Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để… làm bánh

Nói đến trí tuệ nhân tạo (AI), người ta thường nghĩ đến những ứng dụng cao siêu hoặc mang lại lợi ích lớn, như AI viết văn, dịch thuật hay AI đấu cờ với người, nhưng với Sara Robinson thì lại khác. Vốn là một chuyên gia về AI của Google, và lại đang có nhiều thời gian ở nhà do cách ly vì dịch bệnh Covid-19, cô nghĩ đến việc ứng dụng AI để… làm bánh và trình bày kết quả ấy trên blog của mình. 

Nói đến trí tuệ nhân tạo (AI), người ta thường nghĩ đến những ứng dụng cao siêu hoặc mang lại lợi ích lớn, như AI viết văn, dịch thuật hay AI đấu cờ với người, nhưng với Sara Robinson thì lại khác. Vốn là một chuyên gia về AI của Google, và lại đang có nhiều thời gian ở nhà do cách ly vì dịch bệnh Covid-19, cô nghĩ đến việc ứng dụng AI để… làm bánh và trình bày kết quả ấy trên blog của mình.  

Sara và mẻ bánh Breakie đầu tiên do cô tạo ra theo công thức của AI. Ảnh: Blog Sara trên Google Cloud

Trên thực tế, lượt tìm kiếm về “nướng bánh” ở Mỹ tăng vọt trong tháng 11 và 12-2020. Lý do lúc ấy là mùa đông, mùa nghỉ lễ và nhất là nhiều người vẫn đang trong tình trạng cách ly, phải ở nhà và không được đi chơi xa. Còn Robinson Sara, thay vì tự mình đi nướng bánh, cô lại nhờ AI hỗ trợ xem điều gì khiến các loại bánh lại khác nhau. Hơn nữa, cô muốn nhờ AI tạo ra công thức làm bánh mới!

Trước khi kể lại những điều Sara đã làm, cần tìm hiểu một chút về sự phân chia các loại bánh ở Âu Mỹ. Có 3 dòng chính là cookie (bánh quy), cake (bánh ngọt) và bread (bánh mì). Cookie thì giòn (crunchy), cake thì mềm (spongy) và bread thì xốp (fluffy).

Nguyên liệu chính để làm bánh quy, bánh ngọt hay bánh mì đều là bột, đường, sữa… vậy những yếu tố gì khiến cho một loại bánh nào đó là cookie, cake hay bread? Sara quyết định để cho AI tìm câu trả lời. Xa hơn một chút, sau khi AI đã tìm hiểu về các loại bánh để trả lời câu hỏi trên rồi - tức là nó đã có những hiểu biết nhất định về chuyện làm bánh thì Sara ra lệnh cho nó hãy nghĩ ra những công thức làm bánh mới, không giống bất cứ thứ bánh nào nó đã tìm hiểu.

Sara bắt đầu bằng cách sưu tầm khoảng 600 công thức làm bánh trên internet. Mỗi công thức ấy tất nhiên có xác định rõ nó làm ra loại bánh gì. Sẽ có rất nhiều loại nguyên liệu làm bánh xuất hiện trong 600 công thức trên. Để đơn giản hóa một phần công việc, Sara đúc rút lại chỉ còn 16 nguyên liệu chính như sau: men, bột mì, đường, trứng, chất béo (tổng hợp của bất kỳ loại dầu nào), sữa, baking soda, bột nở, giấm táo, sữa béo (buttermilk), chuối, bí ngô nghiền, trái bơ, nước, bơ, muối. Một số nguyên liệu ít dùng sẽ không được kể vào, như: quế, vụn chocolate, hạt nhục đậu khấu… Việc kế tiếp là chuyển đổi tất cả các đơn vị đo lường về ounces (đơn vị đo trọng lượng của Mỹ, 1 ounce = 28,35g) vì có những chỗ ghi trọng lượng bằng “một muỗng cà phê”, “một muỗng canh”…

Bước quan trọng nhất là sử dụng một công cụ Google Cloud có tên là AutoML Tables để xây dựng mô hình máy học phân tích lượng thành phần của công thức và dự đoán xem đó là công thức cho bánh quy, bánh ngọt hay bánh mì.

