Dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành: Hết thời hạn nên không thể giải ngân

Được bố trí đủ nguồn vốn nhưng thời hạn dự án đã hết nên việc giải ngân không thể thực hiện được.

Được bố trí đủ nguồn vốn nhưng thời hạn dự án đã hết nên việc giải ngân không thể thực hiện được. Điều này khiến cho quá trình triển khai dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành gặp nhiều khó khăn và bị chậm tiến độ.

Do hết niên độ, dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành không thể giải ngân vốn các công trình hạ tầng tại khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn từ năm 2022. Ảnh: P.Tùng

Theo phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ, dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành có thời gian thực hiện từ năm 2017-2021. Sau khi dự án được phê duyệt, toàn bộ nguồn vốn thực hiện đã được trung ương bố trí đủ cho Đồng Nai.

* Thiếu nguồn tiền thực hiện dự án

Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 53/2017/QH14 (ngày 24-11-2017) về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành.

Sau đó, vào ngày 6-11-2018, dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg. Theo đó, tổng mức đầu tư của dự án hơn 22,8 ngàn tỷ đồng. UBND tỉnh Đồng Nai là cơ quan được giao làm chủ đầu tư của dự án.

Nguồn vốn này được bố trí để thực hiện các dự án thành phần xây dựng các khu tái định cư; tái lập hạ tầng ngoài ranh giới sân bay; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống người dân và lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án.

Tuy nhiên, do quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn, dự án đã không thể hoàn thành đúng niên hạn đề ra. Do dự án hết niên hạn nên việc giải ngân nguồn vốn cho dự án sau năm 2021 đã không thực hiện được, ảnh hưởng lớn đến quá trình thực hiện dự án trong hơn 1 năm qua.

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức, do thời hạn dự án đã hết nên mặc dù tiền ngân sách đã bố trí trong Kho bạc Nhà nước nhưng không thể giải ngân. Vì vậy, thời gian qua, H.Long Thành đã phải thực hiện tạm ứng ngân sách địa phương để tiếp tục triển khai dự án.

Đến nay, H.Long Thành đã tạm ứng hơn 683 tỷ đồng để kịp thời chi trả tiền đền bù, hỗ trợ cho người dân vùng dự án.

* Kiến nghị được tạm ứng hơn 842 tỷ đồng

Theo UBND tỉnh, qua tính toán, để thực hiện dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành trong thời gian tới, Đồng Nai cần thêm hơn 737 tỷ đồng để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân (kể cả hoàn trả tiền đã tạm ứng). Đồng thời, để thực hiện tiếp 6 gói thầu thuộc dự án thành phần Xây dựng hạ tầng xã hội khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn, Đồng Nai cần thêm nguồn vốn khoảng 105 tỷ đồng để thực hiện.

Do đó, tại cuộc họp trực tuyến về tiến độ thực hiện dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1 do Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì vào đầu tháng 6-2023, UBND tỉnh đã kiến nghị Chính phủ xem xét cho chủ trương để địa phương tạm ứng hơn 842 tỷ đồng từ nguồn vốn đã bố trí chi trả phần còn lại đảm bảo tiến độ chung của dự án.

Đối với kiến nghị của tỉnh Đồng Nai, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Đỗ Thành Trung cho hay, toàn bộ dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành đã được giao cho Đồng Nai làm chủ đầu tư. Việc sử dụng nguồn vốn phải đúng với phạm vi mà Quốc hội đã phê duyệt. Đối với vấn đề hết niên hạn thực hiện dự án, Bộ GT-VT đã trình Quốc hội chủ trương điều chỉnh dự án, trong đó có nội dung điều chỉnh kéo dài thời gian thực hiện. Vì vậy, với việc tạm ứng vốn, Đồng Nai phải làm rõ các vấn đề như: nguồn để tạm ứng vốn là nguồn nào; tạm ứng để thực hiện các hạng mục nào… Khi đó, Bộ KH-ĐT cùng Bộ Tài chính, Bộ GT-VT mới có cơ sở để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. “Theo Luật Ngân sách, nếu nằm trong phạm vi dự án thì tạm ứng vốn trong năm nay thì phải hoàn trả lại trong năm sau” - Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho biết.

Theo Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, việc xin kéo dài thời gian thực hiện đối với nguồn vốn chưa sử dụng hết của dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Nội dung này đã được Đồng Nai và các bộ, ngành liên quan báo cáo Quốc hội. Việc Đồng Nai kiến nghị tạm ứng nguồn vốn nhằm đảm bảo thực hiện dự án trong thời gian chờ Quốc hội xem xét cho phép điều chỉnh dự án.

Do đó, UBND tỉnh Đồng Nai phải trực tiếp làm việc với Bộ KH-ĐT để làm rõ các vấn đề liên quan. Từ đó, tỉnh Đồng Nai và Bộ KH-ĐT trình báo cáo, kiến nghị để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định theo thẩm quyền. 

Phạm Tùng