Đồng Nai: Vùng đất giàu sản vật

Với đặc điểm tự nhiên đa dạng có rừng, sông, hồ và nhiều vùng chuyên canh trồng trọt, chăn nuôi, Đồng Nai là vùng đất giàu sản vật như: đặc sản vùng núi, vùng đồng bằng cây ăn trái, vùng thủy sản nước ngọt, thủy sản nước lợ…

Đặc sản bưởi Tân Triều (xã Tân Bình, H.Vĩnh Cửu) nổi tiếng xa gần về chất lượng

Đồng Nai cũng không thiếu những đặc sản độc đáo được chế biến từ các sản vật, nông sản thế mạnh địa phương được thị trường biết tiếng về chất lượng ngon, an toàn.

* Đa dạng món ngon từ cây trái

Đồng Nai có thổ nhưỡng màu mỡ, khí hậu thuận lợi là điều kiện để phát triển diện tích cây ăn trái thuộc tốp đầu cả nước. Trong đó, nhiều vùng đất nổi tiếng về các loại trái cây ngon như: chôm chôm, măng cụt, mít tố nữ Long Khánh; dâu An Phước, sầu riêng Long Thành; bưởi Tân Triều…

Một trong số ít sản phẩm trái cây ngon của Đồng Nai đã được cấp chỉ dẫn địa lý là bưởi Tân Triều (H.Vĩnh Cửu) và chôm chôm nhãn, chôm chôm tróc (java) trồng trên vùng đất TP.Long Khánh và H.Xuân Lộc.

 Đặc sản tiêu biểu và ấn tượng nhất của vùng đất Biên Hòa xưa là xứ bưởi Tân Triều nổi tiếng với giống bưởi đường lá cam không đụng hàng. Ngoài trái bưởi tươi, vùng đất này cũng rất đa dạng các món đặc sản độc đáo được chế biến từ loại trái cây này. Trong đó, các món đặc sản gỏi bưởi, gà hấp bưởi, rượu bưởi… từng lọt vào Top 100 món ăn đặc sản và Top 100 đặc sản quà tặng nổi bật của 63 tỉnh, thành Việt Nam của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam.

Theo ông Huỳnh Đức Huệ, chủ Khu du lịch sinh thái làng bưởi Tân Triều Năm Huệ (H.Vĩnh Cửu), bưởi đường lá cam là đặc sản riêng của xứ cù lao Tân Triều vì được trồng trên đất phù sa bồi lắng từ sông Đồng Nai. Trái bưởi ngon, an toàn hái từ nhà vườn được tận dụng hết từ vỏ đến ruột để chế biến ra nhiều món ăn ngon. Vỏ bưởi thì làm trà; cùi bưởi dùng để nấu chè, trà sữa bưởi, nem bưởi, mứt bưởi; tép bưởi làm gỏi bưởi, rượu bưởi… Thực đơn của Khu du lịch sinh thái làng bưởi Tân Triều Năm Huệ hiện có hơn 20 món ngon được chế biến từ trái bưởi để đáp ứng nhu cầu ẩm thực đa dạng của du khách.

Những vùng trái cây ngon trên đất Đồng Nai cũng là điểm hẹn lý tưởng thu hút du khách đến tham quan, thưởng thức trái ngon. Đặc biệt, ẩm thực chế biến từ các loại trái cây rất đa dạng như: gỏi gà măng cụt, gỏi gà chôm chôm, gỏi chôm chôm chiên giòn, bánh sầu riêng, gà nướng sầu riêng, salad trái cây, gỏi bưởi hương sen, bánh chuối, cuốn giòn sốt sầu riêng, mực sốt mít Thái…

Những vùng đặc sản trái cây ngon còn là địa chỉ cung cấp mật ong và những đặc sản chế biến với mật ong được người tiêu dùng gần, xa biết tiếng. Chị Lê Thị Thanh Thúy, chủ Cơ sở Mật ong Trung Nguyên (TP.Long Khánh) kể, từ thời ba mẹ chồng chị đã gắn bó với nghề nuôi ong mật rồi được mấy anh em trong gia đình nối nghiệp. Riêng cơ sở mật ong Trung Nguyên của vợ chồng chị đã có hơn 30 năm trong nghề. Mật ong có nhiều loại nhưng TP.Long Khánh có mật ong hoa chôm chôm thu hút người tiêu dùng vì mùi thơm đặc trưng. Ngoài sản phẩm mật ong nguyên chất, người tiêu dùng có thể mua về sử dụng nhiều sản phẩm mật ong chăm sóc sức khỏe như: chanh đào mật ong, dâu tằm mật ong, gừng mật ong, tỏi mật ong, mật ong ngâm hoa đu đủ đực… Dòng sản phẩm này không chỉ được thị trường trong nước ưa chuộng mà xuất khẩu tốt đi nhiều quốc gia trên thế giới.

