gây gổ, đánh đập vợ.

Khi liên hệ với chính quyền địa phương, hòa giải viên TAND TX.Long Khánh biết được một thời gian nữa gia đình ông T. sẽ được xây nhà tình thương trị giá 40 triệu đồng. Từ đó, hòa giải viên đã lần lượt mời vợ chồng ông T. lên trao đổi, khuyên bảo và hứa sẽ vận động thêm mạnh thường quân ủng hộ thêm kinh phí để ông bà có căn nhà khang trang hơn. Nhờ sự giúp đỡ tận tâm của hòa giải viên mà vợ chông ông T. đã đồng ý rút đơn ly hôn để tiếp tục cùng xây dựng gia đình, nuôi dạy con cái.

Ngoài giải quyết thành công nhiều vụ ly hôn thì thời gian qua, bằng năng lực chuyên môn và nắm rõ kiến thức pháp luật, các vụ việc tranh chấp dân sự, lao động cũng được các hòa giải viên thực hiện khá hiệu quả tạo được niềm tin và sự đồng thuận giữa các đương sự.

Cụ thể nhất là vào cuối năm 2018, Trung tâm hòa giải, đối thoại huyện Long Thành đã hòa giải thành công đơn khởi kiện yêu cầu bồi thường của bà N.T.H.T. (43 tuổi, ngụ xã Tam An, huyện Long Thành) đối với Công ty TNHH T. (huyện Long Thành) về việc ra thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không có lý do chính đáng. Trung tâm hòa giải, đối thoại TAND huyện Long Thành đã mời hai bên đến hòa giải, giải thích pháp luật và vận động các bên thương lượng hòa giải để đạt được sự thỏa thuận hợp lý nhất. Sau khi hiểu rõ quy định của pháp luật, phía công ty nhận thấy việc chấm dứt hợp đồng đối với bà T. là sai quy định nên đồng ý bồi thường cho người lao động 6 tháng tiền lương và vụ kiện đã được khép lại.

* Còn nhiều khó khăn

Bên cạnh những kết quả đạt được thì công tác hòa giải, đối thoại của các trung tâm hòa giải, đối thoại vẫn còn tồn tại một số hạn chế, khó khăn. Theo ông Đinh Lệnh Mạnh Hùng, Phó chánh án TAND tỉnh, Giám đốc Trung tâm hòa giải, đối thoại tỉnh cho biết, tỷ lệ hòa giải, đối thoại thành đối với các vụ án dân sự, hành chính chưa cao. Một phần là do hoạt động hòa giải, đối thoại còn mới, nhiều người chưa biết hết được hiệu quả hoạt động cũng như chức năng, nhiệm vụ của trung tâm dẫn đến việc một số đương sự không hợp tác, không nhận giấy mời, không đến hòa giải.

Hơn nữa, rất nhiều vụ án có nội dung tranh chấp rất phức tạp, có nhiều người liên quan, các đương sự mâu thuẫn gay gắt, không chịu lắng nghe giải thích, phân tích của hòa giải viên; nhiều vụ việc mất nhiều thời gian để mời đầy đủ các đương sự đến tham gia phiên hòa giải, trong khi thời hạn hòa giải tối đa chỉ 30 ngày. “Đối với một số vụ khiếu kiện hành chính do tranh chấp phức tạp, trải qua nhiều thời kỳ, trình độ hiểu biết pháp luật của người khởi kiện hạn chế... nên thường không đối thoại được” - ông Hùng cho biết.

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, thẩm phán Nguyễn Văn Chẩn, Chánh án TAND TX.Long Khánh kiến nghị cần phải tuyên truyền rộng rãi hơn về vai trò, hình thức giải quyết tranh chấp bằng hòa giải và công nhận kết quả hòa giải tại các trung tâm với tư cách là một phương thức giải quyết tranh chấp. Bên cạnh đó, Nhà nước cần tác động bằng những chính sách pháp luật tương ứng nhằm khuyến khích hoặc ràng buộc các bên đương sự giải quyết tranh chấp qua con đường hòa giải.     

Tố Tâm