Dân cũng chật vật khi chuyển sang đất ở

Từ tháng 4-2019, tiền chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên đất ở tại Đồng Nai tăng 0,3-6 lần khiến nhiều hộ gia đình, cá nhân "sốc". Sau 9 tháng, bảng giá đất giai đoạn 2020-2024 được ban hành và tiếp tục tăng 0,2-3 lần đã làm nhiều gia đình rút hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất.

Từ tháng 4-2019, tiền chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên đất ở tại Đồng Nai tăng 0,3-6 lần khiến nhiều hộ gia đình, cá nhân “sốc”. Sau 9 tháng, bảng giá đất giai đoạn 2020-2024 được ban hành và tiếp tục tăng 0,2-3 lần đã làm nhiều gia đình rút hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất.

TP.Biên Hòa là nơi có bảng giá đất cao nhất tỉnh. Ảnh: U.Nhi

[links()]Tại các khu vực như: TP.Biên Hòa, huyện Long Thành, Nhơn Trạch, Trảng Bom... thì số tiền thuế để chuyển mục đích sử dụng đất năm trước đã cao, hiện tăng thêm. Theo đó, những gia đình thu nhập trung bình đang sinh sống trên đất nông nghiệp muốn chuyển đổi để hợp thức hóa, xây dựng nhà rất khó thực hiện.

* “Giật mình” khi chuyển sang đất ở

Qua tìm hiểu ở các địa phương, nhiều cá nhân đi chuyển đổi đất nông nghiệp lên đất thổ cư đều “giật mình” với số tiền phải nộp khá cao. Có những hộ, cá nhân sau khi tính toán thấy khoản tiền phải nộp để chuyển mục đích sử dụng đất quá lớn đã rút hồ sơ.

Bà Nguyễn Thị Thanh, phường Tân Phong (TP.Biên Hòa) kể: “Hơn 1 năm trước, tôi dự tính chuyển đất nông nghiệp sang đất thổ cư để làm nhà ở. Lúc đó, số tiền chuyển đổi gần 400 triệu đồng, tôi đành tạm dừng vì chưa đủ khả năng, hiện gom đủ tiền tính chuyển mục đích sử dụng đất thì số tiền phải đóng tăng lên hơn 800 triệu đồng. Với mức thuế phải đóng cao như vậy, tôi đã phải rút hồ sơ về và có lẽ chẳng khi nào đủ tiền để chuyển đổi được”.

Tại TP.Biên Hòa với bảng giá đất tăng từ 1-6 lần trong gần 1 năm qua, số tiền các hộ gia đình, cá nhân khi chuyển từ đất nông nghiệp lên đất ở quả là gánh nặng cho những người có thu nhập thấp, trung bình. Bởi có những nơi người dân chuyển đổi 70-150m² đất tốn phí từ vài trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng. Và người dân càng để lâu thì số tiền chuyển đổi càng tăng.

Ông Huỳnh Văn Tuấn, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Đồng Nai chi nhánh Biên Hòa nhận xét: “Điều chỉnh bảng giá đất tăng cao sẽ góp phần tăng nguồn thu ngân sách nhà nước, song những hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu chuyển đất nông nghiệp sang đất ở sẽ gặp khó khăn, vì tiền thuế phải nộp khá lớn. Có nhiều hộ không đủ điều kiện chuyển đổi đã rút hồ sơ”. Không chỉ riêng TP.Biên Hòa, mà ở các huyện khác, TP.Long Khánh nhiều người dân than thở không đủ kinh phí để hợp thức hóa mảnh đất mình đang sinh sống.

Các xã, phường hiện nay quản khá chặt việc xây dựng nhà ở, nếu các hộ gia đình, cá nhân xây dựng trên đất nông nghiệp sẽ buộc phải tháo dỡ, không thực hiện sẽ bị cưỡng chế. Tuy nhiên, với chi phí chuyển đổi từ vài trăm triệu đồng trở lên thì nhiều hộ khó có đủ năng lực để thực hiện.

* Nhiều đối tượng chịu tác động

Theo quy định của UBND tỉnh về bảng giá đất giai đoạn 2020-2024, có 7 lĩnh vực chịu tác động gồm: Tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân với phần diện tích trong hạn mức (chuyển từ đất nông nghiệp, phi nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức cho phép); tính thuế sử dụng đất; tính lệ phí, phí trong quản lý sử dụng đất đai; tính tiền xử phạt hành chính trong vi phạm đất đai; tính tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý, sử dụng đất đai; tính giá trị quyền sử dụng đất để trả cho người tự nguyện trả lại đất cho Nhà nước; xác định giá tài sản khi cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước.

Phó cục trưởng Cục Thuế Đồng Nai Nguyễn Tấn Lợi nhận định: “Giá đất ngoài thị trường thời gian qua biến động rất lớn, do đó UBND tỉnh buộc phải điều chỉnh bảng giá đất tăng cho phù hợp. Theo đó, những hộ gia đình, cá nhân chuyển đất nông nghiệp, phi nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức tốn phí khá cao. Tuy nhiên, bảng giá đất mới so với giá đất thực tế đang giao dịch ngoài thị trường vẫn thấp hơn rất nhiều”. Cụ thể ở TP.Biên Hòa bảng giá đất mới đường 30-4 là 40 triệu đồng/m², song thực tế khu vực này người dân mua bán với giá 110 triệu đồng/m², đường Nguyễn Ái Quốc bảng giá đất quy định 22-30 triệu đồng/m², giá thị trường giao dịch tự do từ 40-80 triệu đồng/m²...

Giá đất theo quy định của UBND tỉnh tùy vào từng đoạn đường và chia thành 4 vị trí (từ 1-4), vì thế có những tuyến đường chia thành nhiều đoạn khác nhau để tính giá. Trong đó, giá đất vị trí 1 bao giờ cũng cao nhất, do đây là mặt tiền đường và vị trí 4 là thấp nhất vì xa mặt tiền đường nhất.

Như vậy, trong thời gian tới kể cả cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp khi có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất, thuê đất, đóng phí, lệ phí trong sử dụng đất đều chịu mức thuế cao hơn so với năm 2019.

Uyển Nhi