* Dồi dào sản vật sông nước

Hồ Trị An với diện tích mặt nước hàng chục ngàn ha, là nguồn thủy sản nước ngọt phong phú, dồi dào. Thực khách không chỉ mê những món đặc sản tôm, cá tươi mà các loại khô cá, chả cá chế biến từ nguồn cá hồ thiên nhiên cũng là những món ngon, độc, lạ khiến khách “ăn là ghiền”.

Ấp Bến Nôm (xã Phú Cường, H.Định Quán) là bến cá đánh bắt và tập trung nhiều hộ, cơ sở làm khô cá kìm và các loại khô khác từ nguồn cá đánh bắt, nuôi trồng trên hồ Trị An. Đây là nghề truyền thống đã tồn tại hàng chục năm qua tại địa phương. Trong đó, khô cá kìm là đặc sản độc đáo, góp phần làm nên dấu ấn riêng của làng nghề này.

Bà Nguyễn Thị Bích Vân chủ cơ sở chế biến khô cá kìm tại ấp Bến Nôm chia sẻ: “Tôi mở quán ăn ở bến Nôm này phục vụ khách ở khắp nơi về thưởng thức các món ngon từ nguồn cá tươi của hồ Trị An. Tôi cũng có hơn chục năm gắn bó với nghề làm khô cá kìm. Tôi sinh sống bằng nghề này nên chăm chút từng chi tiết để làm ra món khô khách ăn một lần là nhớ mãi”. Theo bà Vân, để làm được con khô ngon, phải lấy nguồn cá tươi vừa đánh từ sông lên được đem đi sơ chế ngay, sau đó ướp gia vị và bỏ vào tủ mát qua 1 đêm để con cá thấm gia vị. Con cá sau khi xẻ đôi, ướp thấm gia vị được trải mỏng ra trên tấm lưới phơi qua 1 ngày nắng đẹp sẽ đạt độ thơm, ngon nhất. Vì là khô 1 nắng nên khi ra thành phẩm được bảo quản trong tủ đông để luôn giữ được độ tươi ngon nhất. Cách chế biến món ngon này để thưởng thức cũng rất đơn giản, chỉ cần chiên lên ăn ngay hoặc trộn gỏi…

Vùng sông nước ở Nhơn Trạch, Long Thành lại nổi tiếng với những sản vật nước lợ. Đây là nguồn thủy sản đánh bắt ngoài thiên nhiên cho chất lượng thơm ngon nên luôn được thực khách đánh giá cao. Các loại đặc sản vùng nước lợ ở H.Nhơn Trạch tập trung ở các xã Long Thọ, Phước An, Đại Phước, Phước Khánh. Khu vực này gần sông và cách biển không xa nên hình thành vùng nước lợ với nhiều đặc sản như: tôm, cua, ghẹ, bạch tuộc, chem chép, cá nâu, cá đối, cá ngát...

Các sản vật này có quanh năm nhưng thường dồi dào hơn vào mùa nước nổi từ tháng 7 âm lịch đến tháng 3, tháng 4 năm sau. Mùa này, cá, tôm ăn chắc thịt, ngon ngọt hơn. Đây cũng là mùa duy nhất trong năm thực khách được thưởng thức cua gạch son, một đặc sản ngon có tiếng của vùng đất dồi dào sản vật này. Món ăn bình dân hơn nhưng cũng không kém phần đặc sắc ở vùng này là con chem chép. Theo lời của ngư dân ven sông, mùa trái điều chín là thời điểm con chem chép béo và ăn ngọt thịt nhất trong năm. Chem chép có rất nhiều cách chế biến như: nướng mỡ hành, hấp sả, nấu cháo, xào lá quế… Nhưng món ăn làm từ chem chép độc đáo nhất là nấu canh với trái điều chín có thể ăn với cơm hoặc bún đều để lại ấn tượng khó quên.

Các loại đặc sản vùng nước lợ có thể chế biến thành nhiều món ngon từ đơn giản đến cầu kỳ. Nhưng theo những người sành ăn, thủy sản tươi ngon càng chế biến đơn giản càng giữ được hương vị.

Bình Nguyên