Đẩy mạnh xuất khẩu góp phần phục hồi kinh tế

Chịu tác động bởi dịch bệnh Covid-19 và các yếu tố bất lợi, song xuất khẩu của Việt Nam nói chung, Đồng Nai nói riêng trong năm 2021 vẫn tăng trưởng ấn tượng, kéo theo nhu cầu về nguyên vật liệu sản xuất và các dịch vụ hỗ trợ, góp phần phục hồi kinh tế.

Chịu tác động bởi dịch bệnh Covid-19 và các yếu tố bất lợi song xuất khẩu của Việt Nam nói chung, Đồng Nai nói riêng trong năm 2021 vẫn tăng trưởng ấn tượng. Xuất khẩu tăng trưởng kéo theo nhu cầu về nguyên vật liệu phục vụ sản xuất và các dịch vụ hỗ trợ, góp phần phục hồi tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Đồ họa thể hiện kết quả đạt được trong hoạt động xuất khẩu hàng hóa của cả nước và Đồng Nai trong năm 2021. Thông tin: V.Gia - Đồ họa: H.Quân

Từ trong ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhiều giải pháp đã được các bộ, ngành, địa phương thực hiện để hỗ trợ doanh nghiệp (DN) khắc phục khó khăn, nắm bắt thị trường. Đây là cơ sở để đặt ra mục tiêu cao hơn cho xuất khẩu khi nền kinh tế xác định sống chung, an toàn với dịch bệnh.

* Xuất khẩu vẫn tăng trưởng ấn tượng bất chấp dịch bệnh

Nhận định về bức tranh thương mại, xuất - nhập khẩu năm 2021, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho rằng, tác động nặng nề của dịch bệnh Covid-19 khiến cho năm 2021 là một năm đầy khó khăn đối với mọi lĩnh vực của nền kinh tế, trong đó có xuất khẩu nói chung và các hoạt động xúc tiến xuất khẩu nói riêng. Trong năm vừa qua, nhiều hoạt động xúc tiến xuất khẩu như: hội chợ, triển lãm, kết nối giao thương… bị gián đoạn do tác động từ tình hình dịch bệnh, nhất là trong giai đoạn giãn cách xã hội.

Trong bối cảnh đó, nhờ sự nỗ lực chủ động vượt khó của cộng đồng DN cùng với các bộ, ngành, chính quyền địa phương và các tổ chức xúc tiến thương mại, hoạt động xúc tiến xuất khẩu đã có nhiều chuyển đổi mạnh mẽ, giúp duy trì sản xuất và xuất khẩu, đóng góp không nhỏ vào kết quả ấn tượng của hoạt động xuất khẩu của cả nước trong năm 2021.

Tính đến hết tháng 11-2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của nước ta đạt hơn 300 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam năm 2021 ước đạt hơn 330 tỷ USD, tăng trên 17% so với năm 2020. Cán cân thương mại năm 2021 tiếp tục xuất siêu với con số khoảng 2,1 tỷ USD, tăng 0,64% so với năm 2020. Dự kiến năm nay có 37 nhóm hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, tăng 4 nhóm ngành so với năm 2020.

Cùng với đó, cơ cấu xuất khẩu chuyển dịch theo hướng tăng tỉ trọng các sản phẩm công nghiệp chế biến. Đây cũng là nhóm hàng có tỉ trọng tăng nhanh nhất trong cơ cấu hàng xuất khẩu, là nhân tố quyết định tạo nên bứt phá về kim ngạch xuất khẩu cũng như cán cân thương mại thặng dư; dự kiến năm 2021, tỉ trọng đạt 86,1%.

Tại Đồng Nai, xuất khẩu cả năm dự kiến đạt gần 21,2 tỷ USD, tăng 12,76% so với năm trước. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu có giá trị kim ngạch cao như: gỗ 1,758 tỷ USD, giày dép các loại 4,274 tỷ USD, máy móc thiết bị phụ tùng 1,977 tỷ USD, hàng dệt may 1,854 tỷ USD… Thị trường xuất khẩu chính của Đồng Nai là Hoa Kỳ, Trung Quốc, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Bỉ, Đức, Nga… Năm 2021, cả tỉnh xuất siêu khoảng 1,25 tỷ USD, giảm gần 70% so với cùng kỳ do tác động tiêu cực bởi dịch bệnh Covid-19 diễn ra trong suốt cả năm.

Sở Công thương đánh giá, các DN trên dịa bàn tỉnh cũng như cả nước đã gặp nhiều khó khăn như bị đứt gãy chuỗi cung ứng, nguồn nguyên liệu thiếu và tăng giá, hợp đồng xuất hàng có thời điểm bị ngưng trệ. Tình trạng thiếu lao động cùng với chi phí logistics tăng cao làm cho DN tổ chức lại sản xuất cần có thời gian xác nhận lại đơn hàng và tiến hành nhập nguyên vật liệu. Đây cũng là vấn đề khó khăn với DN vì cùng lúc phải đối mặt với sự thiếu hụt lao động và sự cạnh tranh về giá khi tìm kiếm nguồn nguyên vật liệu, nhất là đối với các DN làm hàng gia công.