Mô hình của Sara có thể xác định chính xác gần 100% công thức nào là bánh mì, bánh quy và bánh ngọt.  Những bảng phân tích do AutoML Tables tạo ra cho thấy mô hình phụ thuộc nhiều vào từng thành phần như thế nào khi đưa ra dự đoán. Trong trường hợp ta đang xem, có vẻ như bơ, đường, men và trứng là những yếu tố dự đoán quan trọng để xác định công thức là bánh quy, bánh ngọt hay bánh mì. Từ đó, có thể xem xét bài toán ngược lại: nếu muốn làm một loại bánh quy (hay bánh mì, bánh ngọt) thì cần có công thức như thế nào? Hay phức tạp hơn, giả sử muốn tạo một loại bánh “lai tạo” - chẳng hạn như 50% bánh quy và 50% bánh mì hoặc thứ gì đó lai giữa 50% bánh cake và 50% cookie thì thế nào? Sara đã thử đặt vấn đề với AutoML Tables và có kết quả. Cô đặt tên cho hai sự kết hợp như vậy là “breakie” (kết hợp giữa bread và cookie) và “cakie” (kết hợp giữa cake và cookie).

Cakie - bánh làm theo công thức do AI “nghĩ” ra. Ảnh: Blog Sara trên Google Cloud

Như vậy, AI đã tạo ra được công thức làm bánh. Vấn đề còn lại là: có làm thực tế được không và… có ăn được không? Sara đã thử làm, thử ăn và khen rất ngon. Còn bạn, bạn có muốn thử không? Nếu muốn thử thì dưới đây là công thức làm bánh “lai” giữa bánh mì và bánh quy (Breakie) do AI tạo ra.

Breakie

Tạo ra 16 bánh quy lấy cảm hứng từ bánh mì.

Thành phần

- 2 muỗng cà phê men khô hoạt tính

- 1/4 cốc sữa ấm

- 2 cốc bột

- 1 quả trứng, đánh nhẹ

- 1 muỗng cà phê baking soda

- 1 muỗng cà phê muối

- 1/4 muỗng cà phê quế

- 1/2 chén đường trắng

- 1/4 chén đường nâu

- 1 1/4 thẻ (stick) bơ không ướp muối, nhiệt độ phòng

- 1/3 cốc chocolate vụn

Cách làm

1. Làm nóng lò ở 350^OF. Lót một tờ giấy nướng bằng giấy da và bôi dầu mỡ nhẹ lên khay nướng.

2. Làm phần bánh mì: Đun sữa trong lò vi sóng cho đến khi sờ vào thấy ấm nhưng không nóng. Hòa tan men vào sữa ấm và để sang một bên. Cho bột mì, muối nở, muối và quế vào một tô lớn. Cho hỗn hợp sữa và men vào hỗn hợp bột và khuấy đều cho đến khi chúng kết hợp với nhau. Thêm trứng đã đánh nhẹ vào hỗn hợp bột cho đến khi kết hợp. Khi bạn trộn xong, có vẻ như có quá nhiều bột. Được rồi, hãy để hỗn hợp này sang một bên.

3. Làm phần cookie: Trong máy trộn đứng có gắn cánh khuấy, trộn bơ ở nhiệt độ phòng với cả hai loại đường ở tốc độ trung bình cho đến khi mịn.

4. Từ từ trộn hỗn hợp bột mì vào hỗn hợp bơ, mỗi lần khoảng một chén. Cho vụn chocolate vào khuấy đều.

5. Nặn bột thành những quả bóng (trong bài kiểm tra công thức của Sara, những quả bóng bột cookie này là 2,5 muỗng canh, hoặc 50g nếu bạn có cân nhà bếp) và đặt cách nhau vài inch trên tấm nướng của bạn. Nướng 13-15 phút cho đến khi bánh có màu nâu vàng bên ngoài và bắt đầu hơi nứt ở trên. Để nguội trên giá.    

Phạm Hoài Nhân