Để người lao động không 'gặt lúa non'

Làm sao để kéo giảm số người rút bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là một trong 4 nội dung được chất vấn trực tiếp tại hội trường Kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh khóa X vừa qua.

Làm sao để kéo giảm số người rút bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là một trong 4 nội dung được chất vấn trực tiếp tại hội trường Kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh khóa X vừa qua.

Một người lao động đang làm thủ tục để rút bảo hiểm xã hội 1 lần tại Bảo hiểm xã hội tỉnh

Từ khi HĐND tỉnh ban hành nghị quyết chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này đến nay, kết quả thực hiện nội dung trên có những chuyển biến nhất định khi số người lao động (NLĐ) chọn “gặt lúa non” đã giảm so với trước đó. Song, trước tình hình doanh nghiệp (DN) giảm đơn hàng, NLĐ phải giảm việc, nghỉ việc thời gian gần đây, công tác kéo giảm số người xin hưởng BHXH 1 lần dự báo còn nhiều khó khăn, thách thức.

Đẩy mạnh công tác truyền thông

Thực hiện Nghị quyết số 25 của HĐND tỉnh về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh đối với nội dung này, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo BHXH tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp được nêu trong nghị quyết.

Phó giám đốc BHXH tỉnh Nguyễn Văn Thành cho biết, BHXH tỉnh đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện rất nhiều giải pháp. Đồng thời, giao thủ trưởng các đơn vị trực thuộc, giám đốc các huyện, thành phố khẩn trương, nghiêm túc triển khai đồng bộ, đặt biệt là các giải pháp trọng tâm được HĐND tỉnh nêu trong nghị quyết.

Trong đó, BHXH tỉnh tăng cường tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa, giá trị của việc hưởng lương hưu hằng tháng; nhấn mạnh những ảnh hưởng đến quyền lợi cá nhân khi NLĐ lựa chọn nhận BHXH 1 lần. Tuyên truyền về quá trình sửa đổi chính sách BHXH để NLĐ nắm bắt và hiểu rõ mục đích, tính ưu việt của việc sửa đổi những bất cập chính sách.

Theo đó, trong 10  tháng của năm 2022, BHXH tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tổ chức hơn 500 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, tư vấn đối thoại, tập huấn... về chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) cho trên 31 ngàn người. Phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức 6 hội nghị với gần 1,4 ngàn người tham dự nhằm cung cấp những kiến thức, thông tin cho đội ngũ báo cáo viên của các cấp ủy trên địa bàn tỉnh về chính sách, pháp luật BHXH, BHYT; nâng cao nhận thức của cá nhân, tổ chức, đơn vị về quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia BHXH, BHYT hướng tới mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân. Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí tại địa phương đăng tải các tin bài, phóng sự, xây dựng chuyên trang, chuyên mục liên quan vấn đề nhận trợ cấp BHXH 1 lần để tăng cường truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của NLĐ.

Bên cạnh đó, BHXH còn phối hợp với Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh truyền thông bằng nhiều hình thức khác nhau tại các DN, khu công nghiệp. Đẩy mạnh truyền thông trên môi trường internet, mạng xã hội của BHXH tỉnh. Tăng cường truyền thông trên hệ thống loa truyền thanh cơ sở. Nỗ lực tư vấn, thuyết phục NLĐ thay đổi quyết định khi NLĐ đến đăng ký nhận BHXH 1 lần tại bộ phận một cửa…

Phó giám đốc BHXH tỉnh Nguyễn Văn Thành cho hay, sau khi chủ động thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, số người nhận trợ cấp BHXH 1 lần trên địa bàn tỉnh đã giảm rõ rệt so với thời điểm được chất vấn. Cụ thể, số người nhận trợ cấp BHXH 1 lần tháng 10-2022 giảm 56,36% (giảm 2.480 người) so với trước khi ban hành nghị quyết (tháng 6-2022 là 5.095 người).

Đánh giá về thực hiện nghị quyết chất vấn và trả lời chất vấn của HĐND tỉnh liên quan đến nội dung này, Ủy viên Ban TVTU, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Bảo cho rằng, UBND tỉnh đã chỉ đạo BHXH tỉnh cùng các cơ quan liên quan triển khai nhiều giải pháp, nhất là đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông. Có thể thấy, việc kéo giảm tỷ lệ NLĐ hưởng chính sách BHXH 1 lần đến nay đã có chuyển biến. Song Chủ tịch HĐND tỉnh cũng bày tỏ lo ngại khi số lượng người lãnh BHXH 1 lần tháng 10 lại có chiều hướng tăng hơn so với tháng trước đó (tháng 9 là 1.854 người, tháng 10 là 2.615 người). Từ đó, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo BHXH tỉnh chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan tiếp tục nắm chắc tình hình, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để tạo chuyển biến rõ nét và bền vững hơn.

