Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến năng suất cây trồng

Vài năm trở lại đây, nhiều loại cây trồng, nhất là những cây nhạy cảm với thời tiết như: điều, xoài, tiêu… thường xuyên mất mùa bởi thời tiết bất lợi, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Đây là khó khăn không nhỏ cho sản xuất nông nghiệp trong thời gian tới.

Năm nay, những cây trồng nhạy cảm với thời tiết như: điều, xoài, tiêu… lại mất mùa, bị ảnh hưởng năng suất vì thời tiết thất thường.

Nông dân trồng điều tại xã La Ngà, H.Định Quán lo mất mùa điều. Ảnh: B.Nguyên

Vài năm trở lại đây, nhiều loại cây trồng thường xuyên mất mùa bởi thời tiết bất lợi, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Đây là khó khăn không nhỏ cho sản xuất nông nghiệp trong thời gian tới.

* Nguy cơ mất mùa

Thời điểm hiện nay, nhiều sản phẩm cây công nghiệp như: cà phê, tiêu và một số loại cây ăn trái như xoài, thanh long… đều đang thu hoạch hay chuẩn bị vào vụ thu hoạch. Đặc điểm chung của mùa vụ năm nay là nhiều loại cây trồng rơi vào cảnh mất mùa. Dù nhiều mặt hàng bán được với giá tốt nhưng nông dân vẫn lo thua lỗ vì cảnh mất mùa.

Vụ mùa năm ngoái, giá xoài có thời điểm chỉ còn 1-3 ngàn đồng/kg. Đầu mùa xoài trái vụ năm nay, xoài bán tại vườn đang “sốt” giá, xoài Đài Loan xuất khẩu bán được từ 30-35 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, đa số nông dân trồng xoài không được hưởng lợi vì xoài mất mùa nặng.

Ông Nguyễn Thế Bảo, Giám đốc HTX Xoài Suối Lớn (H.Xuân Lộc) nhận xét, năm nay xoài mất mùa nặng. Dự báo nguồn cung vụ xoài nghịch vụ và chính vụ đều giảm mạnh so với mọi năm do mất mùa, vì ảnh hưởng thời tiết. Không chỉ giảm năng suất, chất lượng trái cũng không bằng mọi năm. Theo ông Bảo: “Thương lái gặp khó khăn trong việc tìm nguồn xoài đạt chuẩn xuất khẩu, vì xoài có đậu trái cũng không đạt chuẩn xuất khẩu. Giá xoài xuất khẩu đạt mức rất cao nhưng đa số nông dân không được hưởng lợi. Giá xoài dạt, xoài xấu rất rẻ nên nông dân trồng xoài vẫn đối mặt với vụ mùa thất thu”.

Đầu vụ thu hoạch năm nay, giá tiêu tăng cao sau nhiều năm liền đứng ở mức thấp nhưng nông dân trồng tiêu vẫn buồn nhiều hơn vui vì cảnh mất mùa. Nhiều vườn tiêu cho thu hoạch sớm, năng suất kém vì cây bị suy sau nhiều năm không được chăm sóc tốt do nông dân cạn vốn đầu tư khi mặt hàng này liên tục rớt giá. Nhưng nguyên nhân chủ yếu khiến tiêu mất mùa là do ảnh hưởng của thời tiết.

Ông Trần Hữu Thắng, Giám đốc HTX Hồ tiêu Xuân Thọ (H.Xuân Lộc) đánh giá, năm ngoái tiêu bị mất mùa nhưng năm nay mất mùa càng nặng hơn. Nhiều vườn năng suất tiêu giảm từ 30-50% so với cùng kỳ mọi năm. Nguyên nhân do thời tiết không thuận lợi, nhất là do mùa mưa năm nay lượng mưa thấp hơn cùng kỳ mọi năm nên ảnh hưởng đến giai đoạn cây tiêu ra hoa, nuôi trái.

* Thiệt hại nặng

Những năm gần đây, thời tiết diễn biến bất thường, không theo quy luật nào khiến nhiều cây trồng bị mất mùa. Trong đó, cây điều là cây trồng nhạy cảm với thời tiết nên liên tiếp những năm gần đây thường rơi vào cảnh thất thu vì mất mùa. Theo nhiều nông dân trồng điều dự báo, đây cũng là năm mất mùa của cây điều. Hiện cây điều đang vào mùa ra hoa, đậu trái nhưng năm nay nhiều vùng cây trồng này chủ yếu lên đọt non khiến cây ra hoa, đậu trái kém, ảnh hưởng nặng đến năng suất cây trồng.

Xoài mất mùa do thời tiết. Trong ảnh: Nông dân xã Mã Đà (H.Vĩnh Cửu) thu hoạch xoài

Theo báo cáo của UBND H.Định Quán, địa phương có diện tích điều, xoài lớn của tỉnh, vụ thu hoạch năm 2020, năng suất trung bình của cây xoài trên toàn huyện cũng chỉ đạt 154,86 tạ/ha, cao hơn cùng kỳ năm trước nhưng vẫn đứng ở mức năng suất vừa và thấp. Năng suất trung bình của cây điều trên toàn huyện được khảo sát đánh giá đạt khoảng 12,55 tạ/ha, giảm 16,99% so với cùng kỳ. Trong đó, có khu vực trồng điều đạt năng suất rất thấp, chỉ khoảng 8 tạ/ha.

Nhiều năm trước đó, nông dân trồng xoài, trồng điều trên địa bàn tỉnh đã rơi vào cảnh trắng tay vì mất mùa. Dự báo những năm tới, biến đổi khí hậu ngày càng ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp, nhất là với ngành trồng trọt. Để thích nghi, ứng phó kịp thời, nông dân cần quan tâm chuyển đổi sang những mô hình sản xuất, ứng dụng giống mới ít bị tác động bởi thời tiết. Ngoài ra, nông dân phải trang bị kiến thức khoa học, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ cao vào sản xuất để khắc phục, hạn chế thiệt hại do thời tiết gây ra.

Bình Nguyên