QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Ở PHƯỜNG LONG BÌNH
Bài 2 : Ì xèo mua, bán đất và xây nhà trái phép

Theo thống kê, hiện phường Long Bình có đến 3 khu vực "nóng" buộc phải di dời, giải tỏa trong thời gian tới. Đó là KP1 có 250 hộ nằm trong khu đất của quân đội (nơi đây đã có quyết định cấp đất của UBND tỉnh); KP6 thuộc Công ty 28 (Bộ Quốc phòng), có trên 200 hộ dân mua, bán và xây dựng nhà trái phép; KP8 thuộc dự án AMATA có 1.700 hộ dân. Thực tế, đây là hậu quả của việc quản lý lỏng lẻo của chính quyền phường Long Bình trong nhiều năm về trước. Lẽ ra, "bài học" này phải được UBND phường rút kinh nghiệm để ngăn chặn có hiệu quả việc mua, bán, sang nhượng đất đai, cũng như xây dựng nhà trái phép. Đằng này, cho đến nay, tình trạng kể trên vẫn còn diễn ra công khai...

Theo thống kê, hiện phường Long Bình có đến 3 khu vực "nóng" buộc phải di dời, giải tỏa trong thời gian tới. Đó là KP1 có 250 hộ nằm trong khu đất của quân đội (nơi đây đã có quyết định cấp đất của UBND tỉnh); KP6 thuộc Công ty 28 (Bộ Quốc phòng), có trên 200 hộ dân mua, bán và xây dựng nhà trái phép; KP8 thuộc dự án AMATA có 1.700 hộ dân. Thực tế, đây là hậu quả của việc quản lý lỏng lẻo của chính quyền phường Long Bình trong nhiều năm về trước. Lẽ ra, "bài học" này phải được UBND phường rút kinh nghiệm để ngăn chặn có hiệu quả việc mua, bán, sang nhượng đất đai, cũng như xây dựng nhà trái phép. Đằng này, cho đến nay, tình trạng kể trên vẫn còn diễn ra công khai...

* Từ chuyện "sốt đất"...

Khi nghe hỏi đất ở phường Long Bình chỗ nào mua được, rất nhanh nhẹn, một "thổ địa" đã dẫn chúng tôi vào gần tới khu vực xóm trại bò ở KP5. Tại đây, một lô đất 10m x 40m được treo bảng "bán" thông qua một người tên H. có số điện thoại 0913.179... Chúng tôi liền liên hệ với số điện thoại này và được ông H. ở đầu máy bên kia ra giá 360 triệu đồng. Ông H. còn cam đoan, nếu chúng tôi mua khu đất đó coi như lời chắc. Bởi hiện đất ở phường Long Bình đang "sốt" từng ngày (!). Hơn nữa, ông là một trong những "đại gia" về đất nên rất rành giá cả, cũng như chỗ nào nên mua, chỗ nào không (vì dính dự án).

Dù bị lập biên bản xây dựng nhà trái phép nhưng nhà lầu 3 tấm của ông Ánh vẫn được hoàn chỉnh.

Đúng như những gì ông H. nói, khi chúng tôi liên hệ với ông K. - chủ nhà ở phía đối diện lô đất, thì người này cho biết, đất ở KP5 đang "nóng" lên từng ngày bởi có khá nhiều người tìm mua. Ông  K. cũng khẳng định, nếu chúng tôi chịu mua, ông ta sẽ chỉ cho đường đi nước bước về khoản làm thủ tục viết hợp đồng sang nhượng bằng tay, nhưng có chữ ký của... trưởng hoặc phó khu phố. Để chứng minh cho điều mình nói là đúng, ông K. liền chỉ cho chúng tôi xem một căn nhà nằm chệch về phía phải nhà ông và cho biết diện tích đất một chiều 5 mét, một chiều 38 mét được mua với giá 220 triệu đồng. Khi chúng tôi đến đây, căn nhà đang được cấp tập xây dựng. Không gặp được chủ nhà này, nhưng theo lời ông K. thì, để được "hợp thức hóa" nơi ở, người mua miếng đất đó đã phải chung một khoản tiền để "chạy" - chỉ với một yêu cầu là chính quyền địa phương làm lơ khi gia chủ tiến hành xây nhà. Như lời ông K. thì sau đó, người này sẽ làm đơn ra phường xin tạm trú; tiếp đến sẽ làm đơn xin được cấp số nhà tạm... Ngay ngày hôm sau chúng tôi trở lại nơi hôm qua đã đến, liên hệ với bà Ng. có nhà cạnh khu đất 10m x 40m mà ông H. rao bán thì được biết giá đã tăng lên trên 400 triệu đồng. Khi nghe nói là chúng tôi đã liên hệ qua điện thoại với ông H., bà Ng. nói dứt khoát: "Đó là chuyện của ông H. Nhưng xin được nói cho các ông rõ, nếu ông H. bán theo giá đó thì các ông khó làm nhà và khó "an cư" được!".

