Vui buồn nghiệp nuôi dê

Là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi về thời tiết, nguồn thức ăn nên nghề nuôi dê ở Đồng Nai được nhiều nông dân lựa chọn để nâng cao thu nhập.

Là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi về thời tiết, nguồn thức ăn nên nghề nuôi dê ở Đồng Nai được nhiều nông dân lựa chọn để nâng cao thu nhập.

Bên cạnh việc phát triển chăn nuôi làm giàu cho gia đình, nhiều câu chuyện thú vị, đầy tình người cũng nảy sinh xung quanh nghề chăn nuôi này.

* Nghề tốn công

Là người có 16 năm gắn bó với nghề nuôi dê, bà Lê Thị Huệ (47 tuổi, ngụ ấp 4, xã Nhân Nghĩa, huyện Cẩm Mỹ) chia sẻ: “Nếu nuôi các loại vật khác, như: heo, gà, vịt, chim bồ câu, bò sữa... phải tốn chi phí về con giống và thức ăn hàng ngày thì nuôi dê chỉ cần đầu tư về con giống, còn nguồn thức ăn đã có sẵn trong tự nhiên, chỉ bỏ công sức và thời gian để cắt lá cây là đủ. Bên cạnh đó, dê ưa sạch sẽ nên những thức ăn đã bị giẫm đạp lên, chúng sẽ không ăn. Dê còn là loài thích sống trên nhà sàn nên người nuôi không cần phải tốn công tắm rửa hàng ngày”.

Ông Lê Văn Hoàng (phải) cùng anh Phan Bình bên đàn dê của gia đình anh Bình được nuôi trên phần đất do ông Hoàng cho mượn.

Ngoài đặc tính dễ dãi trong ăn uống và thuận lợi trong dọn dẹp vệ sinh chuồng trại, dê còn sinh sản tốt, dễ nhân đàn. Ông Hoàng Văn Sách (dân tộc Nùng, 67 tuổi, ngụ ấp 7, xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom), người đang nuôi 10 con dê sinh sản, cho hay một con dê đực có thể phối giống cho cả đàn gần 10 con dê cái. Dê cái sau khi phối giống được 5 tháng rưỡi thì sinh con. Khi dê sinh con, người nuôi không cần can thiệp mà chúng tự động cắt dây rốn, tìm vú mẹ, tương tự trâu, bò.

Trước kia do giống dê thường có kích thước, trọng lượng nhỏ nên mỗi lứa dê cái chỉ đẻ một con, chủ nuôi nào “mát tay” lắm thì mỗi lứa dê cái đẻ 2 con. Nhưng hiện nay, nhiều giống dê có kích thước và trọng lượng lớn hơn nên số con đẻ trong một lứa cũng tăng lên, thường là 3 con/lứa, có trường hợp 4 con/lứa.

Bên cạnh những mặt thuận lợi thì nghề nuôi dê cũng tiềm ẩn khá nhiều rủi ro, trong đó việc giá cả thiếu ổn định luôn làm nhiều người nuôi ít gắn bó với nghề. Bà Lê Thị Huệ nhớ lại: “Năm 2009 là năm đầu tiên tôi đến với nghề nuôi dê. Lúc đó, giá dê đực giống là 10 triệu đồng/con, dê cái là 5,5 triệu đồng/con, còn giá dê thịt bán tại chuồng là 35 ngàn đồng/kg. Sau một năm chăm sóc tỉ mỉ, tôi xuất bán lứa dê thịt đầu tiên thì giá rớt thảm hại, chỉ còn 14 ngàn đồng/kg”. Lúc giá giảm sâu, nhiều người nuôi dê như đã bán sạch cả đàn để chuyển sang loài vật nuôi khác, nhưng gia đình bà vẫn giữ đàn cho đến bây giờ. Thời điểm đó, một con dê nuôi một năm được 30kg mà chỉ bán được 450 ngàn đồng, không thấm tháp gì với công sức bỏ ra. Nay giá dê thịt đã ổn định với mức bình quân trên 90 ngàn đồng/kg nên người nuôi đã có lời.

* Nghĩa tình quanh nghề nuôi dê

Từ khi giá dê lên cao người nông dân tại nhiều địa phương trong tỉnh tiếp tục có thêm động lực bám trụ với con vật này. Đây cũng là nghề được nhiều mạnh thường quân và chính quyền địa phương lựa chọn để hỗ trợ cho người nghèo phát triển kinh tế.

Đứng bên đàn dê cái 3 con đang chờ tới ngày sinh sản của mình, ông Nguyễn Văn Mười (ngụ xã Bàu Hàm, huyện Trảng Bom) cho biết, 3 con dê cái của ông được UBND xã bàn giao từ đầu năm 2014 để chăn nuôi phát triển kinh tế. Khi nhận cả 3 con dê đều là dê cái, không có dê đực để phối giống, nên hộ ông Võ Văn Tùng, ngụ cùng xã, đã tận tình hướng dẫn kỹ thuật, cho gia đình ông Mười mượn dê đực về phối giống cho dê cái mà không hề tính toán thiệt hơn điều gì.

Còn anh Phan Bình (ngụ ấp 12, xã Xuân Tây, huyện Cẩm Mỹ) cho hay: “Năm 2004, gia đình tôi từ tỉnh Quảng Ngãi đến ấp 12, xã Xuân Tây, huyện Cẩm Mỹ làm thuê làm mướn kiếm sống. Do không có đất sản xuất nên kinh tế gia đình rất khó khăn, nhất là khi 2 con gái đều đang tuổi ăn tuổi học. Tôi rất mong có đất để chăn nuôi dê. Hiểu được hoàn cảnh của gia đình tôi nên ông Lê Văn Hoàng (63 tuổi, ngụ ấp 12, xã Xuân Tây) đã cho gia đình tôi mượn gần 3 sào đất để tôi xây dựng chuồng trại nuôi 40 con dê thịt và trồng một số loài cây làm thức ăn cho dê”. Từ khi có điều kiện chăn nuôi dê, đời sống của gia đình ông Bình  đã đỡ vất vả, tiền lời từ việc bán dê đã giúp các con được đi học đầy đủ hơn.

“Sau Tết Nguyên đán Ất Mùi, 2 con dê cái của tôi sinh con. Đối với dê cái tôi sẽ tiếp tục để làm giống còn dê đực thì tôi bán lấy tiền trả lại cho bà Lê Thị Huệ, người đã cho tôi vay tiền mua 2 con dê này về chăn nuôi tăng gia sản xuất” - bà Điểu Thị Kim Thanh (dân tộc Chơro, ngụ ấp 4, xã Nhân Nghĩa) bộc bạch.

Xuất phát từ hoàn cảnh của bà Điểu Thị Kim Thanh không có việc làm ổn định, kinh tế gia đình lại khó khăn, nên bà Lê Thị Huệ đã hỗ trợ về vốn và kinh nghiệm chăn nuôi giúp gia đình bà Điểu Thị Kim Thanh tăng gia phát triển kinh tế.

Sông Thao