Cần nhiều giải pháp đồng bộ, căn cơ

Lý giải về điều này, Phó giám đốc BHXH tỉnh Nguyễn Văn Thành cho biết, số NLĐ lãnh BHXH 1 lần tháng 10 tăng lên so với tháng trước do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 năm qua. Theo đó, NLĐ nghỉ việc đủ 12 tháng mà không tiếp tục đóng BHXH có thể rút BHXH 1 lần. Trong khi đó, từ tháng 4 đến tháng 11-2021 là khoảng thời gian mà các DN ngưng hoạt động nhiều nhất, số lượng NLĐ nghỉ việc, trở về địa phương các tỉnh lân cận rất nhiều. Sau khi quay lại Đồng Nai, họ làm những công việc bán thời gian, phi chính thức để đủ thời gian 12 tháng rồi nhận BHXH 1 lần. Tình trạng này đang diễn ra phổ biến.

Người lao động đến giải quyết hồ sơ thủ tục tại Bảo hiểm xã hội tỉnh đều được kết hợp tuyên truyền về thiệt thòi khi rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Ông Nguyễn Văn Thành dự báo, vào thời điểm này năm sau, sẽ có một số lượng lớn NLĐ tiếp tục lãnh BHXH 1 lần. Vì thời gian gần đây, nhiều DN giày da, may mặc, gỗ bị giảm đơn hàng, nhiều NLĐ đã nghỉ việc, giảm việc. Tình trạng hưởng bảo hiểm thất nghiệp đang tăng cao; NLĐ khó khăn họ trông chờ vào khoản tiền này.

Theo Giám đốc Sở LĐ-TBXH Nguyễn Thị Thu Hiền, thực tế NLĐ được rút BHXH 1 lần được pháp luật cho phép; nhiều người cũng biết thiệt thòi khi lãnh BHXH 1 lần. Tuy nhiên, do đời sống của NLĐ còn khó khăn, họ trông chờ vào khoản tiền này để giải quyết những khó khăn trước mắt. Nếu không nâng cao được đời sống NLĐ một cách bền vững, thực hiện các giải pháp đồng bộ, căn cơ thì sẽ còn khó khăn trong giải quyết tình trạng này.   

Hồ Thảo

Phó chủ tịch UBND tỉnh VÕ TẤN ĐỨC:

Tiếp tục triển khai nhiều giải pháp hơn nữa

Bằng nhiều giải pháp, sau nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn của HĐND tỉnh tại Kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh, số người nhận BHXH 1 lần giảm hơn 56% so với trước khi ban hành nghị quyết. Tuy nhiên, dự báo từ nay đến cuối năm, tình hình xuất nhập khẩu của một số DN gặp rất nhiều khó khăn, nhiều DN không có đơn hàng, số lượng công nhân nghỉ việc sẽ cao hơn; tình hình kinh tế trong năm 2023 dự báo cũng còn nhiều khó khăn. Từ đó, dự báo người lãnh BHXH 1 lần sẽ cao. BHXH tỉnh cần chủ trì phối hợp các sở, ngành và các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động; BHXH tỉnh phát huy vai trò tham mưu thường xuyên cho UBND tỉnh để tiếp tục triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả hơn nữa.

Chị Nguyễn Thị Sen, Công ty CP TKG Taekwang Vina (Khu công nghiệp Biên Hòa 2):

Vượt qua được khó khăn trước mắt thì NLĐ mới an tâm tính chuyện lâu dài

Theo tôi, phần lớn NLĐ chọn rút BHXH là vì họ khó khăn và coi BHXH một lần như một khoản “cứu trợ” để vượt khó. Chẳng hạn như tình hình hiện nay, DN gặp khó khăn về đơn hàng nên NLĐ cũng bị giảm việc làm kéo theo thu nhập giảm hơn so với trước đó. Đời sống NLĐ khó khăn lại càng khó khăn hơn. Do đó, giữa việc phải chạy vạy vay mượn nhiều nơi và lấy khoản “tiền để dành” ấy ra để trang trải cuộc sống thì có lẽ phần lớn sẽ chọn phương án rút “tiền để dành”. Thực lòng, nếu khó khăn ở trước mắt mà không vượt qua được thì làm sao có thể an tâm tính đến chuyện ổn định lâu dài.

Vì thế, tôi cũng như nhiều NLĐ khác đều mong muốn, Trung ương, tỉnh có thêm nhiều chính sách hỗ trợ để chăm lo, nâng cao hơn nữa đời sống NLĐ, trước mắt là hỗ trợ DN ổn định sản xuất, NLĐ ổn định việc làm thu nhập. Có như vậy, NLĐ mới không nghĩ tới chuyện rút BHXH 1 lần.