Ấm lòng người ngã xuống

Như một sự đền đáp cho nỗ lực không ngừng trong nhiều năm, ngày 13-9 vừa qua, các lực lượng tìm kiếm của tỉnh và TX.Long Khánh đã tìm được hố chôn tập thể 36 chiến sĩ của Trung đoàn 95 và Trung đoàn Bộ binh -  Sư đoàn bộ binh 5, hy sinh đêm 17 rạng sáng 18-9-1969 trong trận đánh Căn cứ Hoàng Diệu.

Như một sự đền đáp cho nỗ lực không ngừng trong nhiều năm, ngày 13-9 vừa qua, các lực lượng tìm kiếm của tỉnh và TX.Long Khánh đã tìm được hố chôn tập thể 36 chiến sĩ của Trung đoàn 95 và Trung đoàn Bộ binh -  Sư đoàn bộ binh 5, hy sinh đêm 17 rạng sáng 18-9-1969 trong trận đánh Căn cứ Hoàng Diệu.

Bí thư Tỉnh ủy Trần Đình Thành (bìa phải), xuống hiện trường chỉ đạo công tác cất bốc hài cốt 36 liệt sĩ.

Hố chôn 36 liệt sĩ được tìm thấy tại một góc của Nghĩa địa Bảo Vinh B, xã Bảo Vinh (TX.Long Khánh), cách Căn cứ Hoàng Diệu cũ khoảng 200m.

* Sau 45 năm mong đợi

Ngay sau khi được tin ở TX.Long Khánh, Đồng Nai tìm được hố chôn tập thể 36 liệt sĩ Trung đoàn 95 và Trung đoàn Bộ binh - Sư đoàn Bộ binh 5, trong đó có em trai mình là Nguyễn Văn Hiển, ông Nguyễn Trọng Đạt (ngụ xã Ninh Giang, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) đã lập tức vào cùng tham gia công tác cất bốc hài cốt liệt sĩ. Ông Đạt không giấu nổi sự xúc động, nghẹn ngào vì đã tròn 45 năm, đến nay mới biết được nơi an nghỉ của em trai mình và các đồng đội. Ông Đạt chia sẻ: “Khi nhận được điện báo tin đã tìm được hài cốt của em, tôi cứ ngỡ như mình đang mơ vì tôi và gia đình đã chờ đợi quá lâu rồi. Tỉnh Ninh Bình còn có 2 chiến sĩ khác cùng hy sinh trong trận đánh này là liệt sĩ Dương Văn Vệ (huyện Hoa Lư) và Nguyễn Văn Mạnh (huyện Yên Mô).

Ông Hồ Văn Hậu, nguyên cán bộ dân chính của TX.Long Khánh, là người từng chứng kiến trận đánh ác liệt và dũng cảm của các đơn vị Trung đoàn 95 và Trung đoàn Bộ binh - Sư đoàn Bộ binh 5 vào căn cứ Hoàng Diệu của Mỹ ngụy vào đêm 17 rạng sáng 18-9-1969. Sau 45 năm mong đợi, vào ngày 13-9 vừa qua, lúc hay tin đã tìm kiếm được hố chôn 36 liệt sĩ hy sinh trong trận đánh Căn cứ Hoàng Diệu, ông Hậu vô cùng vui mừng. Dù không thể tự đi lại được nữa, nhưng ông vẫn cố gắng nhờ con cháu và cán bộ địa phương dùng xe máy chở ra vị trí khai quật để được chứng kiến tận mắt những mảnh hài cốt, những di vật được bốc lên khỏi lòng đất. Trong niềm vui mừng xen lẫn xúc động, ông Hậu bày tỏ: “Khắc khoải, mong đợi nhất trong cuộc đời tôi suốt 45 năm qua là tìm được hố chôn này, nơi nằm chung của 36 liệt sĩ”.

