Đóng góp cho dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) và Luật Doanh nghiệp (sửa đổi)

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, ngày 15-11, Quốc hội nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra và thảo luận về các dự án luật. Trong đó dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) và dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) nhận được nhiều sự quan tâm của đại biểu Quốc hội.

Đại biểu Đỗ Thị Thu Hằng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai) thảo luận tại tổ về Luật Doanh nghiệp (sửa đổi). Ảnh: TTXVN

Sửa đổi nhằm thu hút nguồn lực đầu tư

Trình bày Tờ trình về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Việc sửa đổi Luật Đầu tư nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả thu hút nguồn lực đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài phù hợp với quy hoạch, định hướng phát triển ngành, lĩnh vực, địa bàn trên cơ sở bảo đảm an ninh - quốc phòng, phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Theo Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi pháp luật, cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, xử lý những quy định còn mâu thuẫn với các luật khác (Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản…), nâng cao chất lượng đầu tư, bảo đảm quyền tự do, bình đẳng của các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế trong hoạt động đầu tư kinh doanh, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cổ đông, nhà đầu tư khi tham gia đầu tư tại doanh nghiệp; đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế.

Về việc đưa ngành, nghề “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh tại Điều 6 dự thảo luật, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận thấy việc thuê một đơn vị trung gian đứng ra thu hồi nợ xuất phát từ nhu cầu thực tế của cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của khách hàng khi các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ sử dụng các công cụ, biện pháp đạt kết quả, phù hợp với các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, thời gian qua do chưa có quy định rõ ràng, chặt chẽ về các yêu cầu, điều kiện phải tuân thủ đối với hoạt động này nên đã nảy sinh một số trường hợp biến tướng, lạm dụng, có dấu hiệu vi phạm trật tự, an toàn xã hội, xâm phạm đến sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân. Vì vậy, đề nghị không nên cấm đối với hoạt động kinh doanh này, thay vào đó, cần bổ sung quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đòi nợ, bảo đảm quản lý nhà nước chặt chẽ đối với loại hình kinh doanh này.

Cần đánh giá toàn diện nội dung doanh nghiệp nhà nước

Trình bày Tờ trình về dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết: Việc sửa đổi, bổ sung Luật Doanh nghiệp nhằm tạo thuận lợi nhất cho hoạt động thành lập và đăng ký doanh nghiệp; cắt giảm chi phí và thời gian trong khởi sự kinh doanh; góp phần nâng xếp hạng chỉ số khởi sự kinh doanh lên ít nhất 25 bậc (theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới).

Cùng với đó, nâng cao cơ chế bảo vệ hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, cổ đông, thành viên của doanh nghiệp; thúc đẩy quản trị doanh nghiệp đạt chuẩn mực theo thông lệ tốt và phổ biến trong khu vực và quốc tế; nâng mức xếp hạng chỉ số bảo vệ nhà đầu tư lên ít nhất 20 bậc (theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới); nâng cao hiệu lực quản trị, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình đối với doanh nghiệp mà Nhà nước có phần vốn góp chi phối; tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh phát huy tối đa tiềm năng và lợi ích, đóng góp cho phát triển kinh tế; tạo thuận lợi hơn, giảm chi phí trong tổ chức lại doanh nghiệp đối với hình thức: sáp nhập, hợp nhất, chia, tách và chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.

Luật này sửa đổi tại 66 điều; bãi bỏ 2 điều; bổ sung 8 điều và 1 chương (chương VIIa, gồm 5 điều, về Hộ kinh doanh) với các nội dung về: đăng ký doanh nghiệp; quản trị công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần; doanh nghiệp nhà nước; hộ kinh doanh; tổ chức lại, sáp nhập, chia, tách, hợp nhất, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.

Thống nhất với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), đặc biệt là Điều 87a về doanh nghiệp nhà nước, đại biểu Đỗ Thị Thu Hằng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai) đề nghị Ban soạn thảo cần có đánh giá toàn diện tác động của nội dung sửa đổi này trong bối cảnh quá trình cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước đang được tiến hành. Đồng thời Ban soạn thảo cũng cần rà soát các luật, nghị định, thông tư có liên quan để tránh lúng túng và trì trệ khi áp dụng.

Cũng theo đại biểu Đỗ Thị Thu Hằng, dự án Luật Doanh nghiệp sửa đổi định nghĩa lại doanh nghiệp Nhà nước là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hay tổng số cổ phần có quyền biểu quyết hoặc Nhà nước nắm giữ 100% (Điều 87a). Tuy nhiên, về mặt hệ thống của dự án luật có nhiều điều, khoản còn mâu thuẫn lẫn nhau. Cụ thể: ở Điểm C, Khoản 2, Điều 18 về quyền thành lập, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp có quy định: Người quản lý tại doanh nghiệp nhà nước không được quyền thành lập, góp vốn. Đại biểu đề nghị xem lại nội dung này vì người quản lý tại doanh nghiệp nhà nước gồm: chủ tịch công ty, chủ tịch hội đồng quản trị, thành viên hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc và cá nhân giữ chức danh quản lý khác; trong khi đó, những người này không hoàn toàn là người đại diện phần vốn nhà nước. Do vậy, quy định những cá nhân này không có quyền thành lập góp vốn, mua cổ phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp là chưa thỏa đáng.

P.V