Thiêng liêng di tích Nhà lao Tân Hiệp

Rồi thì dự án tôn tạo, nâng cấp di tích Nhà lao Tân Hiệp cũng đến ngày động thổ, khởi công. Lễ động thổ sẽ được trang trọng tổ chức sáng nay, 24-12-2012.

Đã có quá nhiều tâm sức dành cho công trình này. Cũng đã quá nhiều cuộc họp, công văn, trang viết. Nhiều ý kiến còn khác nhau về cách xử lý, nhưng hết thảy đều giống nhau về mong muốn di tích Nhà lao Tân Hiệp được trùng tu, nâng cấp cho xứng tầm ý nghĩa lịch sử và giá trị văn hóa đã có.

Tuổi trẻ Biên Hòa tham gia dâng hương tại di tích Nhà lao Tân Hiệp. Ảnh: T.L

Một cán bộ hưu trí nhiều tuổi Đảng thuộc nhóm “hay có ý kiến gay gắt” về Nhà lao Tân Hiệp cũng gửi thư bày tỏ cảm xúc vui mừng, bồi hồi khi được tin sẽ động thổ trong tháng 12-2012. Hôm kỷ niệm 56 năm Ngày nổi dậy phá khám Nhà lao Tân Hiệp (2-12-2012), đồng chí Lê Hoàng Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh và đồng chí Lê Hồng Phương, Phó bí thư Tỉnh ủy cùng các cựu tù chính trị đã dâng hương hoa, bày tỏ tâm niệm trước hương linh các anh hùng liệt sĩ và nhân chứng lịch sử về việc tôn tạo và phát huy giá trị lịch sử văn hóa của di tích cấp quốc gia này.

Di tích Nhà lao Tân Hiệp có ý nghĩa quan trọng nên được nhiều người quan tâm đặc biệt. Đây là chứng tích một trong 6 nhà tù lớn nhất của Mỹ - ngụy ở miền Nam, có lúc giam giữ hơn một ngàn tù nhân, đa phần là tù chính trị. Ngày 2-12-1956, một cuộc nổi dậy cướp vũ khí, phá khám, tự giải thoát đưa 462 cán bộ về với cách mạng. Sự kiện này vang danh trong lịch sử, được Bộ VHTT quyết định xếp hạng Di tích cấp quốc gia (QĐ số 2754QĐ/BVHTT ngày 15-10-1994). Di tích được UBND tỉnh trùng tu, xây dựng biểu trưng và nhà trưng bày tạo thành nơi trang nghiêm để sinh hoạt truyền thống cựu tù chính trị, hàng năm tổ chức lễ kỷ niệm và tưởng niệm anh hùng liệt sĩ đã hy sinh. Nhưng, ngần ấy công việc chưa đủ thỏa lòng mong ước của nhiều người. Nhiều kiến nghị gửi đến chính quyền. Có lúc dùng đến lời lẽ không bình thường. Có lúc một số tờ báo, bài báo vào cuộc loan tin không bình thường. Tin đồn rối ren. Các cơ quan chức năng nhiều phen đau đầu.

Chung quy, có mấy vấn đề phải vừa giải quyết vừa giải thích. Về hài cốt liệt sĩ, hồ sơ và kết quả kiểm định đã chứng minh không có hài cốt liệt sĩ trong khu vực đang xây dựng, 18 nữ tù hy sinh trong ngày 3-6-1974 đã được tìm thấy, quy tập theo đúng chính sách; còn đau lòng vì chưa tìm được hài cốt 22 liệt sĩ hy sinh trong ngày phá khám 2-12-1956, nhưng đã tận lực, tận tâm, tiếp tục tìm kiếm. Về tên gọi, cần ghi rõ trong hồ sơ “Di tích Nhà lao Tân Hiệp” hoặc “Di tích Trung tâm huấn chính Biên Hòa”. Việc này, được lưu ý, tiếp thu. Về việc mở rộng, nâng cấp, thêm hạng mục công trình cho xứng tầm di tích, đã được nghiên cứu, đưa vào hồ sơ dự án, trao đổi, thống nhất, xin chủ trương, trình UBND phê duyệt. Còn lại gai góc là ý kiến về việc trả lại diện tích và hiện trạng cũ. Việc này, bình tâm suy xét, cần có sự hiểu biết thực tế và sự chia sẻ với cách giải quyết của cơ quan thẩm quyền.

Hồi mới giải phóng, Trung tâm huấn chính Biên Hòa được tiếp quản, sử dụng cho việc quản lý tù phạm. Do địa hình bất lợi, mùa mưa lũ, con suối gồng mình dâng nước, gây ngập nặng, hại cho sức khỏe con người. Cần phải di chuyển đến nơi khác. Giải pháp được bàn kỹ và quyết định hợp lý: Giữ một phần hiện trạng quan trọng lập di tích, xây dựng biểu trưng, tạo không gian trang nghiêm. Chuyển giao một phần đất cho một ngân hàng, lấy kinh phí bù đắp việc xây dựng nơi an toàn cho tù phạm. Kinh phí ấy (khoảng 3,9 tỷ đồng) không lọt vào túi riêng của cá nhân nào, đã được sử dụng việc công ích, mục tiêu nhân văn, anh linh của các anh hùng liệt sĩ ắt cũng an lòng vì lợi ích chung. Thời điểm ấy, nhiều di tích nhà tù nổi tiếng (như Hỏa Lò ở Hà Nội chẳng hạn) cũng được xử lý như vậy. Với tư duy, cảm xúc và điều kiện thực tế thời ấy công trình tôn tạo di tích Nhà lao Tân Hiệp đã được thực hiện như vậy là đúng trách nhiệm, có trao đổi đồng thuận với tổ chức cựu tù chính trị. Bây giờ, trong điều kiện phát triển mới và cách nghĩ mới, việc mở rộng khuôn viên, nâng cấp công trình là hợp lý và phải làm. Vấn đề là, dự án cần được thực hiện minh bạch, trân trọng tiếp thu ý kiến của nhiều người. Và, người quan tâm đến dự án này cũng cần chia sẻ với cơ quan chức năng về khó khăn, điều kiện khả thi để đồng thuận.