Nhằm hỗ trợ quá trình sản xuất, xuất khẩu của DN sau khi nới lỏng giãn cách xã hội và tiếp tục phục hồi kinh tế, Đồng Nai kiến nghị Bộ Công thương, Bộ GT-VT làm việc với các cảng biển khu vực phía Nam để giảm chi phí lưu bãi và lưu kho tại cảng, hỗ trợ DN xuất nhập khẩu. Tiến hành thanh tra, kiểm tra nếu cần thiết để đảm bảo tính minh bạch và sự bình đẳng về giá cước vận tải đường biển đối với DN xuất, nhập khẩu Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

* Hỗ trợ DN tăng doanh số xuất khẩu

Để đạt được kết quả trên, theo Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh, cùng với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, chính quyền địa phương và nỗ lực của cộng đồng DN thì hoạt động xúc tiến thương mại đã chuyển đổi mạnh mẽ, hỗ trợ tích cực cho sản xuất và xuất khẩu. “Trong điều kiện hết sức khó khăn do tác động của dịch Covid-19, các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội đã nỗ lực nghiên cứu, ban hành kịp thời cơ chế hỗ trợ xúc tiến thương mại, nhân rộng các mô hình, phương thức xúc tiến thương mại mới dựa trên việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số... được cộng đồng DN ghi nhận, đánh giá cao” - Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nói.

Gỗ là một trong những mặt hàng có giá trị kim ngạch xuất khẩu lớn của Việt Nam. Ảnh: V.THẾ

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) chia sẻ, trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, xúc tiến thương mại trên môi trường số đã trở thành giải pháp hiệu quả để hỗ trợ DN kết nối với thị trường trong nước và quốc tế. Đây cũng là một phương thức phù hợp với tiến trình chuyển đổi số quốc gia và xu thế thương mại quốc tế. Kết quả của hoạt động xúc tiến trên môi trường số đã giúp DN xuất khẩu tiết kiệm chi phí, tăng tốc độ, rút ngắn khoảng cách và thời gian, đồng thời tăng phạm vi và số lượng tiếp cận thị trường, khách hàng tiềm năng. Năm 2021, Bộ Công thương trực tiếp triển khai, hướng dẫn, phối hợp với các địa phương tổ chức trên 1 ngàn hội nghị trực tuyến hoặc kết hợp trực tiếp và trực tuyến trên cả nước, hàng triệu phiên giao thương trực tuyến, hỗ trợ hàng triệu lượt DN thực hiện xúc tiến thương mại trên môi trường số. Bên cạnh đó, việc tham gia, tổ chức các hội chợ, triển lãm trong nước và quốc tế cũng được Bộ Công thương tổ chức trực tuyến.

Ngày 22-11-2021, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1968/QĐ-TTg phê duyệt đề án Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại giai đoạn 2021-2030. Ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh, trọng tâm của đề án là thiết kế, xây dựng và vận hành hiệu quả hệ sinh thái xúc tiến thương mại số. Đây là hệ sinh thái kết cấu hạ tầng “mềm” gồm các nền tảng như: hội chợ, triển lãm số, kết nối giao thương thông minh, cơ sở dữ liệu chuyên ngành về xúc tiến thương mại, tư vấn, huấn luyện trực tuyến, thông tin khuyến mãi, thông tin định danh điện tử…

Ông Châu Minh Nguyện, Phó chủ tịch Hiệp hội DN Đồng Nai chia sẻ, trong nhiều năm qua, Hoa Kỳ là một trong những thị trường trọng điểm mà các DN Việt Nam nói chung và DN của Đồng Nai tìm hướng kết nối, tiếp cận. Năm 2021, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên kim ngạch xuất khẩu hàng hóa vào thị trường này bị nhiều tác động, tuy nhiên trong những tháng cuối năm, nhất là giai đoạn sau giãn cách xã hội, nhiều DN đã chủ động phục hồi hoạt động xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ. Trong đó, các mặt hàng có nhiều thế mạnh, đạt kim ngạch xuất khẩu cao vào thị trường này như: may mặc, giày da, linh kiện điện tử, máy móc, thiết bị…

Phó giám đốc Sở Công thương Lê Văn Lộc cho biết, nhằm giúp các DN nâng cao nhận thức về hội nhập, nhất là các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới để chuẩn bị các điều kiện cần thiết, nắm bắt cơ hội tiếp cận các thị trường tiềm năng, trong thời gian tới, Sở sẽ thường xuyên bám sát chương trình, kế hoạch của Bộ Công thương, liên kết website, trang thông tin điện tử của Bộ Công thương để cung cấp các thông tin cần thiết về xuất xứ hàng hóa, hàng rào kỹ thuật, pháp lý… của các FTA cho các DN trong tỉnh.

Đối với đề án Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại giai đoạn 2021-2030, Sở Công thương sẽ phối hợp với các bộ, ngành và đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch triển khai đề án nói trên theo từng năm. Trong đó có xúc tiến thương mại thông qua ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số; chủ động mở rộng thị trường xuất khẩu; triển khai các hoạt động kết nối giao thương, chương trình tập huấn về các FTA theo hình thức phù hợp trong tình hình mới…

Vương Thế - Hải Quân