PARK HANG-SEO: Từ "ngài ngủ gật" đến người đánh thức

2018 là một năm huy hoàng của bóng đá Việt Nam (BĐVN) và cá nhân nhà cầm quân người Hàn Quốc. Với BĐVN là kỳ tích á quân U.23 châu Á, hạng 4 Asiad và chức vô địch Đông Nam Á sau tròn 10 năm chờ đợi. Với HLV Park Hang-seo là giải thưởng "nhân vật của năm" của Hàn Quốc và cả châu Á.

2018 là một năm huy hoàng của bóng đá Việt Nam (BĐVN) và cá nhân nhà cầm quân người Hàn Quốc. Với BĐVN là kỳ tích á quân U.23 châu Á, hạng 4 Asiad và chức vô địch Đông Nam Á sau tròn 10 năm chờ đợi. Với HLV Park Hang-seo là giải thưởng “nhân vật của năm” của Hàn Quốc và cả châu Á. Nhìn những biển người ở Việt Nam ăn mừng chiến thắng, báo chí nước ngoài viết: “ông Park đã biến bóng đá thành tôn giáo ở đất nước này”, còn ông thầy Hàn Quốc chỉ khiêm tốn: “đó là một năm may mắn, kỳ diệu”.

* Vượt qua những hoài nghi

Ngày 11-10-2017, 3 lãnh đạo VFF khóa 7 âm thầm bay sang Hàn Quốc thương thảo và chính thức ký hợp đồng với HLV Park Hang-seo. Ngày 25-10, tân HLV trưởng chính thức ra mắt. Tuy nhiên, bản hợp đồng mới nhận được rất nhiều hoài nghi. Bởi nó diễn ra trong vòng “bí mật” và chóng vánh kỷ lục, khi từ cuộc họp của VFF với Hội đồng HLV quốc gia để đưa ra tiêu chí tìm HLV trưởng mới thay cho Hữu Thắng chỉ trong thời gian vỏn vẹn 17 ngày, và giới chuyên môn và dư luận không hề hay biết VFF còn có những ứng viên, lựa chọn nào khác. Kế đến là bản CV của “chàng rể” mới 58 tuổi. Dù từng là trợ lý cho HLV Guss Hiddink ở World Cup 2002 mà đội tuyển Hàn Quốc vào bán kết nhưng ông Park đã bị sa thải khi là HLV trưởng đội Olympic chỉ giành huy chương đồng Asiad và trước khi sang Việt Nam đang dẫn dắt một CLB hạng 3 ở xứ kim chi (Changwon FC).

Từ hoài nghi trở thành chế giễu khi truyền thông trong nước lùng ra một bức ảnh trên trang mạng Hàn Quốc vị tân thuyền trưởng của BĐVN đang khoanh tay nhắm nghiền mắt trên băng ghế chỉ đạo với chú thích “Sleeping One” (ngài ngủ gật).

Ngay cả sau kỳ tích lịch sử vào chung kết U.23 châu Á rồi bán kết Asiad, một bộ phận vẫn hoài nghi, cho rằng đó chỉ là 2 giải đấu trẻ dành cho U.23 và U.23+3, chỉ đến khi đưa ĐTQG Việt Nam lên đỉnh Đông Nam Á, tất cả mới thực sự “tâm phục khẩu phục” ông thầy xứ kim chi. “Ngài ngủ gật” trở thành người thắp lửa, đánh thức cả dân tộc.

Làm sao có thể không thừa nhận, khâm phục tài cầm quân của vị HLV trưởng chỉ trong một thời gian ngắn đã mang đến cuộc cách mạng thay đổi thành công như thế. Những căn bệnh cố hữu trầm kha tưởng như không có thuốc chữa: phòng ngự thiếu chắc chắn, rất hay thua lãng vì những sai lầm sơ đẳng; khả năng dứt điểm, tận dụng cơ hội kém; sự thua thiệt về thể hình, thể lực và đặc biệt bản lĩnh, tâm lý yếu trong những thời điểm, trận đấu quyết định...; tất cả bỗng nhiên biến mất. Điều gì khiến một tập thể, cũng với những con người vừa thất bại tủi hổ ở SEA Games 29 hơn 4 tháng trước đó, bỗng lột xác, lớn nhanh như Phù Đổng trên bão tuyết Thường Châu để viết nên câu chuyện cổ tích không tưởng á quân U.23 châu Á? Cần nhớ rằng có đến 12 học trò của cựu HLV Hữu Thắng bị U.22 Thái Lan loại ở vòng bảng SEA Games 2017 được tin dùng ở VCK U.23 châu Á 2018 và cho đến trận ra quân trên đất Trung Quốc, tân HLV trưởng mới chỉ có 42 ngày làm việc cùng các cầu thủ. Rồi ở đấu trường được coi là quá tầm khi thành tích cao nhất của BĐVN tại Asiad chỉ là đến vòng đấu loại trực tiếp đầu tiên thì Olympic Việt Nam đánh bại cả Nhật Bản, Bahrain, Syria để tranh huy chương đồng. Còn chức vô địch AFF Cup 2018 là cuộc tìm kiếm bất thành trong suốt 1 thập niên với 4 đời HLV nội, ngoại. “Đôi đũa thần”, “kiến trúc sư trưởng” mang đến sự thay đổi diện mạo của BĐVN chính là HLV Park Hang-seo!

