Thật khó giải thích với người dân rằng tại sao nạn trộm cát cứ tái diễn năm này qua tháng nọ, một cách ngang nhiên và công khai đến mức, nhiều người dùng từ “cướp cát” thay vì “trộm cát”. Hành vi “ăn trộm” có tính lén lút, trong khi những người bơm hút cát trái phép thì thực hiện nó một cách công khai, với hàng chục nhân công và nhiều chiếc ghe đi lại dập dìu náo loạn cả mặt sông dưới ánh đèn cao áp sáng trưng.
Thật khó giải thích với người dân rằng tại sao nạn trộm cát cứ tái diễn năm này qua tháng nọ, một cách ngang nhiên và công khai đến mức, nhiều người dùng từ “cướp cát” thay vì “trộm cát”. Hành vi “ăn trộm” có tính lén lút, trong khi những người bơm hút cát trái phép thì thực hiện nó một cách công khai, với hàng chục nhân công và nhiều chiếc ghe đi lại dập dìu náo loạn cả mặt sông dưới ánh đèn cao áp sáng trưng.
Ai cũng biết, bơm hút cát tràn lan trên các tuyến sông hiện nay đang là tác nhân gây sạt lở bờ sông mỗi năm một thêm nghiêm trọng. Ven bờ sông ở những đoạn được cho là cát đẹp như đoạn từ cầu Đồng Nai đến cầu Hóa An xuất hiện những “hàm cá mập” khi lòng sông bị khoét sâu vào bờ, dẫn đến các bến sông, các cảng nội bộ của doanh nghiệp, tường rào nhà dân… đã và đang sụp đổ.
Khó giải thích, vì nói cho cùng, chính quyền có đầy đủ nhân sự và công cụ trong tay, nhưng vẫn để cho tình trạng này tồn tại nhiều năm. Chỉ trong tháng 7, đã có đến 2 đợt vây ráp của lực lượng cảnh sát môi trường diễn ra hòng dẹp bớt nạn trộm cát. Mỗi đợt vây bắt có hàng chục chiến sĩ cảnh sát kết hợp với lực lượng ở địa phương. Súng đã nổ, nhưng cho đến giờ, vẫn chưa có một cá nhân nào bị xử lý trước pháp luật về hành vi này. Có lẽ, sự lúng túng trong xử lý của chính quyền đã khiến dân trộm cát “lờn thuốc”. Bởi ngay sau những đợt vây ráp vài ngày, đội ghe trộm cát lại hiên ngang “làm ăn” tiếp và sẵn sàng uy hiếp những ngư dân, doanh nghiệp, chủ sà lan chở hàng… xung quanh nếu họ có động thái phàn nàn.
Mức lợi nhuận khổng lồ lên đến hàng trăm triệu đồng/tháng lý giải vì sao nhiều “chủ đầu tư” liều lĩnh bỏ tiền vào hoạt động khai thác khoáng sản phạm pháp này. Đây rõ ràng không phải là một hành vi đầu tư thiếu tính toán, nếu như không có sự tự tin vào việc đối phó với các hoạt động tuần tra, kiểm soát và thậm chí truy quét của chính quyền. Điều này lại càng khiến người dân thắc mắc: tại sao người đã không bắt được, mà đến giờ số lượng ghe trộm cát bị tạm giữ chỉ đếm trên đầu ngón tay?
Có nhân sự, có công cụ, có sự hợp tác báo tin của người dân và doanh nghiệp hai bên bờ sông mà nhiều năm qua, vẫn chưa thể dẹp yên được nạn trộm cát. Điều này có thể dẫn đến việc dư luận có quyền đặt câu hỏi: đây là sự lúng túng hay sự dung túng?
V.L
