Ký giấy bán nhà để được vay nợ: Nhiều gia đình điêu đứng!

Hàng chục hộ dân trong lúc túng quẫn, đã ký tên vào giấy bán nhà cho chủ nợ để được vay vài chục đến vài trăm triệu đồng với lãi suất cao. Qua thời gian, lãi mẹ đẻ lãi con, đến khi không còn khả năng trả nợ thì nguy cơ mất nhà ở ngay trước mặt…

Nhiều người đi mượn nợ phải viết giấy bán nhà, số tiền được vay chỉ bằng một nửa hoặc ít hơn nhiều so với tài sản đã thế chấp. Song, nhiều người sẵn lòng “đánh cược” với hoàn cảnh.

* Mượn một, ghi hai

Chủ nợ của những gia đình trên là bà H., ngụ tại tổ 7, KP2, phường Tam Hiệp, TP.Biên Hòa.

Theo bà Trần Thu Thủy (ngụ tổ 13, ấp 2, xã An Hòa, TP. Biên Hòa), người vay tiền của bà H., nếu vay 10 triệu đồng thì trong giấy ghi nợ sẽ là 20 triệu và phải đóng tiền lãi từ 8% - 10%. Không có tiền chữa bệnh, bà Thủy không ngần ngại 2 lần vay tiền của bà H. với tổng số 130 triệu đồng, lãi suất 10%. Lần đầu, bà Thủy vay 70 triệu đồng, nhưng trong giấy nợ, bà H. buộc bà Thủy phải ghi số tiền là 140 triệu đồng. Vì không còn đường nào khác nên bà Thủy phải chấp nhận. 10 tháng sau, vì chữa bệnh không khỏi, trong khi gia đình kiệt quệ nên bà Thủy đến bà H. hỏi vay tiếp 60 triệu đồng. Lần này bà H. cũng đồng ý, nhưng ngoài việc phải ghi nợ gấp đôi thì bà Thủy phải làm giấy sang nhượng nhà và đất ở. Thấy bà Thủy thắc mắc, bà H. giải thích rằng đó chỉ là hình thức cho vay mới, nếu hàng tháng đóng tiền lãi đầy đủ thì nhà vẫn còn đó, chẳng có gì phải sợ. Tiếp đó, bà Thủy theo bà H. ra phòng công chứng làm thủ tục sang nhượng căn nhà đang ở. Khi ấy, tổng số nợ ghi trong giấy bà Thủy đã mượn là 260 triệu đồng, thực tế chỉ 130 triệu đồng. Với lãi suất 10% của 130 triệu đồng, trung bình mỗi tháng bà Thủy phải đóng lãi cho bà H. 12 triệu đồng.

Bà Trần Thị Kim Chi bên ngôi nhà của mình.

Sau một năm chật vật để mưu sinh, gia đình bà Thủy không còn khả năng trả tiền lãi nên bà H. đòi lấy căn nhà. Nói đến tình cảnh nợ chồng nợ, bà Thủy đau khổ tâm sự: “Vì bí quá chúng tôi mới đi vay tiền của bà H. Cứ nghĩ vay rồi sẽ làm dành dụm thì trả hết, nhưng vì mượn 1 mà ghi gấp 2 lần nên bây giờ, ngay căn nhà duy nhất có nguy cơ bị bà Thủy lấy mất. Gia đình chúng tôi ngày đêm thắp thỏm lo âu vì sắp phải chịu cảnh màn trời chiếu đất”.

* Nguy cơ mất nhà…

Bà Thủy chỉ là một trong số hàng chục nạn nhân trong vụ cho vay nặng lãi này. Cũng với phương thức cho vay trên, bà H. đã khiến nhiều người phải ký bán nhà với giá rẻ cho mình.

Đáng kể là trường hợp bà Huỳnh Thị Kim Loan (ngụ tổ 36, KP4, phường Bình Đa, TP.Biên Hòa) cũng sắp phải ra… ngoài đường ở khi trót vay nợ của bà H. Để vay được số tiền 100 triệu đồng, bà Loan phải ký giấy bán nhà cho bà H. với giá 140 triệu đồng. Trong hai năm liên tục, mỗi tháng bà Loan phải trả 9 triệu đồng tiền lãi, sau một thời gian thì không còn kham nổi. Cả nhà bà Loan giờ mới thấy, nguy cơ mất ngôi nhà là khó tránh khỏi, bởi chủ nợ lúc nào cũng hăm he đòi siết nợ.

Trước những tai ương sắp ập đến với gia đình, một số người mượn nợ của bà H. liền đâm đơn kiện ra tòa án. Trong số này, bà Trần Thị Kim Chi (ngụ tại tổ 17, KP2, phường Bình Đa, TP.Biên Hòa) là người may mắn khi Tòa án nhân dân tỉnh tuyên bố chỉ phải trả tổng số tiền 336 triệu đồng, gồm tiền gốc và lãi suất; đồng thời hủy hợp đồng chuyển nhượng nhà giữa bà Chi với bà H. Thế nhưng, “số phận” của ngôi nhà bà Chi đang ở chẳng khác gì ngọn đèn dầu treo trước gió, bởi gia đình bà không thể kiếm một lần ra số tiền lớn để trả cho bà H. “Mặc dù thắng kiện, nhưng chúng tôi phải trả đúng số tiền trong giấy ghi nợ. Đây là con số quá lớn, nếu không hoàn lại đủ thì ngôi nhà buộc phải bán. Cả nhà chục nhân khẩu chúng tôi chỉ có ngôi nhà làm nơi che mưa nắng, giờ chẳng còn biết bấu víu vào đâu” - bà Chi khóc kể.

Theo điều 476 Bộ luật Dân sự, chuyện vay nợ để làm vốn kinh doanh được hai bên thỏa thuận mức lãi suất và thời hạn vay. Việc cho vay và vay phải làm hợp đồng vay nợ. Lãi suất hàng tháng do hai bên giao ước, nhưng không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại cho vay tương ứng. Ví dụ: Ngân hàng Nhà nước công bố lãi suất cho vay mua nhà là 0,9%/tháng mà các bên vay mượn nhau với cùng mục đích đó có lãi suất 1,5%/tháng là nặng lãi (vì vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại cho vay tương ứng).

Trong khi đó, theo điều 163 Bộ luật Hình sự, người nào cho vay với mức lãi suất cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ 10 lần trở lên, đồng thời có tính chất chuyên bóc lột thì sẽ bị phạt tiền từ một lần đến mười lần số tiền lãi hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến một năm; phạm tội thu lợi bất chính lớn thì bị phạt tù từ 6 tháng đến ba năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ một đến năm lần số lợi bất chính, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Minh Đăng