Tạo sự công bằng khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu

Từ ngày 1-1-2024, Việt Nam sẽ chính thức áp dụng mức thuế suất 15% đối với các doanh nghiệp (DN), tập đoàn đa quốc gia có tổng doanh thu từ 750 triệu euro trở lên.

Thuế tối thiểu toàn cầu sẽ áp dụng với mọi doanh nghiệp đa quốc gia trên mọi lĩnh vực. Trong ảnh: Người tiêu dùng mua sản phẩm tại Mega Market (TP.Biên Hòa). Ảnh minh họa: N.Liên

Đây là chính sách áp dụng thuế thu nhập DN bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu (thuế tối thiểu toàn cầu) vừa được Quốc hội thông qua. Thuế tối thiểu toàn cầu nhằm tạo môi trường công bằng trong thu hút đầu tư nước ngoài, đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của Việt Nam và các DN đầu tư nước ngoài yên tâm về môi trường pháp lý tại Việt Nam.

* Bảo đảm sự công bằng trong thu hút đầu tư

Theo các chuyên gia kinh tế, thuế tối thiểu toàn cầu thực chất là thuế thu nhập DN bổ sung, đã có khoảng 140 quốc gia đồng thuận với chính sách thuế này. Tại Việt Nam, việc áp dụng các quy định của thuế tối thiểu toàn cầu sẽ giúp cho Việt Nam tạo ra những cơ hội, lợi ích đáng kể như: tăng nguồn thu ngân sách nhà nước; bảo đảm tính công khai, minh bạch trong môi trường hội nhập quốc tế; giảm tình trạng gian lận về thuế như: trốn thuế, tránh thuế, chuyển giá, chuyển lợi nhuận.

Thảo luận tại nghị trường Quốc hội trong buổi lấy ý kiến về thuế tối thiểu toàn cầu ngày 29-11, đại biểu Trần Anh Tuấn (thuộc Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM) đã tán thành với việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Theo đại biểu Trần Anh Tuấn, đây là chính sách thuế mới của Việt Nam, nhằm tạo cơ sở thu hút đầu tư bình đẳng đối với các DN, nhất là DN đầu tư nước ngoài.

Tại kỳ họp Quốc hội vừa qua, phần lớn các đại biểu đều nhất trí cao với việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Bởi, những chính sách thuế này sẽ đảm bảo lợi ích quốc gia, dân tộc. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, khi thuế tối thiểu toàn cầu triển khai, ngành chức năng cần ban hành chính sách khuyến khích hỗ trợ đầu tư mới để đảm bảo công bằng cho tất cả các DN.

Trả lời các cơ quan thông tấn báo chí, Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế quốc dân Hoàng Văn Cường cho rằng, chính sách thuế mới khi đã được thông qua và đưa vào hoạt động cần bảo đảm tất cả cùng làm để đảm bảo tính chắc chắn của luật pháp. Chính phủ cần phải nghiên cứu, thay đổi chính sách ưu đãi đầu tư cho phù hợp với sự thay đổi về chính sách thu thuế. Làm như vậy sẽ phù hợp với sự thay đổi đối với luật thuế bổ sung, thể hiện sự tín nhiệm với các nhà đầu tư, để cho nhà đầu tư thấy rằng khi thực hiện áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, các nhà đầu tư sẽ được hưởng những chính sách ưu đãi khác.

Mức thuế tối thiểu toàn cầu không áp dụng với các tổ chức của chính phủ, quốc tế, phi lợi nhuận; quỹ hưu trí, quỹ đầu tư là công ty mẹ tối cao, tổ chức đầu tư bất động sản là công ty mẹ tối cao; công ty thành viên hoặc các công ty thành viên tại Việt Nam trong cùng một tập đoàn có tổng doanh thu trung bình tại Việt Nam thấp hơn 10 triệu euro, có tổng thu nhập trung bình hoặc lỗ tại Việt Nam thấp hơn 1 triệu euro…

* DN chờ chính sách mới

Theo thống kê của Tổng cục Thuế, Việt Nam hiện có khoảng 122 tập đoàn nước ngoài đang đầu tư với 335 dự án có số vốn đầu tư đăng ký trên 100 triệu USD. Các tập đoàn hoạt động đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo tại các khu kinh tế, khu công nghiệp và đang được hưởng ưu đãi thuế thu nhập DN dưới 15%. Một số DN trong lĩnh vực công nghệ cao như: Samsung, Intel, LG, Bosch, Sharp, Panasonic...

Dự ước khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, Việt Nam sẽ thu về trên 14,6 ngàn tỷ đồng trong năm 2024. Đối với các DN Việt Nam, hiện tại có 6 tập đoàn thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, thời gian tới sẽ bổ sung số thuế thu nhập DN cho Việt Nam dự kiến khoảng 73 tỷ đồng.

Bà Li Shu Ying, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Anctek Việt Nam (tại Khu công nghiệp Giang Điền, H.Trảng Bom), thuộc Tập đoàn Thiết bị điện Ningbo Dechang của Singapore cho biết, về chính sách thuế tối thiểu toàn cầu sẽ được áp dụng, công ty đã nắm thông tin trên các phương tiện truyền thông. Công ty luôn sẵn sàng thực hiện các chính sách thuế mới theo quy định của Việt Nam, đồng thời mong rằng Việt Nam sẽ ngày càng có các giải pháp về thuế vừa có lợi cho quốc gia, vừa bảo đảm thực hiện các quyền lợi và nghĩa vụ của người nộp thuế, đồng thời tạo môi trường đầu tư công bằng cho các DN.

Là một trong những DN có thâm niên hoạt động tại Đồng Nai trong lĩnh vực công nghệ phụ trợ, công nghệ cao, Công ty TNHH Điện tử Tripod (Tripod Việt Nam, Đài Loan) tại Khu công nghiệp Biên Hòa 2 cũng đã chủ động quan tâm đến chính sách thuế sắp áp dụng tại Việt Nam.

Tổng giám đốc Tripod Việt Nam Lữ Chính Minh cho biết, Tripod Việt Nam đang muốn mở rộng sản xuất và cải tạo nhà máy trong thời gian tới. Do đó, Tripod Việt Nam muốn tìm hiểu về những sách thuế mới, trong đó có thuế tối thiểu toàn cầu. Đặc biệt là những chính sách thuế ưu đãi khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu để bảo đảm lợi ích cho nhà đầu tư.

Phó chủ tịch Hội Kế toán tỉnh Đồng Nai Hồ Sỹ Liên chia sẻ, Hội Kế toán tỉnh vừa phối hợp với Cục Thuế Đồng Nai tập huấn, phổ biến những kiến thức cơ bản trong quyết toán thuế thu nhập DN và thuế tối thiểu toàn cầu. Thông qua buổi tập huấn, Hội Kế toán đã giải đáp những thắc mắc của DN liên quan đến các loại thuế kể trên. Theo ông Hồ Sỹ Liên, ngoài tập huấn trực tiếp, hội kế toán hiện đã có trang web, nhóm Zalo để trao đổi nghiệp vụ, nếu các DN có thắc mắc về chính sách thuế có thể đặt câu hỏi, trao đổi để được những giải đáp cụ thể.

Ngọc Liên