Ngăn ngừa tội phạm mua bán, sử dụng "hàng nóng"

Theo UBND tỉnh, năm 2020, công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm luôn được quan tâm, nhưng tình hình hoạt động của tội phạm liên quan đến các loại "hàng nóng" vẫn diễn biến phức tạp.

Theo đánh giá của UBND tỉnh, trong năm 2020, công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm luôn được các cấp, nhất là ngành chức năng quan tâm thực hiện. Tình hình tội phạm được kiềm chế, các loại tội phạm đều giảm mạnh. Tuy nhiên, tình hình hoạt động của tội phạm liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; mua bán trái phép các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ (VK, VLN, CCHT) trên mạng xã hội (MXH) diễn biến hết sức phức tạp.

Số vũ khí, vật liệu nổ được Công an TP.Biên Hòa thu giữ trên địa bàn. Ảnh:T. Danh

Một trong những vấn đề “nóng” được đại biểu HĐND tỉnh nêu tại phiên chất vấn của Kỳ họp thứ 18, HĐND tỉnh khóa IX diễn ra vào ngày 3-12 là cần có giải pháp ngăn chặn, phòng ngừa tình trạng mua bán, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ để gây án trên địa bàn tỉnh.

* Tình trạng mua bán “hàng nóng” làm “nóng” nghị trường

Đại biểu Lưu Thị Hà, Tổ đại biểu số 1, TP.Biên Hòa, Phó trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh cho rằng, hậu quả của nhiều vụ ẩu đả, gây rối có sử dụng các loại vũ khí, công cụ hỗ trợ, hung khí nguy hiểm (dao lê, mã tấu...) trong thời gian qua đã gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tính mạng của không ít người dân, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Qua thực tế các đợt giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh cho thấy, tình trạng mua bán, chế tạo các loại công cụ hỗ trợ, súng tự chế và các loại hung khí thời gian qua diễn ra khá nhiều tại các địa phương trong tỉnh. Đặc biệt, thông qua các trang MXH như: Zalo, Facebook…, một số đối tượng đã chế tạo các loại vũ khí, công cụ hỗ trợ và rao bán cho một số thanh, thiếu niên để kiếm lời. Tình trạng này đã và đang gây bức xúc cho nhiều người dân vì các đối tượng đã ngang nhiên rao bán vũ khí trên mạng.

Cụ thể như ngày 1-10, tại địa bàn P.Tam Phước (TP.Biên Hòa), lực lượng Công an phường bắt giữ 2 đối tượng: Nguyễn Đức Thành (30 tuổi) và Huỳnh Minh Kha (26 tuổi), đều ngụ TP.HCM sau khi bắt quả tang các đối tượng này đang vận chuyển “hàng nóng” đi bán. Cơ quan công an đã thu giữ 10 cây mã tấu, 5 bình xịt hơi cay, 1 gậy ba trắc. Theo xác minh, thông qua MXH, các đối tượng tìm mua số hung khí trên từ khu vực TP.HCM, sau đó đem về địa bàn TP.Biên Hòa bán lại cho một số đối tượng đặt mua để kiếm lời.

Đáng chú ý có một số đối tượng thông qua các trang MXH đã nghiên cứu, tìm hiểu chế tạo các loại hung khí để bán ra thị trường. Điển hình là vụ Trần Ngọc Quang (26 tuổi, ngụ xã Phú Xuân, H.Tân Phú) tự chế các loại hung khí, công cụ hỗ trợ để bán và bị lực lượng công an phát hiện vào đầu tháng 9-2020.

Qua điều tra, công an xác định, thông qua các trang MXH, Quang đã tìm hiểu và mua các linh kiện của loại súng hơi, sau đó đem về nhà lắp ráp rồi rao bán trên các trang MXH với giá mỗi khẩu súng từ 10-20 triệu đồng. Địa điểm mà Quang chọn làm nơi lắp ráp súng là nhà của người anh rể là Triều Quang Vũ (ngụ xã Phú Xuân, H.Tân Phú).

Trên thực tế có nhiều vụ việc đối tượng trong các băng nhóm tội phạm sử dụng các loại vũ khí, hung khí nguy hiểm nói trên để gây án, trả thù, cướp tài sản, tranh giành địa bàn, chống người thi hành công vụ, gây rối. Nổi đình đám là vụ hơn 50 đối tượng dùng hung khí nguy hiểm để tranh giành, chiếm đất xảy ra tại P.Thống Nhất (TP.Biên Hòa) vào cuối tháng 9-2020.

