Thay đổi dinh dưỡng để phòng ngừa bệnh gout

Bệnh gout (hay còn gọi thống phong) là bệnh viêm khớp do lắng đọng các tinh thể muối urat hoặc acid uric tại các khớp, gây nên viêm khớp và thường gặp ở nam giới. Bệnh thường có những đợt khởi phát, tái phát nhiều lần. Nếu nặng có thể gây biến chứng đến thận, tim mạch thậm chí gây tàn phế.

Bệnh gout (hay còn gọi thống phong) là bệnh viêm khớp do lắng đọng các tinh thể muối urat hoặc acid uric tại các khớp, gây nên viêm khớp và thường gặp ở nam giới. Bệnh thường có những đợt khởi phát, tái phát nhiều lần. Nếu nặng có thể gây biến chứng đến thận, tim mạch thậm chí gây tàn phế.

ThS-BS Trần Viết Hợi đang khám cho một bệnh nhân bị bệnh gout tại Bệnh viện Hoàn Mỹ ITO Đồng Nai. Ảnh: H.Lê

* Nguyên nhân, triệu chứng của bệnh

Theo ThS-BS Trần Viết Hợi, Trưởng khoa Nội nhi Bệnh viện Hoàn Mỹ ITO Đồng Nai, nguyên nhân trực tiếp gây bệnh gout là do sự rối loạn chuyển hóa purin hoặc dư thừa purin trong cơ thể do giảm quá trình đào thải đạm, protein làm tăng nồng độ acid uric trong máu dẫn đến rối loạn tinh thể urat tại khớp, gây viêm khớp. Bệnh gout cũng liên quan đến yếu tố di truyền chiếm khoảng 20-25%, nếu gia đình có cha mẹ mắc bệnh gout thì tỷ lệ con mắc bệnh tăng 20%. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nồng độ acid uric trong máu như các bệnh nhân mắc bệnh lý về suy thận mạn tính, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy giáp, hội chứng down…

Những yếu tố thuận lợi làm gia tăng người mắc bệnh gout là chế độ ăn uống thiếu khoa học, dung nạp quá nhiều thực phẩm giàu purin như: thịt bò, hải sản, các loại nội tạng động vật, uống rượu bia.

Bệnh gout có 2 thể là cấp tính và mạn tính, trong đó cơn gút cấp tính thường xuất hiện sau một số hoàn cảnh thuận lợi như: sau bữa ăn nhiều thịt, do lao động nặng, chấn thương, mang giày dép chật, stress… Một trong những triệu chứng đầu tiên của cơn gout cấp là xuất hiện các cơn đau vào ban đêm hoặc gần sáng, các cơn đau này thường ở ngón chân cái (chiếm khoảng 70%) với những biểu hiện: ngón chân sưng đỏ, phù nề, căng bóng, nóng đỏ trong khi các ngón khác vẫn bình thường. Ngoài ra, cơn đau còn xuất hiện ở các khớp mắt cá chân, bàn chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay và khớp nhỏ của bàn tay, có khi ở những khớp nhỏ có ở khắp nơi trên cơ thể.

Với những người bị gout mãn tính được đặc trưng bởi sự hình thành các cục tophi dưới da (do tinh thể urat lắng đọng trong mô mềm) và viêm đa khớp mãn tính, đây là giai đoạn tiếp theo của cơn gout cấp tính. Các cục tophi lâu ngày sẽ gây lở loét, ảnh hưởng các khớp xung quanh, tăng nguy cơ bị viêm khớp, biến dạng khớp, dẫn đến tàn phế. Ngoài ra, bệnh gout còn gây các biến chứng như: viêm thận, suy thận mạn, bệnh mạch vành.

* Phòng ngừa bệnh gout bằng cách thay đổi chế độ ăn uống

Với những người chưa bị bệnh gout cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý như: tránh ăn nội tạng động vật, nhất là gan, tránh ăn hải sản và thịt đỏ, cá mòi; ăn ít chất béo bão hòa và các sản phẩm chứa ít chất béo; ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như: dưa leo, củ sắn, cà chua; thay thế đường tinh luyện bằng đường tự nhiên trong rau củ và ngũ cốc; uống nhiều nước: uống từ 2,5-3 lít nước mỗi ngày; giảm sử dụng các thức uống có cồn, đặc biệt là bia rượu, không uống cà phê, trà, nước uống có ga; tập thể dục hằng ngày và duy trì cân nặng hợp lý.

Đối với những người đã bị bệnh gout cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý như: tránh các chất có nhiều purin như nội tạng động vật, thịt, cá, tôm, cua… Có thể ăn trứng, hoa quả. Ăn thịt không quá 150 gram/ngày. Không uống rượu bia, cần giảm cân, tập luyện thể dục thường xuyên. Uống nhiều nước, khoảng 2,5-4 lít nước mỗi ngày. Tránh các thuốc làm tăng acid uric máu, tránh các yếu tố làm khởi phát cơn gout cấp như căng thẳng, chấn thương…

Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc dùng thuốc, không được tự ý uống thuốc không có chỉ định hoặc bỏ thuốc được kê toa, vì có thể dẫn đến dị ứng thuốc, điều trị không có hiệu quả. Cần tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến bệnh cũng như tình trạng sức khỏe. Điều trị tốt các bệnh lý gây bệnh gout thứ phát như suy thận, các bệnh lý chuyển hóa…            

            Hoàn Lê