Gia tăng tiện ích và bảo mật cho khách hàng

Theo công bố của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, từ ngày 31-3-2021, các ngân hàng sẽ dừng phát hành thẻ ATM từ để chuyển đổi sang thẻ ATM chip, nhằm gia tăng tiện ích và bảo mật cho khách  hàng.

Ông Phạm Quốc Bảo, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, chi nhánh Đồng Nai

Theo công bố của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, từ ngày 31-3-2021, các ngân hàng sẽ dừng phát hành thẻ ATM từ để chuyển đổi sang thẻ ATM chip, nhằm gia tăng tiện ích và bảo mật cho khách  hàng.

Trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai về vấn đề này, Phó giám đốc NHNN Việt Nam, chi nhánh Đồng Nai Phạm Quốc Bảo cho biết, theo lộ trình đến cuối năm 2021, có 100% thẻ ngân hàng và các thiết bị chấp nhận thẻ tại Việt Nam phải được chuyển đổi sang tiêu chuẩn chip. Hiện nhiều ngân hàng đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi thẻ.

* Xin ông cho biết, thẻ từ và thẻ chip khác nhau thế nào? Sự chuyển đổi này nhằm mục đích gì?

- Thẻ từ có cấu tạo bằng nhựa, chứa một lớp băng từ màu đen hoặc nâu phía sau. Dải băng từ này có nhiệm vụ lưu trữ các thông tin đã được mã hóa của chủ thẻ. Các thông tin lưu trên thẻ được mã hóa một lần và khi quẹt thẻ qua máy thanh toán, thông tin được giải mã. Tuy nhiên, các thiết bị đọc, ghi thẻ có thể thay đổi nội dung dữ liệu trên thẻ, kẻ gian có thể đánh cắp hoặc thay đổi thông tin thẻ của người dùng. Một số loại thẻ từ phổ biến như: thẻ ATM, thẻ chấm công, thẻ ra vào bãi gửi xe, thẻ thang máy…

Còn thẻ chip là thẻ được cấu tạo bằng nhựa nhưng có gắn một con chip điện tử phía trước. Loại chip này có bộ vi xử lý như một máy tính thu nhỏ hoạt động độc lập, các thông tin quan trọng được mã hóa. Quy trình xử lý giao dịch trên thẻ chip trải qua nhiều bước phức tạp nên có khả năng bảo mật cao.

Việc chuyển đổi thẻ chip nội địa là xu thế tất yếu của các nước trong khu vực và quốc tế trước tình trạng tội phạm công nghệ cao ngày càng gia tăng và tập trung vào các thị trường chưa thực hiện chuyển đổi công nghệ chip. Việc chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip nhằm tăng tính bảo mật và gia tăng tiện ích trong thanh toán thẻ.  Đây cũng là một trong những giải pháp trọng tâm của ngành Ngân hàng.

Người dân giao dịch bằng thẻ từ tại các máy ATM của một ngân hàng thương mại trên đường Võ Thị Sáu. Ảnh: Phương Liễu

* Như vậy, thẻ chip có nhiều tính năng vượt trội so với thẻ từ. Ông có thể phân tích rõ hơn về vấn đề này?

- Thẻ chip có 3 tính năng vượt trội, đó là: an toàn và bảo mật rất cao so với thẻ từ; tối ưu hóa trải nghiệm cho người dùng; đa tiện ích, đa ứng dụng trong thanh toán không dùng tiền mặt.

Đối với tính năng bảo mật cho người dùng, thẻ chip được sản xuất theo Bộ tiêu chuẩn cơ sở về thẻ chip nội địa, trong đó quy định chi tiết về các yêu cầu kỹ thuật thẻ thanh toán nội địa tại Việt Nam theo công nghệ chip tiếp xúc và không tiếp xúc, tương thích với chuẩn EMV (thẻ thanh toán theo tiêu chuẩn liên minh các tổ chức thanh toán thẻ trên thế giới, có độ bảo mật cao). Thẻ chip nội địa đáp ứng đầy đủ các yếu tố kỹ thuật về an toàn, bảo mật theo tiêu chuẩn quốc tế, giúp hạn chế các rủi ro về gian lận giả mạo trong thanh toán thẻ, đảm bảo an ninh an toàn thanh toán cho khách hàng.

Do đặc tính cấu tạo, thẻ từ có thể dễ dàng bị kẻ gian đánh cắp thông tin thẻ qua các thiết bị đọc gắn trộm ở các máy ATM, POS, từ đó tạo thẻ giả và giao dịch chiếm đoạt tiền của chủ thẻ. Trong khi đó thẻ chip sử dụng vi mạch chip để lưu giữ thông tin thẻ thay vì lưu trên dải từ và chỉ có ngân hàng phát hành mới đọc được dữ liệu trong thẻ chip, mỗi giao dịch sẽ có một mã xác thực riêng… Việc này giảm thiểu việc đánh cắp thông tin thẻ để tạo các giao dịch giả mạo, gian lận. Đây chính là tính năng an toàn và bảo mật vượt trội so với thẻ từ đang sử dụng hiện nay.