Theo hồ sơ dự án được khởi công, diện tích khuôn viên được mở rộng đến 6.000m2. Cảnh quan được cải tạo bằng việc nạo vét con suối, thêm nhiều cây xanh, thêm các công trình: Miếu thờ, bia ghi danh, nơi tưởng niệm, nhà sinh hoạt truyền thống; chỉnh lý, bổ sung hệ thống tư liệu, xây dựng kế hoạch quản lý, tổ chức sinh hoạt giáo dục truyền thống... Tổng kinh phí dự toán 30 tỷ đồng. Con số này, trong thời điểm “sức khỏe” nền kinh tế suy giảm, đó là khó khăn lớn cần quyết tâm lớn. Đang tính đến giải pháp hợp lực từ các ngân hàng. Tất cả đều chung tay tháo khó, vượt khó.

Chắc là, vẫn còn nhiều mong ước chưa đạt được. Dẫu sao, việc khởi công dự án trùng tu, nâng cấp di tích Nhà lao Tân Hiệp lần này cũng là nhịp cầu nối những bờ vui, vui chung. Có khởi công ắt sẽ có khánh thành. Di tích Nhà lao Tân Hiệp sẽ thêm phần thiêng liêng, trang trọng. Sự thiêng liêng trang trọng của di tích không phải chỉ ở công trình, quan trọng là ở trong lòng người.

* Ông Khiếu Hữu Sản, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Tân Phong, TP. Biên Hòa: Giải quyết tốt những vấn đề đặt ra

Công tác kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) cơ bản đã xong. Công việc mà các cấp ủy cần làm trong thời gian tới là chú trọng vào rà soát quy hoạch, kiện toàn bộ máy để nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức Đảng. Đối với những cán bộ yếu, không đủ năng lực mà trong quá trình kiểm điểm đã xác định nên triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Phải xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất, đạo đức, lối sống, chấp hành tốt chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, tận tụy với công việc, với nhân dân. Việc đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng cần tiếp tục được đề cao, chú trọng “hậu” tự phê bình, phê bình; kiểm tra thực hiện các nghị quyết của Đảng tại cơ sở; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân cũng như cán bộ, đảng viên; cập nhật những kiến nghị từ thực tế, phát hiện, uốn nắn những sai phạm; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cán bộ, đảng viên, tổ chức cơ sở Đảng, xây dựng Đảng thực sự trong sạch - vững mạnh, đưa các nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.

* Sinh viên Thái Thị Cẩm Vân, đảng viên trẻ của Trường đại học Đồng Nai: Xây dựng lực lượng trẻ vững mạnh

Hiện nay, các cấp bộ Đoàn đặc biệt quan tâm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI). Vì vậy, đối với đoàn viên thanh niên phải luôn nhận thức việc xây dựng Đoàn vững mạnh là góp phần xây dựng Đảng vững mạnh. Các tổ chức Đoàn nghiêm túc đóng góp ý kiến cho tổ chức Đảng và đảng viên; các đoàn viên là đảng viên phải phát huy sức trẻ, nghiêm túc nghiên cứu và có những ý kiến góp ý cho tổ chức Đảng trong khắc phục những hạn chế mà qua kiểm điểm đã nhận ra. Bên cạnh đó, các cấp ủy Đảng cũng cần phải thiết thực chăm lo bồi dưỡng xây dựng lực lượng tuổi trẻ vững mạnh.

Ông Nguyễn Đức Vĩnh, Bí thư chi bộ, Trưởng KP8, phường Tam Hiệp (TP. Biên Hòa): Quan tâm tới lớp đảng viên trẻ

Theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4, một số đồng chí cán bộ cấp cao dám nhận khuyết điểm trước dân là rất đáng mừng. Để tự phê bình và phê bình đạt hiệu quả tích cực, cần phải đóng góp trực tiếp, công khai, thẳng thắn. Công tác chỉnh đốn Đảng phải có cách làm đột phá, đúng trọng tâm.

Bản thân là đảng viên lão thành, 63 năm tuổi Đảng, tôi nhận thấy những người làm công tác xây dựng Đảng cần phải thật nghiêm khắc với bản thân, phát huy tính tiên phong, gương mẫu. Không những thế, cán bộ phải tận tình hướng dẫn, chọn được người kế thừa, có đủ phẩm chất, được dân tin yêu.

Đối với những người trẻ chưa hiểu hết về Đảng, đảng viên và các tổ chức Đảng phải gần gũi, phân tích để họ thấy được trách nhiệm của mình đối với đất nước. Từ đó, các đảng viên tiếp thêm quyết tâm để người trẻ ra sức học tập, rèn luyện đạo đức, lối sống, phấn đấu vào Đảng và cống hiến cho Tổ quốc.

H.Cường - H. Dung (ghi)

Tịnh Hà