Hiến pháp và nhiều luật có hiệu lực từ 2014

So với Hiến pháp 1992, Hiến pháp mới tiếp tục khẳng định nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Hiến pháp mới cũng quy định rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam; về lực lượng vũ trang, quyền con người, nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc; bổ sung quy định về thu hồi đất...

Chủ tịch nước có quyền đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ; Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh, quyết định phong, thăng, giáng, tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc...

Đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Hiến pháp vào ngày 28/11 vừa qua. Ảnh: TTXVN.

Những quy định trái với Hiến pháp mới lập tức bị vô hiệu hóa kể từ ngày 1/1/2014. Trong tháng 1/2014, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổ chức hội nghị trực tuyến nhằm triển khai công tác rà soát, xây dựng pháp luật để phù hợp với các quy định mới của Hiến pháp.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú sửa đổi 5/42 điều nhằm khắc phục những bất cập tình trạng di dân tự phát vào các thành phố lớn, mất cân đối về phân bố dân cư và an sinh xã hội; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về dân cư, đồng thời bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Theo luật sửa đổi mới, trường hợp đăng ký thường trú vào huyện, thị xã thuộc thành phố trực thuộc trung ương thì phải có thời gian tạm trú tại thành phố đó từ một năm trở lên. Trường hợp đăng ký thường trú vào quận thuộc thành phố trực thuộc trung ương thì phải có thời gian tạm trú tại thành phố đó từ hai năm trở lên.

Những trường hợp nhập hộ khẩu phải bảo đảm điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của HĐND thành phố; có xác nhận của UBND cấp xã về điều kiện diện tích bình quân; được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản. Riêng việc đăng ký thường trú vào nội thành Hà Nội thực hiện theo quy định của Luật Thủ đô.

Luật Khoa học và Công nghệ quy định rõ hơn về nhiệm vụ, nguyên tắc của hoạt động khoa học, công nghệ; chính sách của Nhà nước về phát triển khoa học, công nghệ... Một trong những điểm mới của Luật là quy định ưu đãi nhân tài khoa học.

Theo đó, người được bổ nhiệm vào chức danh nghiên cứu khoa học, chức danh công nghệ được xếp vào vị trí việc làm và hưởng mức lương, phụ cấp phù hợp với chuyên môn và năng lực trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập; được trang bị phương tiện và tạo điều kiện làm việc thuận lợi cao hơn mức quy định cho cán bộ, công chức nhà nước và phù hợp với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được giao...

Riêng nhà khoa học trẻ tài năng, ngoài các ưu đãi trên còn được ưu tiên xét cấp học bổng để nâng cao trình độ ở trong nước, ngoài nước; được thành lập nhóm nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực chuyên môn của mình và được cấp hoặc hỗ trợ kinh phí cho hoạt động của nhóm này...

Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh quy định việc bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho đối tượng trong cơ quan, tổ chức của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội được thực hiện thống nhất trong phạm vi cả nước. Người quản lý doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập phải tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh.

Theo Luật này, ở trường tiểu học, trung học cơ sở, giáo dục quốc phòng và an ninh được thực hiện lồng ghép thông qua nội dung các môn học trong chương trình, kết hợp với hoạt động ngoại khóa phù hợp lứa tuổi.

Trường trung học phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề, cao đẳng nghề, cơ sở giáo dục đại học, giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học chính khóa. Trường trung học phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề tổ chức dạy và học theo phân phối chương trình. Trường cao đẳng nghề, cơ sở giáo dục đại học, tổ chức dạy và học tập trung tại trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh hoặc tại nhà trường.

Đầu 2014, nhiều chính sách thuế cũng có sự thay đổi. Thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ được giảm từ 25% về 22% và hai năm sau giảm còn 20%. Đây được coi là chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn.

Thuế suất với nhiều loại ôtô nhập nguyên chiếc từ các nước ASEAN sẽ giảm về mức 50%, thay vì 60% như hiện tại. Mức thuế suất này được quy định tại biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt để thực hiện Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) giai đoạn 2012 - 2014.

Theo biểu này, các loại ôtô chuyên dụng như xe cứu thương, xe chở phạm nhân, xe tang lễ cũng được hưởng mức thuế nhập khẩu 0%. Các loại ôtô chở người khác như xe đi trên tuyết, xe chơi golf và các loại xe tương tự cũng chỉ chịu thuế 5%.

Từ 2014, xuất khẩu nữ trang không còn phải chịu thuế. Ảnh: Anh Quân.

Khoảng 200 nhóm mặt hàng sẽ được giảm thuế xuất nhập khẩu để phù hợp với tình hình thực tế và theo cam kết WTO. Trong đó, thuế xuất khẩu vàng nguyên liệu không phân biệt hàm lượng chỉ còn mức 2% thay vì 10% như hiện nay, vàng trang sức, mỹ nghệ và các sản phẩm bằng vàng giảm về 0%. Trong khi đó, theo quy định hiện hành, vàng nguyên liệu hàm lượng dưới 99,99% và nữ trang vàng có hàm lượng trên 80% cũng chịu thuế 10%. Chỉ riêng loại nữ trang hàm lượng dưới 80% mới được hưởng thuế 0%.

Tuy nhiên, vàng nguyên liệu sẽ chỉ bị áp thuế khi Ngân hàng Nhà nước cho phép các công ty được xuất, nhập vàng nguyên liệu (hiện tại chưa doanh nghiệp nào được phép), còn khi Ngân hàng Nhà nước nhập vàng sẽ không chịu thuế.

Từ 5/1/2014, hộ gia đình, cá nhân được chuyển quyền sử dụng đất trong khu đô thị để tự xây dựng nhà ở, theo Thông tư liên tịch số 20 của Bộ Xây dựng và Bộ Nội vụ. Khu vực được chuyển quyền sử dụng đất có thể là phần đất thuộc nhiều dự án, một dự án hoặc một phần trong dự án.

Các khu vực được chuyển quyền sử dụng đất phải có các công trình hạ tầng kỹ thuật như: đường giao thông, các tuyến cấp điện, chiếu sáng, thông tin viễn thông, cấp thoát nước... đảm bảo cho người dân khi đến ở.

Tùy theo nhu cầu phát triển đô thị, đề xuất của chủ đầu tư, UBND cấp tỉnh quy định các khu vực được chuyển quyền sử dụng đất cho người dân (hộ gia đình, cá nhân) tự xây dựng nhà ở, sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Xây dựng.

Theo VnExpress