.... Đến việc xây nhà không phép

Chúng tôi ghé vào nhà của ông H. cũng ở gần trại bò KP5. Ông H. là chủ nhà lầu 3 tấm mới xây từ trước Tết. Nếu nhìn tổng thể khu vực thì đây là căn nhà cao nhất và bề thế nhất. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề xây nhà ở phường Long Bình, ông H. cho biết hầu như ở  KP5 không nhà nào có giấy phép xây dựng, kể cả nhà xây để ở hoặc nhà cho thuê. Thực ra, đã có nhiều nhà khi đang xây bị chính quyền địa phương đến lập biên bản, có khi bị thu giữ vật liệu. Thế nhưng, đó chỉ là những trường hợp không biết "đường đi" nên làm liều. Còn riêng ông, dù có bị Tổ trật tự đô thị (TTĐT) phường  đến lập biên bản vi phạm hành chính vì xây dựng nhà không phép thì đó chỉ là... hình thức để người dân khỏi nghi ngờ. Bởi cuối cùng, nhà lầu này vẫn đường hoàng hoàn thành trước sự thán phục của dân cư xung quanh. Khi chúng tôi gặp ông H. thì ngay cạnh nhà ông có một người từ TX. Long Khánh xuống xây nhà trọ, dự kiến 6 phòng. Ông chủ này cũng đang nhờ ông H. "vẽ đường" để dự án được hoàn chỉnh mà không bị chính quyền địa phương dòm ngó. 

Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh, thời gian qua, phần lớn số hộ có tranh chấp đất đai hoặc khiếu nại tố cáo về nhà đất, ít nhiều đều nằm trong tình trạng "lỡ mua" hoặc "lỡ xây". Ở đây có thể thấy rõ, nếu như chính quyền địa phương cương quyết hơn trong việc ngăn chặn lấn chiếm đất đai, hoặc xử lý dứt điểm các trường hợp mua bán đất đai, xây cất nhà trái phép thì chắc hẳn dân cư ở phường Long Bình không dám vi phạm những quy định về Luật Đất đai. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng khiếu nại tố cáo kéo dài, phức tạp mà ngay cả UBND tỉnh thời gian qua cũng phải mất rất nhiều công sức để giải quyết.

Khi nghe chúng tôi hỏi về khu đất dự kiến mua để xây biệt thự, ông H. khẳng định là không khó. Cách thức ông H. "chỉ" cho chúng tôi trong việc tiến hành làm nhà là cứ đến gặp ông Nguyễn Sĩ Hồng, cán bộ thuộc Tổ TTĐT phường Long Bình. Thông qua ông Hồng, mọi việc sẽ ổn thỏa. Đối với những nhà cấp 4, có khi Tổ TTĐT chỉ nhắc nhở hoặc làm lơ, nhưng nếu làm nhà to thì chắc chắn lực lượng này sẽ xuống làm biên bản rồi... để đó như trường hợp của chính ông H. Dĩ nhiên, muốn chuyện xây nhà được êm xuôi thì chúng tôi phải biết điều khi "nhờ vả" ông Hồng...

Đề cập về tình trạng mua bán đất đai và xây dựng nhà trái phép diễn ra khá phổ biến, Chủ tịch UBND phường Long Bình Tống Thanh Đa cho rằng, việc quản lý của chính quyền địa phương là quá nhiêu khê. Bởi cho đến nay, toàn phường không được quy hoạch chi tiết. Thêm vào đó, ranh mốc các cơ quan, đơn vị không rõ ràng nên việc lãnh đạo, chỉ đạo của địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Về những vấn đề liên quan đến đất đai ở KP5, ông Đa cho biết trên diện tích của KP này có hàng ngàn hécta đất trước đây là trại gà do ông Khoát mua lại của những hộ dân hợp đồng với Lâm trường Biên Hòa để trồng rừng. Tuy nhiên sau đó, việc nuôi gà thất bại nên ông Khoát đã xẻ ra để bán. Cho đến nay, toàn bộ số diện tích trước đây là trại gà của ông Khoát đã được phân lô, sang bán qua tay nhiều người. Riêng về việc ông Nguyễn Sĩ Hồng mà số hộ dân xây nhà trái phép có nêu, ông Đa thừa nhận, trước đây ông Hồng đã một lần bị kỷ luật phải nghỉ việc một tháng vì dính líu đến tiêu cực. Nhưng sau này, do công việc cấp bách nên UBND phường đã đưa ông Hồng đã trở lại làm việc. Một trong những vấn đề mà ông Đa khẳng định, là trên địa bàn chưa có trường hợp nào xây dựng nhà kiên cố một hoặc hai tầng...

Tạ Nguyên