Tính năng tối ưu hóa trải nghiệm cho người dùng. Hiện có hai loại thẻ chip: thẻ chip có tiếp xúc - là loại thẻ khi người dùng muốn truy xuất dữ liệu thì phải tiếp xúc vật lý với thiết bị đọc thẻ. Loại thẻ này có tính bảo mật tốt hơn nhưng thao tác chậm và buộc phải yêu cầu có tiếp xúc. Còn thẻ chip không tiếp xúc - là loại thẻ khi sử dụng không cần tiếp xúc trực tiếp thiết bị đọc thẻ mà chỉ cần chạm nhẹ hoặc đặt gần thiết bị đọc thẻ từ 2-10cm là thẻ sẽ được kích hoạt. Loại thẻ này thực hiện giao dịch nhanh và tránh được tiếp xúc trực tiếp. Ngoài ra, thẻ chip cũng có tốc độ giao dịch rất nhanh, chỉ 0,2-0,3 giây là hoàn thành một giao dịch giá trị nhỏ.

Tính năng đa tiện ích, đa ứng dụng trong thanh toán không dùng tiền mặt giúp thuận lợi cho người dùng. Do thẻ chip lưu trữ dữ liệu nên lưu được nhiều trường thông tin hơn thẻ từ nên có thể tích hợp các ứng dụng dịch vụ, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt với các ngành khác như: giao thông, bảo hiểm, y tế, giáo dục và dịch vụ công. Đặc biệt, thẻ chip nội địa thiết kế tối ưu để ứng dụng thanh toán trong giao thông với tốc độ hoàn thành giao dịch thông thường 150-200mns, đáp ứng tiêu chuẩn thanh toán trong giao thông công cộng (dưới 300mns).

* Hiện công tác chuyển đổi thẻ được chuẩn bị như thế nào? Đến bao giờ sẽ hoàn tất việc chuyển đổi thẻ, thưa ông?

- Thống đốc NHNN Việt Nam đã chỉ đạo các ngân hàng trong toàn hệ thống thực hiện triển khai chuyển đổi thẻ. Dự kiến, thời gian dừng phát hành mới thẻ từ ngày 31-3-2021. Tuy nhiên, cũng cho các tổ chức tín dụng có thể kéo dài đến hết năm 2021 để hoàn thành tuân thủ tiêu chuẩn chip đối với máy ATM và các thiết bị chấp nhận thẻ. Nhưng khả năng nhiều ngân hàng sẽ về đích sớm.

Tính đến cuối tháng 10-2020, theo báo cáo của các ngân hàng thương mại, hoạt động chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip đã được nhiều ngân hàng chủ động thực hiện. Phần lớn các ngân hàng  đã sẵn sàng nguồn lực hạ tầng và công nghệ cho việc chuyển đổi toàn bộ thẻ từ sang thẻ chip của khách hàng. Có một số ngân hàng đã chuyển đổi xong toàn bộ thẻ ATM sang thẻ chip.

Sự khác nhau giữa thẻ từ và thẻ chip

* Thao tác trong giao dịch bằng thẻ chip có khó hơn so với thẻ từ không, thưa ông? Để bảo mật tài khoản của mình, người dân cần lưu ý gì khi sử dụng thẻ chip?

- Thẻ chip có tính năng bảo mật cao hơn thẻ từ, do đó trong những lần giao dịch đầu tiên, người dùng phải qua nhiều bước xác thực, tuy có phức tạp hơn trong thao tác nhưng thẻ chip có tốc độ xử lý giao dịch rất cao đối với các thanh toán thông thường nên người dân không lo mất thời gian, đặc biệt đối với thẻ chip không tiếp xúc còn cho phép thực hiện thao tác thanh toán nhanh hơn nữa. Thẻ chip đặc biệt thuận lợi cho các thanh toán giá trị thấp bởi không cần xác thực bằng mã PIN, do đó rất thuận lợi, phù hợp với thanh toán tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi, hàng ăn nhanh, quán cà phê...

Dù thẻ chip có nhiều tính năng bảo mật hơn, tuy nhiên khách hàng vẫn cần ý thức tự bảo vệ mật khẩu, cơ sở dữ liệu, thông tin cá nhân và tài khoản theo khuyến cáo của ngân hàng phát hành để phòng chống tội phạm công nghệ cao nhắm vào mình. Ngoài ra, người dùng nên lưu ý bảo mật mã PIN và không sử dụng các mã PIN dễ đoán; sử dụng các dịch vụ thông báo số dư nhằm kiểm soát số dư, kiểm soát giao dịch; khóa thẻ khi không có nhu cầu sử dụng trong một thời gian dài hoặc khi nghi ngờ bị lộ thông tin thẻ; cẩn trọng khi thực hiện các giao dịch với thẻ như: kiểm tra máy ATM, máy POS xem có bị đặt thiết bị đánh cắp mã PIN và không giao thẻ ATM của mình cho người khác...

* Xin cảm ơn ông.

Phương Liễu (thực hiện)