Tái bản tác phẩm Ó ma lai của nhà văn Hoàng Văn Bổn

NXB Kim Đồng vừa tái bản tập truyện dài thiếu nhi Ó ma lai của nhà văn Hoàng Văn Bổn (có phụ đề là Lũ trẻ trong rừng).

NXB Kim Đồng vừa tái bản tập truyện dài thiếu nhi Ó ma lai của nhà văn Hoàng Văn Bổn (có phụ đề là Lũ trẻ trong rừng).

Bìa sách Ó ma lai

Tác phẩm viết về một cậu bé người Đồng Nai dũng cảm, đã vượt sông đến với núi rừng thâm u, kỳ bí; một câu chuyện hấp dẫn dành cho lứa tuổi 11+.

* Cốt truyện kỳ thú

So với truyện Tướng Lâm Kỳ Đạt được nhà văn Hoàng Văn Bổn viết từ năm 1962, Ó ma lai (được viết năm 1991) là một bức tranh sống động bổ sung cho câu chuyện của những em bé Đồng Nai yêu nước, thương nhà. Khung cảnh của tác phẩm chủ yếu diễn ra ở bên kia sông Đồng Nai, nơi núi rừng hoang vu, kỳ vĩ của vùng Đồng Nai thượng. Không chịu nổi sự áp bức của tên trưởng ấp độc ác và bọn lính luôn truy tìm, trấn áp người dân theo cách mạng, cậu bé Quỳ đã phải vượt sông, tìm đường trốn vào rừng xanh thuộc vùng chiến khu xưa.

Quỳ có niềm tin rất lớn vào các anh, các chú đi trước mình, bởi vì bên kia sông có cán bộ cách mạng, có căn cứ, có tương lai độc lập, tự do... Nhưng Quỳ không biết rõ đường đi nước bước, cũng vì em còn quá nhỏ, nên cậu bé 12 tuổi cứ thế mà vượt sông Đồng Nai, một mình tìm mọi cách đến với cách mạng. Quỳ lạc vào một xứ sở hoang dã, kỳ bí, toàn muông thú, và gặp Suma, một cô bé “người rừng” đồng cảnh ngộ. Cả hai vượt qua những hiểm nguy chực chờ, làm bạn với chim chóc, rắn rết để kiếm sống qua ngày, lần dò theo tín hiệu của “cán bộ”. Và tại đây, họ gặp Ó ma lai.

Ó ma lai xuất hiện như một vị “thần rừng”, thoắt ẩn thoắt hiện, ban đầu gây cho bọn trẻ nỗi sợ hãi, nhưng dần dần trở thành bạn của Quỳ và Suma. Ó ma lai ẩn giấu trong mình nhiều bí mật, như thể có phép thuật và sức mạnh siêu nhiên của núi rừng, hoặc là một quái thú trong truyền thuyết. Ó ma lai đã đồng hành với Quỳ và Suma trong đoạn đường gian khổ nhất, đi tìm kho báu, tìm mật thư. Họ cùng sống trong hoàn cảnh thiếu thốn và hoang sơ như những người rừng thực sự. Để rồi cuối cùng, Ó ma lai chính là một cán bộ cách mạng, đi tìm kho súng ống đạn dược cho căn cứ, và cũng là người đưa bọn trẻ đến với chiến khu xanh yêu quý, nơi những con người yêu nước đang nằm gai nếm mật, chờ ngày quật khởi.

Tác phẩm là câu chuyện “đường rừng” ly kỳ, được dẫn dắt bằng những chi tiết hấp dẫn, lạ lùng và rất bất ngờ, có thể xếp vào thể loại truyện phiêu lưu, dành cho trẻ em và cả người lớn thích sự mạo hiểm, khám phá.

* Giá trị nghệ thuật và nhân văn

Ó ma lai là truyện dài mang phong cách sử thi của nhà văn Hoàng Văn Bổn, với khung cảnh thiên nhiên hoành tráng, không gian rộng mở, vừa nên thơ vừa tràn đầy sức sống. Trong đó, rừng và sông Đồng Nai như một sinh thể gắn liền với con người Đồng Nai trong cuộc chiến đấu với quân xâm lược và những thế lực phản cách mạng, đồng thời là người bạn thân thiết, gần gũi với con người, với các em thiếu nhi. Chim muông và các loài thú, cùng cỏ cây, hang động là nguồn sống, nguồn vui bất tận cho những ngày tháng bọn trẻ trú ngụ, lần dò tìm đường đến với các chú, các anh.

Ó ma lai cũng là bản trường ca về sức mạnh, vẻ đẹp tinh thần của con người Đồng Nai, thông qua các nhân vật Quỳ, Suma và Ó ma lai. Đặc biệt, tính cách Nam bộ được bộc lộ trọn vẹn ở Quỳ, cậu bé 12 tuổi ngây thơ, đáng yêu, nhưng không kém phần dữ dội và quyết đoán. Quỳ không chỉ có niềm tin dành cho bộ đội, sự khát khao đi tìm lẽ phải, mà còn dành tình thương yêu vô bờ cho Suma, cô bé lạc loài và đáng thương giống như mình. Quỳ còn có khả năng làm bạn với núi rừng, với thú dữ và muôn loài, đó cũng là khả năng làm bạn và thích ứng với thiên nhiên, với nghịch cảnh của con người Đồng Nai. Những con người trong Ó ma lai còn là những con người chân thật, chung thủy, sống hết mình cho bạn bè, đồng loại.

Ó ma lai nằm trong “vệt” sáng tác mang đậm nét sức sống và vẻ đẹp của con người Đồng Nai của nhà văn Hoàng Văn Bổn, như các truyện thiếu nhi Tướng Lâm Kỳ Đạt, Bên kia sông Đồng Nai, Đội quân hoa và cỏ, Tuổi thơ trong làng, Thuở hồng hoang... và những tác phẩm dài hơi hơn như: Miền đất ven sông, Tuổi thơ ngọt ngào, Nước mắt giã biệt... Đó là nơi “bảo tồn” những giá trị văn hóa Đồng Nai qua sự nguyên sơ, mạnh mẽ đầy quyến rũ của thiên nhiên và một giai đoạn lịch sử hào hùng.       

Mai Sơn