* “Ông giáo” tài ba

Quả, thần thái và diện mạo ông Park khiến người ta liên tưởng đến một “ông giáo” nhiều hơn là vị tướng cầm quân chinh phạt. Nhưng đó là một nhà giáo quá giỏi về cả chuyên môn lẫn khả năng sư phạm.

Về chuyên môn, yếu tố đầu tiên phải ghi nhận đó là cuộc cách mạng triệt để về lối chơi, chiến thuật với sơ đồ nền tảng 3-4-3. Sự cách tân từ Giải giao hữu M-150 tại Thái Lan này ban đầu đã gây không ít hồ nghi, thậm chí phản đối khi hàng phòng ngự liên tục bày ra những lỗ hổng vì các cầu thủ không quen chơi với 3 trung vệ. Tuy nhiên từ VCK U.23 châu Á đến Asiad và AFF Cup, các cầu thủ Việt Nam đã hoàn toàn nắm bắt triết lý, chiến thuật của thầy Park, vận hành nhuần nhuyễn, linh hoạt sự chuyển đổi sang 5-4-1, 5-3-2, 4-3-3, 3-5-2 tùy từng thời điểm cần thiết và diễn biến trên sân. Fox Sport châu Á đánh giá: chuyển đổi từ phòng ngự sang phản công kiểu Việt Nam là duy nhất ở Đông Nam Á!

Không chỉ linh hoạt trong vận dụng chiến thuật, HLV Park thực sự là bậc thầy về cách dụng binh, dùng người khi rất giỏi sử dụng cầu thủ ở các thời điểm, trận đấu khác nhau và xoay tua cầu thủ, xoay tua đội hình để phục vụ những con tính đường dài và luôn giữ tính cạnh tranh. Tại AFF Cup có đến 20/23 cầu thủ được ra sân và không trận nào ông Park lặp lại đội hình xuất phát đến lần thứ hai, mỗi trận đều có sự thay đổi, điều chỉnh về con người, vị trí và lối chơi. Giới chuyên môn trong nước phải thốt lên: ông Park quá nguy hiểm, không ai biết Việt Nam sẽ đá thế nào. “Những gì tôi không lý giải được thì đồng nghiệp Park đã nắm bắt được, để rồi vận dụng một cách hợp lý, hiệu quả. Cách sử dụng người và thay đổi chiến thuật táo bạo đã mang lại yếu tố bất ngờ và không thể lường trước từ đối thủ” - “lão làng” Lê Thụy Hải, người vốn rất kiệm lời khen cũng phải thán phục.

Không chỉ dụng quân, ông thầy Hàn Quốc còn rất “mát tay”. Điển hình là trường hợp Phan Văn Đức, người được Giám đốc kỹ thuật Gede tiến cử từ Giải U.21-2017 nhưng đưa tiền vệ SLNA từ vé vớt trở thành “Quả bóng đồng” Việt Nam 2018 mới là thầy Park.

Tài cầm quân của chiến lược gia 59 tuổi còn là sự “biết người, biết ta”. Là một người chỉn chu, làm việc có kế hoạch và khoa học, với sự trợ giúp của cánh tay mặt Lee Young-jin, mọi đối thủ đều được ông Park nghiên cứu tinh tường để đề ra đối sách tiếp cận, đấu pháp phù hợp và gây bất ngờ cho đối phương. Tiếp đó là khả năng “đọc” trận đấu, điều chỉnh linh hoạt theo diễn biến thực tế trận đánh.

