Đã là cư dân của Biên Hòa, chắc hẳn mọi người đều biết đến chiếc cầu Ghềnh đã hình thành hơn 100 năm trước. Cầu Ghềnh được xem là biểu tượng của Biên Hòa, hình ảnh của cầu đều gắn liền với các giai đoạn lịch sử của vùng đất này.
Đã là cư dân của Biên Hòa, chắc hẳn mọi người đều biết đến chiếc cầu Ghềnh đã hình thành hơn 100 năm trước. Cầu Ghềnh được xem là biểu tượng của Biên Hòa, hình ảnh của cầu đều gắn liền với các giai đoạn lịch sử của vùng đất này. Chính vì vậy, nhiều người sinh sống lâu đời ở Biên Hòa, nhất là khu vực cù lao Phố, chợ Đồn đều có những hoài niệm nhất định về chiếc cầu Ghềnh như là một nhân chứng sống động của vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai.
Theo địa chí Đồng Nai, cầu Ghềnh được Pháp xây dựng và hoàn thành năm 1903 nối xã Hiệp Hòa với phường Bửu Hòa (khu vực chợ Đồn). Cầu dài 223m, 2 phần bên hông dành cho xe 2 bánh, ở giữa là đường xe ô tô và xe lửa. Năm 1904, sau khi hoàn thành cầu, chính quyền thuộc địa tổ chức khai thác tuyến đường sắt Sài Gòn - Xuân Lộc (dài 81km). Tiếp đến năm 1905 phát triển thêm tuyến Xuân Lộc - Gia Ray (18km); năm 1910 tuyến Gia Ray - Mường Mán (77km); năm 1913 tuyến Sài Gòn - Nha Trang (408km). Trải qua hàng trăm năm, hình hài của chiếc cầu vẫn nguyên vẹn, dù cho biến cố thời gian liên tục thay đổi. Đợt lễ kỷ niệm 310 năm hình thành vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai (1698-2008), cầu Ghềnh được trang trí bằng hệ thống đèn điện nhiều màu. Về đêm, hình ảnh chiếc cầu lung linh nhiều màu sắc, óng ánh trên dòng sông Đồng Nai rất đẹp. Sau vụ tai nạn giao thông trên cầu xảy ra tối 6-2-2011 (mùng 4 tết), cầu Ghềnh chỉ được phép lưu thông xe 2 bánh một chiều hướng Hiệp Hòa sang Bửu Hòa. Từ đó đến nay, chiếc cầu vẫn sừng sững hàng ngày “gánh” những đoàn tàu Bắc - Nam đi về an toàn trong trọng trách đã đảm đương một thế kỷ qua. Cho đến 11giờ 30 ngày 20-3 thì tai họa thật sự đã giáng xuống cầu Ghềnh khi chiếc xà lan đụng phải làm cầu đổ sập.
Nhận được hung tin này, tôi không khỏi bàng hoàng vì trong hơn 30 năm cầm máy ảnh tôi đã chụp không biết bao nhiêu ảnh về cầu Ghềnh vào nhiều thời điểm trong ngày, kể cả ban đêm. Không biết có quá không khi nói cầu Ghềnh là hình ảnh thân thương, quen thuộc trong tâm trí mỗi người dân sống lâu năm ở Biên Hòa, nhưng khi tôi gọi điện thông báo cho bạn bè tin cầu Ghềnh bị sập, ai cũng thốt lên “trời ạ” như một mất mát gì đó của chính mình.
Đình Dũng
