Kiểm soát thuế từ hoạt động giao dịch thương mại điện tử

Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) đang phát triển đa dạng với nhiều hình thức. Bên cạnh những hiệu quả kinh tế tích cực, hoạt động TMĐT cũng đang phát sinh rủi ro, tiềm ẩn, trong đó có nguy cơ thất thu ngân sách nhà nước.

Mua sắm trực tuyến đang được người tiêu dùng chọn lựa phổ biến nhất hiện nay. Ảnh: N.Liên

Theo quy định của pháp luật thuế hiện hành, cá nhân kinh doanh không phân biệt kinh doanh theo hình thức truyền thống hay kinh doanh TMĐT, live stream bán hàng trên nền tảng mạng xã hội, đều thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, nếu phát sinh doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.

Tổng kiểm soát hoạt động thương mại diện tử

Theo thống kê từ Tổng cục Thuế, trong 6 tháng đầu năm 2024, cơ quan thuế đã rà soát gần 43 ngàn doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh TMĐT kê khai, nộp thuế với tổng số tiền gần 10 ngàn tỷ đồng, tăng trên 53% so với cùng kỳ năm 2023.

Tại Đồng Nai, đến hết tháng 7-2024, tổng thu ngân sách đối với hoạt động TMĐT trên địa bàn tỉnh đạt trên 25 tỷ đồng. Trong đó, thu từ doanh nghiệp 24,5 tỷ đồng, thu từ các cá nhân gần 1 tỷ đồng.

Trưởng phòng Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế Đồng Nai) Trần Quảng Ninh cho biết, hoạt động kinh doanh bán hàng live stream trên các nền tảng xã hội hiện nay được thực hiện hoàn toàn trên môi trường mạng, không phụ thuộc vào địa bàn quản lý hành chính. Các chủ thể có giao dịch TMĐT dễ dàng thay đổi, che giấu hoặc xóa dữ liệu giao dịch, do đó cơ quan thuế khó xác định chính xác người nộp thuế, doanh thu phát sinh, khó nắm bắt được quy mô hoạt động kinh doanh cũng như quá trình giao dịch bán hàng.

Ngoài ra, người nộp thuế có thể mở nhiều tài khoản tại nhiều ngân hàng khác nhau trên toàn quốc, giao dịch trên tài khoản phục vụ cho cả kinh doanh và nhu cầu cá nhân, gia đình khiến cho việc phối hợp trao đổi thông tin giữa cơ quan ngân hàng và cơ quan thuế gặp nhiều khó khăn. Điều này không chỉ gây thất thu thuế, mà còn tạo môi trường cạnh tranh không công bằng cho các loại hình kinh doanh khác và cũng khó kiểm soát được việc buôn bán hàng giả. Hiện cơ quan thuế đang phối hợp với các cơ quan chức năng, ngân hàng, các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh… áp dụng các biện pháp “truy vết” người kinh doanh trực tuyến, live stream bán hàng online để quản lý thu thuế.

Thực hiện nghiêm các quy định về thuế

Theo thống kê của ngành thuế, hiện nhiều tổ chức, cá nhân có doanh thu hàng năm ngày càng lớn. Các khoản thu nhập này đều được chuyển cho người thụ hưởng thông qua tài khoản mở tại các ngân hàng thương mại Việt Nam nhưng chỉ có một số ít doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện kê khai nộp thuế, số còn lại có phát sinh thu nhập đều chưa thực hiện, hoặc thực hiện chưa đầy đủ việc kê khai nộp thuế dẫn đến thất thoát cho ngân sách nhà nước.

Để đảm bảo công bằng, chống thất thu ngân sách nhà nước, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng về nghĩa vụ thuế và hạn chế thấp nhất rủi ro, Phó cục trưởng Cục Thuế Đồng Nai Nguyễn Văn Viện nhấn mạnh, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh khi có phát sinh hoạt động kinh doanh TMĐT phải thực hiện kê khai và nộp thuế tại cơ quan thuế kịp thời, đúng quy định. Hiện nay, pháp luật quy định rất rõ về những nhóm đối tượng là doanh nghiệp, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT đăng ký thuế. Vì thế, người nộp thuế phải tìm hiểu thông tin, thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế theo quy định.

Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC ngày 1-9-2021 của Bộ Tài chính, cá nhân kinh doanh TMĐT nếu thuộc trường hợp có tổng doanh thu kinh doanh từ 100 triệu đồng/năm trở xuống và cá nhân không có địa điểm kinh doanh cố định thì được miễn nộp thuế môn bài. Trường hợp cá nhân kinh doanh TMĐT có tổng doanh thu kinh doanh từ 100 triệu đồng/năm trở lên và xác định được địa điểm kinh doanh cố định thì phải nộp thuế môn bài. Các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT không đăng ký thuế, không khai thuế hoặc kê khai thuế không đầy đủ, trung thực, chính xác theo quy định Luật Quản lý thuế thì tùy mức độ khai sai, khai thiếu, trốn thuế... sẽ bị xử phạt theo quy định. Nếu có dấu hiệu hình sự, cơ quan thuế sẽ phối hợp với cơ quan công an tiến hành điều tra làm rõ và xử lý theo quy định pháp luật.

Ngọc Liên