Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đón đầu cơ hội từ EVFTA

Doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa chiếm 97% tổng số DN Việt Nam, do đó, cần có những chính sách hỗ trợ thiết thực giúp DN có thể tận dụng tốt cơ hội từ EVFTA.

EVFTA là cơ hội vàng để doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tăng tốc xuất khẩu. Trong ảnh: Sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu tại Công ty TNHH Chiếc Lá Xanh (Khu công nghiệp Hố Nai, H.Trảng Bom). Ảnh:V. Gia

Hội nghị trực tuyến toàn quốc có sự tham gia của tất cả các tỉnh, thành cùng hơn 1.500 DN vừa được Bộ Công thương tổ chức ngày 5-6 vừa qua nhằm tìm ra các giải pháp gấp rút khi EVFTA có hiệu lực.

* Cơ hội vàng cho các DN nhỏ và vừa

Thị trường EU là thị trường lớn thứ 2 thế giới sau Mỹ nếu tính về quy mô kinh tế, nhưng EVFTA lại là thị trường lớn nhất mà Việt Nam đã ký kết hiệp định thương mại tự do, lớn hơn cả CPTPP và có những quy định rất phù hợp cho cộng đồng DN Việt Nam.

Theo Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh, trách nhiệm của ngành Công thương, các địa phương là phải cung cấp đa dạng các thông tin liên quan sát thực tới sự quan tâm và lợi ích của DN về hiệp định. Đặc biệt là những giải pháp hỗ trợ DN nhỏ và vừa tận dụng được tối đa cơ hội cũng như giảm thiểu thách thức gặp phải trong quá trình thực thi EVFTA. Nghiên cứu, đánh giá cụ thể về cơ hội tiếp cận thị trường EU nói chung và thị trường từng nước thành viên nói riêng đối với những ngành, mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế hoặc tiềm năng, đề ra những chiến lược, giải pháp cụ thể, giúp DN gia tăng xuất khẩu.

Thực tế, thị trường EU và Việt Nam có đặc điểm bổ trợ lẫn nhau về lợi thế và nhu cầu nhập khẩu, ít mặt hàng mang lại tính cạnh tranh, đối đầu. “Chúng tôi đánh giá, đây là lợi thế đối với hàng hóa xuất khẩu của các DN Việt Nam so với hàng hóa xuất khẩu của các nước khác, đặc biệt là các nước châu Á vào thị trường EU. Khi EVFTA có hiệu lực và đi vào thực thi, lợi thế này càng được phát huy” - ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam khẳng định.

Mặc dù có nhiều lợi thế vì EU sẽ giảm, bỏ hầu hết các loại thuế khi hàng Việt Nam xuất khẩu vào, tuy nhiên, DN Việt đa phần năng lực hạn chế; quy trình sản xuất chưa đạt chuẩn EU; chưa khai thác hiệu quả tài sản sở hữu trí tuệ, thương hiệu; thiếu nhân lực có ngoại ngữ và kỹ năng đàm phán xúc tiến thương mại chuyên nghiệp. “Việc DN Việt Nam cần làm ngay là đầu tư nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm hàng hóa nhằm củng cố tính cạnh tranh của sản phẩm tại thị trường EU” - ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) khuyến cáo.

* Hỗ trợ DN tận dụng cơ hội, lợi thế

Ngoài vấn đề về năng lực, rào cản thương mại của khối cũng như của từng nước trong EU, khó khăn mà DN nhỏ và vừa phải đối mặt là thiếu thông tin thị trường cũng như những thông tin các quy định của EU về hàng hóa nhập khẩu vào thị trường này. Hiệp hội DN nhỏ và vừa kiến nghị, Chính phủ cần đẩy nhanh hơn nữa tiến trình cải cách các thủ tục hành chính, cùng với đó là chỉ đạo rà soát, hoàn thiện thể chế, chính sách. Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung, kịp thời thông qua một số đạo luật quan trọng như Luật Đầu tư, Luật DN, Luật Bảo vệ môi trường, Bộ luật Lao động và một số luật về thuế để phù hợp với các quy định của EVFTA, để các DN có cơ sở pháp lý, thực thi một cách hiệu quả Hiệp định EVFTA.

Đồng thời, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan thông qua các phương tiện truyền thông, tích cực và tăng cường triển khai tuyên truyền về nội dung của hiệp định và hướng dẫn thực hiện các nội dung cam kết, các quy định nêu trong EVFTA thông qua các khóa tập huấn về EVFTA để nâng cao hiểu biết, nhận thức cho các DN, giúp họ thực thi hiệp định hiệu quả.

Đối với Đồng Nai, thời gian qua đã triển khai nhiều giải pháp để tuyên truyền, phổ biến cộng đồng DN, hướng dẫn DN nghiên cứu, tiếp cận thị trường châu Âu. Trong quý I và quý II-2020, Sở Công thương đã tăng cường triển khai nội dung các hiệp định thương mại tự do, trong đó có EVFTA thông qua Cổng thông tin điện tử của Sở. Sắp tới, sẽ có các chương trình tập huấn được tổ chức nhằm giúp các DN hiểu rõ những cam kết của Việt Nam và EU trong EVFTA để tận dụng cơ hội một cách tốt nhất. Sở cũng phối hợp với Cục Công tác phía Nam (Bộ Công thương) tổ chức lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hội nhập quốc tế kết hợp với triển khai EVFTA đến đội ngũ cán bộ, công chức và DN vào quý
III-2020.

Tuy nhiên, theo Phó giám đốc Sở Công thương Lê Văn Lộc, ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước, yếu tố quyết định vẫn là nỗ lực phấn đấu của bản thân mỗi DN bởi EU là thị trường tiềm năng nhưng cũng đầy thách thức cạnh tranh khi EVFTA chính thức có hiệu lực.

Văn Gia