Những buổi diễn thời Covid-19

Trên khắp thế giới, nhiều sự kiện văn hóa đã và đang bị hủy bỏ do đại dịch Covid-19. Một số nhà hát đang cố gắng đối phó với tình thế này bằng cách tiếp tục trình diễn mà không có khán giả và chia sẻ live-stream các buổi diễn này trên mạng.

Khung cảnh vắng vẻ tại Nhà hát Opera Italien Theater La Fenice

Nhà hát opera nổi tiếng Teatro La Fenice tại Venice, Italy vẫn yên tĩnh đến kỳ lạ khi nhóm tứ tấu đàn dây Dafne bước vào sân khấu. Các nhạc sĩ bước lên và cúi chào, dù thực tế không hề có khán giả trong khán phòng lớn có sức chứa lên đến hơn 1 ngàn người. Khi 4 nghệ sĩ ngồi xuống, nghệ sĩ violin Federica Barbali đã không kìm được tiếng cười khúc khích trước tình huống lạ thường này.

Sự im lặng bị phá tan khi các nhạc sĩ bắt đầu chơi chuỗi tứ tấu số 4 của nhà soạn nhạc thiên tài Đức Ludwig van Beethoven. Khi âm nhạc lấp đầy không gian, người xem chợt nhớ ra rằng họ đang thưởng thức buổi diễn này ngay tại nhà riêng của mình.

* Các buổi diễn vẫn phải diễn ra

Nhà hát Teatro La Fenice quyết định live-stream buổi hòa nhạc trên trong bối cảnh Italy bị phong tỏa toàn quốc vì dịch Covid-19 bùng phát. Các sự kiện văn hóa bị hủy bỏ trên khắp Italy và châu Âu nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Dù vậy, điều này không có nghĩa rằng các hoạt động công cộng đều phải dừng lại. Thay vào đó, các nhà tổ chức đã nảy ra những ý tưởng mới để truyền tải các sự kiện của họ.

Trên mạng xã hội, các sự kiện tương tự như buổi hòa nhạc tại nhà hát Teatro La Fenice đã được chia sẻ với từ khóa #iorestoacasa (tạm dịch là “Tôi đang ở nhà”). Người dân khắp đất nước Italy sử dụng từ khóa này để nói về cuộc sống của họ trong điều kiện cách ly, đồng thời thể hiện sự chia sẻ với những người bị nhiễm Covid-19.

Sự chia sẻ còn hướng đến các nghệ sĩ như nhóm tứ tấu Dafne khi phải biểu diễn trong hoàn cảnh oái oăm. Khi những khán giả trực tuyến bình luận về màn trình diễn, phần lớn bày tỏ lòng biết ơn về màn trình diễn. Có khán giả nhận xét rằng họ đang thưởng thức buổi diễn như thể đang ở trong một nhà hát thực sự.

Cho đến nay, Dafne không phải là nhóm nhạc cổ diễn duy nhất sử dụng live-stream như biện pháp thay thế trong thời điểm khó khăn này. Đầu tháng 3, dàn nhạc giao hưởng Giuseppe Verdi ở Milan, một thành phố khác của Italy đã buộc phải biểu diễn trong khán phòng trống và phát trực tuyến buổi diễn. Khi chia sẻ về màn trình diễn của mình, các nghệ sĩ đã dùng một từ khóa rất nên thơ #Lamusicanonsiferma (âm nhạc sẽ không kết thúc).

Trong khi đó, tại Thụy Sĩ, dàn nhạc Lucerne còn đối mặt với một vấn đề khác. Sau khi trở về từ chuyến lưu diễn tại Italy, tất cả các nhạc công đều bị cách ly. Khi đó, vấn đề hoàn toàn đảo ngược: khán phòng đầy ắp khán giả nhưng không có nhạc công. Khi ấy, Ban tổ chức đã quyết định đệm piano thay thế cho dàn nhạc khi biểu diễn vở opera Salome của Richard Strauss.

Tại Trung Quốc, đất nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì Covid-19, dàn nhạc giao hưởng Thượng Hải cũng buộc phải hủy các buổi diễn. Thay vì biểu diễn trên sân khấu, các nhạc công đã chia sẻ lên mạng các video cảnh họ tập luyện ở nhà, cũng như các video hướng dẫn về âm nhạc.

Cùng với đó, bắt đầu từ tháng 1, các bảo tàng ở nước này cũng đã đăng tải lên mạng xã hội các bộ sưu tập của họ nhằm giúp những người đang bị cách ly vượt qua sự nhàm chán.

* Có phải giải pháp bền vững?

Khi Covid-19 tấn công nước Đức, nhiều nhà hát đã phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa, trong đó có việc hạn chế tụ tập đông người. Tại Cologne, dàn nhạc Gurzenich đã hủy bỏ tất cả các buổi diễn dự kiến thu hút đến 1 ngàn khán giả theo khuyến cáo của Bộ Y tế.

Geoffry Wharton, người từng là nhạc trưởng của của Dàn nhạc Gurzenich trong hơn 30 năm, cho biết trong cả sự nghiệp của mình, ông chưa bao giờ thấy điều gì giống như các biện pháp đang được triển khai thời gian qua.

Buổi biểu diễn vắng khán giả của dàn nhạc Gurzenich

“Tôi đã chứng kiến nhiều buổi diễn bị hủy bỏ, nhưng chưa thấy tình trạng như thế này bao giờ. Trải nghiệm gần nhất với tình trạng này của tôi là vào ngày 11-9-2001 (ngày nước Mỹ bị tấn công khủng bố). Khi đó, không ai biết phải làm gì cho phù hợp. Mọi người đã nghỉ đến việc hủy bỏ buổi trình diễn, nhưng các nhạc sĩ đều đã có mặt. Vì vậy, nhà tổ chức đã thay đổi chương trình, nhưng không hủy bỏ nó” - nhạc sĩ kiêm nhà soạn nhạc Mỹ Geoffry Wharton chia sẻ với báo DW (Đức).

Giống như các dàn nhạc tại Italy, Dàn nhạc Gurzenich cũng quyết định phát live-stream buổi hòa nhạc lên mạng chứ không hủy bỏ nó. Wharton cho biết ông rất vui khi thấy dàn nhạc thử nghiệm các giải pháp mới. Tuy nhiên, ông cho rằng về lâu dài, đây không phải là một giải pháp bền vững.

“Thật thú vị khi họ dùng biện pháp này. Tuy nhiên, vấn đề là công chúng yêu nhạc vẫn muốn đến các nhà hát để thưởng thức những buổi diễn thực sự. Và khi họ phải ở nhà trong nhiều tháng, mô hình phát trực tiếp các buổi diễn sẽ không còn phù hợp. Điều tôi lo lắng còn ở chỗ, nhiều đồng nghiệp và bạn bè tôi là nghệ sĩ tự do. Không ai biết trước điều gì sẽ xảy ra với các nghệ sĩ tự do khi các buổi diễn không thể diễn ra bình thường” - Geoffry Wharton nói.

Đắc Nhân (Theo DW)