Theo kết quả điều tra của Công an TP.Biên Hòa, ngày 19-9, xuất phát từ mâu thuẫn chuyện tranh chấp khu đất tại P.Thống Nhất với bà Nguyễn Thị Soi nên vợ chồng Mai Thị Hồng (41 tuổi) và Nguyễn Thành Sang (45 tuổi), ngụ TP.Biên Hòa thuê Lâm Thanh Sang (32 tuổi, quê tỉnh Sóc Trăng) đến giữ đất nhưng đã tham gia gây rối và hủy hoại tài sản của người khác.

Theo cơ quan công an, đây là vụ việc nghiêm trọng, chỉ trong thời gian ngắn nhưng các đối tượng cầm đầu đã huy động được hàng chục đối tượng từ nhiều địa phương khác kéo đến sử dụng hung khí nguy hiểm để chuẩn bị hỗn chiến, nhằm tranh giành đất. Nếu lực lượng công an không kịp thời ngăn chặn thì hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. Sau một thời gian điều tra, đến nay cơ quan công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với 44 đối tượng tham gia vụ việc để tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định.

* Nỗ lực ngăn chặn các vụ vi phạm

Theo báo cáo của Công an tỉnh, trong năm 2020, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về mua bán, sử dụng VK, VLN, CCHT trên địa bàn tỉnh tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong đó, chủ yếu là tình trạng các đối tượng tàng trữ, sử dụng công cụ hỗ trợ, vũ khí thô sơ để gây án, trả thù cá nhân hoặc tranh chiếm đất đai.

Một số đối tượng tham gia mua bán công cụ hỗ trợ bị Công an TP.Biên Hòa bắt giữ

Qua công tác đấu tranh, lực lượng công an đã phát hiện, thu giữ nhiều hung khí nguy hiểm, công cụ hỗ trợ và thậm chí là vũ khí quân dụng. Bên cạnh đó, thời gian qua, Công an tỉnh cũng tham mưu cho chính quyền các địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động người dân chủ động giao nộp VK, VLN, CCHT. Kết quả từ đầu năm 2020 đến nay, người dân đã giao nộp 13 súng quân dụng, 500 súng tự chế, hơn 5 ngàn viên đạn các loại, 65 lựu đạn, đầu đạn, bom, mìn; 99 công cụ hỗ trợ và hơn 2 ngàn vũ khí thô sơ.

Theo đánh giá của Công an tỉnh, hiện nay công tác phát hiện, điều tra, xử lý đối với tội phạm sử dụng, mua bán “hàng nóng” gặp rất nhiều khó khăn. Trong đó, khó khăn lớn nhất là việc thu thập thông tin, tài liệu chứng cứ để xử lý đối tượng theo quy định của pháp luật. Vì việc vận chuyển, giao dịch mua bán được các đối tượng lợi dụng vào hoạt động chuyển phát nhanh. Đặc biệt để tránh bị phát hiện, các đối tượng thường tháo rời, chia nhỏ từng bộ phận của vũ khí, công cụ hỗ trợ rồi thông qua các dịch vụ chuyển phát nhanh của các công ty tư nhân để giao nhận hàng.

Mặt khác, các đối tượng tội phạm sử dụng, mua bán “hàng nóng” liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi hơn. Đặc biệt, các đối tượng tội phạm sử dụng mạng công nghệ cao để hoạt động phạm tội. Trong đó, phần lớn các đối tượng đã lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi trao đổi, giao dịch, mua bán và còn có cả hướng dẫn chế tạo VK, VLN, CCHT.

Bên cạnh đó, qua thực tế cho thấy, một số đồng bào dân tộc thiểu số vẫn duy trì tập quán sử dụng súng tự chế, vũ khí thô sơ để săn bắt động vật nhưng khi phát sinh mâu thuẫn lại dùng các vũ khí này để giải quyết dẫn đến hành vi phạm tội. Theo Công an tỉnh, hiện nay môi trường xã hội, nhất là giới trẻ, đang chịu tác động rất lớn từ những phim ảnh bạo lực, nội dung kích động từ các trạng MXH làm ảnh hưởng đến hành vi của một bộ phận người dân. Trong khi đó, việc mua bán vũ khí, hung khí nguy hiểm trên MXH tràn lan cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng mua bán, sử dụng VK, VLN, CCHT diễn biến phức tạp.

Trần Danh