Giá hàng hóa chưa giảm: Còn bất hợp lý chi phí khâu trung gian

Dù giá xăng, dầu đã 5 lần liên tiếp giảm về mức tương đương với mức giá đầu năm 2022 nhưng trên thực tế giá nhiều mặt hàng vẫn chưa giảm theo.

Dù giá xăng, dầu đã 5 lần liên tiếp giảm về mức tương đương với mức giá đầu năm 2022 nhưng trên thực tế giá nhiều mặt hàng vẫn chưa giảm theo.

Giá nhiều loại rau xanh hiện vẫn đang ở mức cao do nguồn cung khan hàng vì tình hình thời tiết mưa nhiều và tác động từ các chi phí trung gian, giá cước vận tải chưa giảm nhiều dù giá xăng dầu đã giảm 5 lần liên tục. Trong ảnh: Hoạt động cung ứng nông sản, rau xanh tại chợ Tân Biên (TP.Biên Hòa). Ảnh: H.Hà

Một trong những nguyên nhân dẫn đến điều này là do các chi phí trung gian còn cao. Cấp trung gian hưởng lợi nhiều nên nhà sản xuất chưa chắc đã lãi nhiều, còn người tiêu dùng vẫn phải mua hàng giá đắt.

* Nhiều chi phí trung gian “đủng đỉnh” chưa giảm

Theo nhiều tiểu thương, chủ cửa hàng kinh doanh dịch vụ, thời gian qua, hoạt động kinh doanh gặp nhiều khó khăn khi giá xăng, dầu ở mức cao, kéo theo nhiều chi phí trung gian, giá cước vận chuyển, nguyên vật liệu đầu vào tăng cao.

Do đó, để “gồng gánh” các khoản phí này, nhiều chủ cửa hàng, hộ kinh doanh đã phải tăng giá bán từ 10-20% đối với nhiều sản phẩm, dịch vụ. Đến nay, khi giá xăng, dầu liên tục giảm mạnh nhưng trên thực tế, chi phí nhiều khâu trung gian còn “đủng đỉnh” ở mức cao hoặc chỉ giảm “nhỏ giọt” nên đã tác động tới giá bán đầu ra cũng như lợi nhuận của người bán…

Giám đốc HTX Rau Tân Yên (H.Thống Nhất) An Tú Anh cho biết, nhiều chi phí trung gian, nhất là giá cước vận tải còn cao, chưa thể giảm ngay, thậm chí có trường hợp giá cước “không lên thì thôi chứ đã lỡ lên rồi thì khó mà giảm xuống” đã khiến chi phí vận hành, trung chuyển bị “đội lên”. Hơn thế nữa, tình hình thời tiết, thuê nhân công cũng tác động không nhỏ tới nguồn cung của nhiều loại nông sản, rau xanh vào dịp này.

Tương tự, Phó giám đốc Co.opmart Biên Hòa Hoàng Thị Tố Uyên cho biết, giá các loại thực phẩm đóng gói, mì ăn liền, dầu ăn, bột ngọt, nước mắm… bắt đầu có xu hướng giảm sau khi giá xăng, dầu giảm mạnh. Tuy nhiên, mức giảm này chưa nhiều như kỳ vọng, vẫn cần chờ thêm thời gian do hợp đồng cung ứng thường được điều chỉnh trong khoảng 40 ngày cũng như chờ đợi các chi phí trung gian giảm theo quy trình từ các nhà cung cấp.

Theo một số đơn vị vận tải, giá cước vận tải tăng khi giá xăng, dầu liên tục lập kỷ lục vài tháng trước đây. Đến nay, khi giá xăng, dầu giảm cũng cần “độ trễ” để giá cước giảm theo chứ chưa thể giảm ngay do còn phải “nghe ngóng” từ thị trường, nhu cầu của khách hàng, chờ diễn biến tiếp theo của mặt bằng giá xăng, dầu để có hướng điều chỉnh phù hợp.

* Cần tính tới câu chuyện “đường dài”

Việc cắt giảm chi phí trung gian là vấn đề không phải bây giờ mới bàn tới. Đây là vấn đề cần giải quyết không chỉ để ổn định thị trường trong giai đoạn hiện nay, mà còn hướng tới nâng cao giá trị cạnh tranh cho nhiều loại hàng hóa trên thị trường nội địa, xuất khẩu; cũng như hạn chế tình trạng người nông dân bị ép giá, trong khi người tiêu dùng vẫn phải mua các sản phẩm, nhất là các loại nông sản, thực phẩm thiết yếu với giá cao.

Tại tọa đàm trực tuyến Xăng dầu giảm giá, hàng hóa không giảm: Thực trạng và giải pháp được Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức vào đầu tháng 8-2022, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực nêu ý kiến, một trong những “điểm nghẽn” là chi phí về logistics ở nước ta còn gặp nhiều vấn đề, nhất là câu chuyện liên quan đến giá cả, từ giá đầu cho đến giá cuối qua khâu trung gian. Khâu trung gian rõ ràng là không thể hưởng chênh lệch quá nhiều. Nhiều trường hợp các thương lái ép giá đối với người nông dân, trong khi giá bán đầu ra đến tay người tiêu dùng vẫn ở mức cao.

Khâu trung gian là một khâu quan trọng. Để có thể giải quyết bài toán chi phí ở các khâu trung gian, vấn đề nâng cao đạo đức kinh doanh là vô cùng quan trọng. Hơn thế nữa, cắt giảm các chi phí trung gian đòi hỏi sự công khai, minh bạch từ các khâu sản xuất đến tiêu dùng, sự quản lý đồng bộ, sát sườn từ phía các cơ quan hữu quan để kịp thời phát hiện, xử lý khi giá bị đội lên ở những khâu cụ thể. Không thể đánh đồng, dàn trải vấn đề này vì như thế sẽ không công bằng với những khâu trung gian khác.

“Đồng thời, cần giảm các chi phí giao dịch, chi phí kinh doanh, chi phí thủ tục hành chính… Đương nhiên, thực tế các doanh nghiệp thường tính luôn vào giá thành. Ví dụ trong lĩnh vực bất động sản, giá đất của chúng ta đâu đó vào khoảng 20-25% là chi phí giao dịch, tức là người ta đã tính vào giá mua nhà, bán nhà và cuối cùng người dân, người mua nhà phải chịu” - ông Cấn Văn Lực chia sẻ.

Tương tự, chuyên gia thương mại Vũ Vinh Phú nhấn mạnh, vấn đề cắt giảm các chi phí trung gian cần có một chương trình nghị sự về vấn đề này. Thậm chí như ở các nước còn luật hóa về phân phối lợi nhuận trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị và như thế sẽ công khai, minh bạch. Do đó, cần phải xem lại vấn đề về các chi phí trung gian.

Toàn bộ chuỗi cung ứng phải xem lại để tiết kiệm chung cho xã hội, cũng như phù hợp với lợi ích của các bên: doanh nghiệp, nhà sản xuất, cung ứng, người tiêu dùng… Trong đó, cần chăm chút đến người nông dân, công nhân, những người làm ra của cải vật chất trong chuỗi cung ứng đó, bởi vì nếu họ gặp khó khăn, thua lỗ thì làm gì có sản phẩm mà tiêu dùng, mà xuất khẩu. Đó mới là cái gốc của sự phát triển bền vững.

Hải Hà