Phân loại rác tại nguồn: Cần sự vào cuộc đồng bộ

Phân loại rác tại nguồn (PLRTN) là nhiệm vụ thường xuyên của cả hệ thống chính trị; hoạt động này phải được phổ biến đến đảng viên trong toàn Đảng bộ tỉnh và tuyên truyền rộng rãi trong quần chúng nhân dân; cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc và hiệu quả… Đây là các nội dung trong chỉ thị mới ban hành của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Hoạt động phân loại rác tại nguồn nhân sự kiện ngày Môi trường thế giới tại Đồng Nai. Ảnh: Hoàng Lộc

Việc này vừa giảm gánh nặng xử lý vừa thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, cải thiện môi trường sống và hình thành nếp sống văn minh.

Nhiệm vụ thường xuyên của toàn hệ thống chính trị

Đầu tháng 12-2025, đồng chí Tôn Ngọc Hạnh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy ký ban hành Chỉ thị 02/CT-TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường công tác lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với việc thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau khi được phân loại trên địa bàn tỉnh. Đây là bước tiếp nối và nâng tầm Chỉ thị 54-CT/TU ban hành năm 2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, trong bối cảnh lượng rác thải phát sinh ngày càng tăng và yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng cấp bách.

Theo đánh giá của Tỉnh ủy, sau 4 năm triển khai Chỉ thị 54, nhiều kết quả tích cực đã được ghi nhận. Đó là 44% hộ dân (tỉnh Đồng Nai cũ) đã PLRTN; mỗi ngày có khoảng 221 tấn chất thải được phân loại và xử lý tại chỗ thông qua tái chế, tái sử dụng hoặc ủ phân hữu cơ. Việc đầu tư, cải tạo trạm trung chuyển, phương tiện thu gom và tăng cường giám sát xử lý rác cũng được cải thiện, giúp giảm đáng kể chi phí vận chuyển và xử lý cho ngân sách.

Mặc dù vậy, hạ tầng phục vụ phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý rác vẫn thiếu đồng bộ, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa và khu vực biên giới ở phía Bắc tỉnh. Cũng tại khu vực này, còn hình thành bãi rác tạm ảnh hưởng đến môi trường và mỹ quan; ý thức phân loại rác của người dân và một số tổ chức chưa cao; công tác kiểm tra, giám sát còn hạn chế.

Để triển khai đồng bộ và hiệu quả trên phạm vi toàn tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 02 nói trên và yêu cầu phổ biến đến toàn bộ đảng viên và tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân để tạo chuyển biến đồng bộ, hướng đến môi trường sống xanh - sạch - bền vững.

Chỉ thị tập trung thực hiện 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nhấn mạnh: tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền; đưa PLRTN và chống rác thải nhựa thành nhiệm vụ thường xuyên của toàn hệ thống chính trị; chuẩn hóa phương tiện thu gom và vận chuyển; mở rộng mạng lưới thu gom đến tận vùng sâu, vùng xa, đầu tư công nghệ xử lý hiện đại như đốt rác phát điện; cùng với đó là áp dụng chế tài đối với hộ gia đình và tổ chức không thực hiện phân loại rác; tăng cường tuyên truyền, nhân rộng mô hình phân loại, tái chế rác thải tại cộng đồng.

Trước đó, cuối tháng 11-2025, UBND tỉnh ban hành Công văn 10614/UBND-KTN về việc triển khai trên phạm vi toàn tỉnh mô hình dân vận khéo Phân loại chất thải rắn có khả năng tái chế, tái sử dụng. Kế hoạch giao Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh chủ trì phối hợp Tỉnh đoàn hướng dẫn, vận động hội viên, đoàn viên và người dân tham gia; đồng thời đề xuất các nội dung truyền thông phù hợp. Các sở, ngành, đoàn thể tiếp tục vận động cán bộ, công chức, đoàn viên, hội viên gương mẫu tham gia và chuyển giao chất thải tái chế về các nhóm dân vận khéo. UBND cấp xã chịu trách nhiệm tuyên truyền, vận động các hộ dân đăng ký thực hiện.

Để mỗi người dân đều biết, thực hiện

Trước thời điểm Tỉnh ủy, UBND tỉnh có các chỉ đạo trên, trong tháng 10 và 11-2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hơn 12 lớp tập huấn về PLRTN và kỹ năng truyền thông bảo vệ môi trường cho lực lượng tuyên truyền viên của 95 xã, phường; giáo viên trường THPT và trung tâm giáo dục thường xuyên. Các lớp tập huấn nhằm nâng cao kỹ năng truyền thông, bồi dưỡng nghiệp vụ về phân loại, lưu chứa rác thải và hướng dẫn xử lý hành vi không thực hiện PLRTN theo quy định.

Hiện trung bình mỗi ngày, toàn tỉnh phát sinh khoảng 2.677 tấn chất thải rắn sinh hoạt. Trong đó, khoảng 79% được thu gom xử lý theo quy định; phần còn lại chưa được thu gom và xử lý theo đúng quy định.

Tại Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ sau 5 tháng hợp nhất tỉnh diễn ra cuối tháng 11-2025, đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Hoạt động PLRTN thời gian qua đã giúp giảm lượng lớn rác phải vận chuyển về các khu xử lý, qua đó tiết kiệm chi phí ngân sách. Công tác rà soát, nâng cấp trạm trung chuyển, điểm tiếp rác cũng được triển khai theo lộ trình; các đơn vị thu gom đã đầu tư mới, cải tạo phương tiện để đáp ứng quy định; việc kiểm tra, giám sát hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý rác được tăng cường nhằm kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm.

Cũng theo đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, những kết quả này góp phần nâng cao nhận thức của người dân và tổ chức; từng bước hình thành thói quen phân loại rác, giảm áp lực lên hệ thống xử lý và tạo niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng trong công tác bảo vệ môi trường.

Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục quản lý chặt công tác thu gom, xử lý chất thải, hạn chế ảnh hưởng đến đời sống người dân; đồng thời chủ động làm việc với các địa phương và đơn vị liên quan để điều phối khối lượng rác về các khu xử lý hợp lý; hướng dẫn UBND cấp xã triển khai mô hình tái chế, tái sử dụng sau phân loại nhằm giảm khối lượng rác phải xử lý. Sở cũng sẽ tham mưu UBND tỉnh phương án xử lý các bãi rác tạm ở khu vực phía Bắc tỉnh, ban hành Quy định quản lý chất thải rắn sinh hoạt thống nhất toàn tỉnh.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trần Trọng Toàn chia sẻ: Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt tỷ lệ 97% rác thải đô thị và 90% rác thải nông thôn được thu gom, xử lý theo tiêu chuẩn. Một trong những giải pháp then chốt là tăng cường PLRTN để tái chế, tái sử dụng. Qua đó, giảm áp lực phải thu gom, xử lý, chôn lấp ra môi trường.

Hoàng Lộc