Cần phương án điều hành thị trường xăng dầu ổn định

Thời gian qua, tình hình kinh doanh xăng dầu là vấn đề nóng. Nhiều doanh nghiệp (DN), thương nhân phân phối, kinh doanh xăng dầu kiến nghị cần có phương án để đảm bảo hoạt động ổn định.

Thời gian qua, tình hình kinh doanh xăng dầu là vấn đề nóng. Nhiều doanh nghiệp (DN), thương nhân phân phối, kinh doanh xăng dầu kiến nghị cần có phương án để đảm bảo hoạt động ổn định.

Hoạt động kinh doanh xăng dầu tại một cửa hàng bán lẻ xăng dầu ở TP.Biên Hòa. Ảnh: Hải Hà

Bộ Công thương đang lấy ý kiến rộng rãi các DN (đầu mối, phân phối, bán lẻ), các bộ, ngành, địa phương có liên quan đến điều hành thị trường xăng dầu để đóng góp cho dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

* Nhiều “tâm tư” từ các DN xăng dầu

Vừa qua, nhiều DN xăng dầu đã kiến nghị cần sửa đổi các quy định về công thức tính giá cơ sở, mức chiết khấu... để đảm bảo tính công bằng, sớm chấm dứt tình trạng phập phồng, thiếu ổn định, thua lỗ kéo dài của hoạt động kinh doanh xăng dầu trong suốt hơn 1 năm qua.

Theo Công ty CP Xăng dầu Tín Nghĩa, thời gian qua, mặc dù Chính phủ cùng các bộ, ngành liên quan đã có nhiều biện pháp để đảm bảo nguồn cung xăng dầu, tuy nhiên đến nay mức chiết khấu của các thương nhân đầu mối dành cho các thương nhân phân phối và đại lý bán lẻ xăng dầu vẫn còn rất thấp.

Chỉ tính riêng trong tháng 1-2023, công ty chấp nhận chịu lỗ khoảng 12-15 tỷ đồng để đảm bảo hoạt động xuyên suốt dù chi phí chiết khấu tại kho thấp, chỉ khoảng 100-250 đồng/lít và nguồn cung cũng hạn chế, nhất là mặt hàng xăng. Trong khi chi phí kinh doanh bình quân từ 800-1.000 đồng/lít xăng, dầu. Nếu tình trạng này kéo dài, công ty sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn trong đảm bảo hiệu quả kinh doanh, đời sống người lao động của công ty và hoạt động cung ứng xăng dầu cho người dân thời gian tới.

Giám đốc Công ty CP Xăng dầu Tín Nghĩa Trần Thanh Tùng chia sẻ, công ty kiến nghị các cơ quan quản lý cần tiếp tục có những biện pháp phù hợp nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện tháo gỡ những khó khăn cho các DN kinh doanh xăng dầu, trong đó có công ty. Cụ thể, về mức chiết khấu, cần điều chỉnh các yếu tố cấu thành giá bán lẻ trong giá cơ sở nhằm đảm bảo mức chiết khấu tối thiểu dành cho đại lý bán lẻ xăng dầu, kiến nghị từ 5-7% trên giá bán lẻ xăng dầu để đảm bảo chi phí kinh doanh của DN.

Tương tự, Tổng giám đốc Công ty CP Thương mại dầu khí Đồng Nai Văn Tấn Phụng cho biết, công ty đã gửi văn bản góp ý, kiến nghị về sửa đổi các Nghị định 83 và Nghị định 95 trong kinh doanh xăng dầu đến các bộ, sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan. Trong đó, vấn đề điều hành và cơ chế điều hành thị trường xăng dầu cần phải tính toán khoa học, cần nhìn thấy được những ràng buộc từ hệ thống “nhập khẩu - thương nhân phân phối - bán lẻ”. Từng phân khúc trong hệ thống hoạt động trên nguyên tắc là một DN nên các chi phí phải được tính đúng, tính đủ cho quá trình hoạt động thì DN mới tồn tại và phát triển bền vững.

* Cần xây dựng cách thức, lộ trình phù hợp

Sau khi tham khảo các DN và một số chuyên gia, đầu tháng 2-2023, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã góp ý vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 95 và Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu.

VCCI đề nghị, cần thúc đẩy tính cạnh tranh của thị trường bằng nhiều biện pháp như: cho phép mở các cây xăng gần nhau, cho phép các cây xăng nhập hàng từ nhiều nguồn, hạ rào cản gia nhập thị trường xăng, dầu và điều tra hành vi thỏa thuận hạn chế cạnh tranh khi có dấu hiệu… Đồng thời, VCCI cũng đề nghị, cần xác định thời điểm và lộ trình thay đổi phương thức quản lý giá xăng dầu theo hướng thị trường ngay trong tờ trình xây dựng nghị định sửa đổi lần này.

Về chiết khấu tối thiểu trong bán lẻ xăng dầu, VCCI đề nghị, trong trường hợp Nhà nước không can thiệp vào giá, để cung cầu thị trường quyết định giá, thì không quy định mức chiết khấu bán lẻ tối thiểu. Còn nếu Nhà nước tiếp tục can thiệp vào giá bán lẻ thì cần đồng thời điều hành chiết khấu tối thiểu (hoặc giá bán buôn tối đa) để bảo đảm đồng bộ cơ chế quản lý.

Nhiều DN cũng kiến nghị, cần linh hoạt về thời gian điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong những thời điểm có biến động giá với biên độ cao nhằm tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn cung xăng dầu và hiệu quả kinh doanh của các DN xăng dầu.

Theo ông Văn Tấn Phụng, thời gian công bố điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu nên là 15 ngày/lần thay vì 7 ngày/lần như dự thảo tờ trình của Bộ Công thương vì thời gian 7 ngày/lần thì quá ngắn nên DN dễ gặp bất lợi trong kế hoạch kinh doanh, khó đoán được biên độ dao động, giá để cân đối số lượng hàng hóa nhập vào.

Đại diện Hiệp hội Dầu khí Đồng Nai Châu Minh Nguyện cho rằng, vấn đề cần quan tâm hiện nay trong cơ chế điều hành thị trường xăng dầu là làm sao để những DN xăng dầu từ các thương nhân nhập khẩu đến các DN bán lẻ có lợi nhuận, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên trong quá trình hoạt động thì hệ thống từ nhập khẩu, phân phối đến bán lẻ xăng dầu sẽ trở nên ổn định.

Hải Quân