Sẽ thưởng tiền cho người dân bị thu hồi đất

Theo quy định của pháp luật về đất đai, người bị Nhà nước thu hồi đất ngoài việc được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC), còn được thưởng tiền nếu bàn giao mặt bằng trước thời hạn.

Lãnh đạo phường Tam Phước (thành phố Biên Hòa) ghi nhận ý kiến người dân bị thu hồi đất làm Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Ảnh minh họa: H.LỘC

Đây là chính sách nhằm bảo đảm quyền lợi tối đa và tạo sự đồng thuận cao của người sử dụng đất, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án thu hồi đất.

Thu hồi đất nông nghiệp, có thể được bồi thường đất ở

Luật Đất đai năm 2024 có nhiều điểm mới có lợi cho người sử dụng đất khi bị Nhà nước thu hồi đất. Một trong số đó là đã bỏ khung giá đất do Chính phủ ban hành 5 năm/lần. Khi đó, bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành hàng năm sẽ tiệm cận với giá đất thị trường dẫn đến mức đền bù được nâng lên.

Điểm mới nữa là người dân bị thu hồi đất nông nghiệp nhưng có thể được bồi thường bằng nhà ở hoặc đất ở. Theo đó, luật quy định hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà đủ điều kiện được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường bằng một trong các hình thức: đất nông nghiệp, tiền, đất có mục đích sử dụng khác với đất thu hồi (đất ở), nhà ở. Điều này phụ thuộc vào nhu cầu của người bị thu hồi đất và điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở của địa phương.

Thời gian tới, Đồng Nai sẽ thực hiện bồi thường, hỗ trợ, TĐC theo quy định mới. Đối với các trường hợp đã có quyết định thu hồi đất trước ngày 1-8-2024 nhưng chưa có quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC cũng áp dụng quy định mới theo điều khoản chuyển tiếp.

Quy định nhận được sự đồng tình cao của người dân đó là Nhà nước chỉ được thu hồi đất khi đã có nhà ở TĐC. Theo đó, luật quy định việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC và bố trí TĐC phải hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất. Quy định cũ chỉ cần hoàn thành xây dựng nhà ở/cơ sở hạ tầng của khu TĐC là được ra quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC.

Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2024 cũng có quy định mở cho địa phương là trường hợp trong hộ gia đình có nhiều thế hệ hoặc có nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở bị thu hồi, nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định thì được xem xét hỗ trợ giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở cho các hộ gia đình còn thiếu.

Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Đặng Minh Đức cho rằng, Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định số 88/2024/NĐ-CP ngày 15-7-2024 về bồi thường, hỗ trợ, TĐC có nhiều điểm mới, đảm bảo quyền lợi của người bị thu hồi đất, cũng như tháo gỡ các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án. Trên cơ sở quy định của pháp luật, Sở Tài nguyên và môi trường đã xây dựng Dự thảo Quy định về bồi thường, hỗ trợ, TĐC áp dụng trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Quy định này đã được lấy ý kiến cộng đồng và đang hoàn tất các thủ tục để ký ban hành. 

Thưởng tiền cho người bàn giao mặt bằng trước thời hạn

Tại Dự thảo Quy định về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, ngoài các quyền lợi theo luật định là: được bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng hoặc nhà ở; bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất; bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi…; được hỗ trợ ổn định đời sống; hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề…, tỉnh còn có cơ chế thưởng cho người có đất thu hồi mà bàn giao mặt bằng trước thời hạn.

Theo đó, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bàn giao mặt bằng trước thời hạn theo quy định thì ngoài các quyền lợi nói trên, còn được thưởng tiền. Mức thưởng thấp nhất là 1 triệu đồng và cao nhất 12 triệu đồng/trường hợp. Trường hợp người có đất thu hồi phải di chuyển chỗ ở mà tự nguyện bàn giao đất trước thời điểm được giao đất TĐC thì được bố trí vào nhà ở tạm hoặc được hỗ trợ tiền thuê nhà ở tối đa 5 tháng.

Hiện tại, UBND tỉnh đang hoàn thiện các bước cuối để ký ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trước ngày 20-8-2024 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ. Việc triển khai thực hiện Luật đất đai năm 2024, nghị định của Chính phủ và quy định của UBND tỉnh về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất với nhiều điểm mới có lợi cho người dân nói trên được kỳ vọng sẽ tháo gỡ điểm nghẽn trong công tác giải phóng mặt bằng thời gian qua, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội.

Trưởng phòng Đất đai (Sở Tài nguyên và môi trường) Trần Hữu Phước cho rằng, Luật Đất đai năm 2024 có nhiều quy định mới bảo vệ tốt hơn quyền lợi hợp pháp của người bị thu hồi đất, góp phần hạn chế và giải quyết khiếu kiện về đất đai; đa dạng hóa hình thức bồi thường về đất; đồng thời, quy định thêm nhiều khoản hỗ trợ cho người bị thu hồi đất. Luật cũng mở rộng thành phần hội đồng bồi thường, hỗ trợ, TĐC đảm bảo sự khách quan, minh bạch. Quy định cụ thể các bước thực hiện bồi thường, hỗ trợ, TĐC, thu hồi đất đảm bảo nguyên tắc có sự tham gia của người dân ở các giai đoạn.

Hoàng Lộc