HLV Park Hang Seo

Nhưng yếu tố quan trọng nhất mang đến những thành công liên tiếp cho BĐVN là tinh thần tự tin, tâm lý vững vàng đến đáng ngạc nhiên của các cầu thủ mà ông Park chính là người truyền lửa. Nhà cầm quân Hàn Quốc cho biết ông không có những bài tập thể lực đặc biệt nào, “bí quyết” ở đây là giúp cho các học trò xóa bỏ mặc cảm định kiến thể lực yếu, thua kém so với đối thủ và gieo vào đầu họ sự tự tin về những mặt mạnh hơn của mình, để khai phá những khả năng mới. Không chỉ giỏi chuyên môn, ông Park còn là nhà tâm lý, là người thầy, người cha đối với các tuyển thủ. Nói ít làm nhiều, biết khi nào cần lên tiếng và lên tiếng như thế nào. Khiêm nhường về bản thân, trân trọng các học trò, nghiêm khắc khi vào trận nhưng cởi mở, gần gũi lúc ngưng tiếng súng. Đó là nghệ thuật cầm quân của Park Hang-seo.

Thực sự là cơ duyên khi BĐVN có được một thuyền trưởng tài ba và phù hợp. “Phép màu Park Hang-seo” được tờ Kyunghyang chọn ở vị trí thứ 5 trong 10 sự kiện nổi bật năm 2018 của xứ Kim Chi. Phép màu ấy không chỉ tạo nên cơn sốt bùng nổ ở Việt Nam mà còn gây ảnh hưởng lớn, trở thành niềm tự hào ở Hàn Quốc. Nếu Kỷ Hợi 2019 này HLV Park Hang-seo mang về vinh quang còn thiếu mà BĐVN đã chờ đợi suốt 5 con giáp qua, đó là tấm HCV SEA Games sau 60 năm, có lẽ VFF phải tạc tượng ông đặt ở trụ sở của mình.  

Trần Đỗ

Họ nói gì về HLV Park?

“Quả bóng vàng 2018” Nguyễn Quang Hải:

“Ông Park luôn nhìn thấu tim gan cầu thủ bằng tất cả sự độ lượng và tình thương yêu như một người cha. Nhưng ông cũng luôn có những quy tắc rất riêng và yêu cầu chúng tôi phải tuân thủ. Những yêu cầu đó hướng chúng tôi đến chân thiện mỹ của cuộc sống. Còn về chuyên môn, thầy Park luôn có những quyết định rất hợp lý. Ông luôn cố gắng hiểu được suy nghĩ của cầu thủ muốn gì, đánh giá chính xác điểm mạnh, điểm yếu của mỗi chúng tôi để phát huy, khắc phục và điều chỉnh. Thầy trao cho chúng tôi sự tin tưởng để mỗi khi ra sân, anh em thể hiện được tối đa năng lượng của mình. Tôi mong ông ấy song hành lâu dài với bóng đá Việt”.

Đội trưởng, trung vệ Quế Ngọc Hải:

“Thầy Park là một HLV đầy quyết đoán, luôn làm tất cả mọi điều tốt nhất cho cầu thủ lúc ngoài sân cũng như trong sân. Ông ấy nhiều lúc như một người bạn và nhiều lúc như một người cha. Thầy vui tính và luôn đặt niềm tin vào học trò cũng như từng thành viên khác trong đội. Ông ấy luôn truyền lửa và muốn chúng tôi hướng về người dân Việt Nam. Thầy Park nói rằng ông thích Việt Nam ở 2 điểm: tinh thần đoàn kết của dân tộc và khát khao chiến đấu, chiến thắng trong mọi trận đấu với bất kỳ đối thủ nào”.

Cây bút John Duerden của ESPN:

“Park Hangseo hoặc có thể gọi với biệt danh “Hiddink Hàn Quốc” là một trong những nhân tố quan trọng nhất trong thành công của tuyển Việt Nam. Sau khi tiếp quản đội bóng vào năm 2017, ông Park đã xây dựng Việt Nam thành một tập thể rất khó bị đánh bại. Ông ấy đã tạo nên một thương hiệu bóng đá phản công với sự sung sức, mạnh mẽ của một tập thể gắn kết. Tôi không hề ngạc nhiên khi ông ấy có thể trở thành người hùng của BĐVN”. 

                                                                                     Phương Duy (ghi)