Trong quá trình tìm kiếm, đích thân đồng chí Trần Đình Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, nhiều lần trực tiếp xuống hiện trường để vừa chỉ đạo công tác khai quật, vừa chỉ đạo cho Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và Sở Lao động - thương binh và xã hội bằng mọi giá, càng sớm càng tốt liên hệ với các gia đình liệt sĩ có trong danh sách để họ sớm an lòng. Đặc biệt, đồng chí Trần Đình Thành còn chỉ đạo các ngành chức năng của tỉnh phải liên hệ và mời cho được thân nhân các gia đình, lãnh đạo các địa phương có liệt sĩ vào Đồng Nai để dự lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ.

* Uống nước nhớ nguồn

Theo các tư liệu, Căn cứ Hoàng Diệu trong kháng chiến chống Mỹ nằm ở ấp Tân Phú, xã Xuân Lộc, quận Xuân Lộc, tỉnh Long Khánh (nay thuộc phường Xuân Thanh, TX.Long Khánh). Căn cứ quân sự này trong chiến tranh rất hiện đại và kiên cố. Trong căn cứ có Trung đoàn Pháo binh 35 Mỹ, được trang bị rất nhiều hỏa lực mạnh, đặc biệt là pháo tự hành. Pháo tự hành của Mỹ hiện đại đến mức có thể bắn tự động liên tục cả trăm quả, do đó dù rất dũng cảm nhưng bộ đội ta cũng không tránh khỏi thiệt hại lớn. Sau khi trận tập kích Căn cứ Hoàng Diệu kết thúc, địch đã gom xác 36 bộ đội ta đi chôn ở một hố tập thể. Tuy nhiên, do địa hình đã thay đổi rất nhanh sau ngày đất nước hòa bình nên việc tìm kiếm hài cốt của các liệt sĩ gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Hồ Văn Hậu (thứ ba từ trái sang), nguyên cán bộ dân chính TX.Long Khánh, cầm trên tay chiếc dép râu của liệt sĩ được tìm thấy.

Việc tìm kiếm hài cốt của 36 liệt sĩ Trung đoàn 95 và Trung đoàn Bộ binh - Sư đoàn Bộ binh 5 hy sinh tại xã Bảo Vinh đã được đồng đội và các cơ quan chức năng của tỉnh, TX.Long Khánh rất quan tâm, nhưng việc tìm kiếm khó khăn do không có thông tin chính xác. Năm 2002, TX.Long Khánh đã xây dựng nhà bia tưởng niệm 36 liệt sĩ Trung đoàn 95 và Trung đoàn Bộ binh - Sư đoàn Bộ binh 5 tại Nghĩa trang liệt sĩ thị xã để ghi nhớ công ơn của các liệt sĩ, đồng thời là nơi để giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn cho thế hệ trẻ.

Đại tá Nguyễn Công Anh, Phó chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Phó trưởng ban chỉ đạo 1237 về tìm kiếm hài cốt liệt sĩ tỉnh, cho biết việc liên tiếp phát hiện được các hố chôn tập thể với số lượng lớn hài cốt liệt sĩ trong thời gian gần đây là một thành công rất lớn của tỉnh. Để có được những thành quả đó, nguyên nhân quan trọng hàng đầu đó là đã  phát huy được sức mạnh của cả hệ thống chính trị vào công việc này. Lãnh đạo tỉnh không chỉ chỉ đạo bằng văn bản mà còn trực tiếp tham gia công tác tìm kiếm; các sở, ngành, địa phương phối hợp nhịp nhàng, rất có trách nhiệm. Đặc biệt, người dân ở những khu vực tìm kiếm đã tích cực tham gia bằng nhiều cách, như: cung cấp thông tin, tạo điều kiện để lực lượng tìm kiếm vào đào bới đất của gia đình nếu cần thiết. “Việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ gặt hái được những thành công lớn như trong thời gian vừa qua còn là những bài học kinh nghiệm quý báu cho công tác tìm kiếm hài cốt của tỉnh trong thời gian tới” - Đại tá Nguyễn Công Anh khẳng định.

Công Nghĩa